Bác sĩ chỉ định phẫu thuật ghép giác mạc xoay khi nào và chống chỉ định trong trường hợp nào? Phẫu thuật ghép giác mạc xoay tiến hành như thế nào?

Nội dung chính

• Bác sĩ chỉ định phẫu thuật ghép giác mạc xoay khi nào và chống chỉ định trong trường hợp nào?
• Phẫu thuật ghép giác mạc xoay được tiến hành như thế nào?
• Việc điều trị và theo dõi khi phẫu thuật ghép giác mạc xoay được quy định như thế nào?

Bác sĩ chỉ định phẫu thuật ghép giác mạc xoay khi nào và chống chỉ định trong trường hợp nào?

Phẫu thuật ghép giác mạc xoay là 1 trong 89 Quy trình kỹ thuật khám bệnh, chữa bệnh chuyên ngành Nhãn khoa Ban hành kèm theo Quyết định 3906/QĐ-BYT năm 2012.

Căn cứ theo Mục II, Mục III Quy trình kỹ thuật Phẫu thuật ghép giác mạc xoay Ban hành kèm theo Quyết định 3906/QĐ-BYT năm 2012 quy định như sau:

PHẪU THUẬT GHÉP GIÁC MẠC XOAY

I. ĐẠI CƯƠNG

Ghép giác mạc xoay là một phẫu thuật ghép giác mạc tự thân được chỉ định cho những trường hợp mắt có sẹo giác mạc vùng trung tâm, nhằm mục ng giác mạc sẹo ra chu biên, giải phóng trục thị giác cho người bệnh.

II. CHỈ ĐỊNH

Sẹo giác mạc vùng trung tâm gây ảnh hưởng nhiều đến thị lực.

III. CHỐNG CHỈ ĐỊNH

Mắt đang viêm nhiễm hoặc có các bệnh khác như: glôcôm, viêm màng bồ đào.

- Người bệnh có bệnh toàn thân nặng không thể phẫu thuật được.

- Người bệnh không chấp nhận phẫu thuật cũng như quy trình theo dõi sau phẫu thuật.

- Bệnh toàn thân.

Ghép giác mạc xoay là một phẫu thuật ghép giác mạc tự thân được chỉ định cho những trường hợp mắt có sẹo giác mạc vùng trung tâm, nhằm mục ng giác mạc sẹo ra chu biên, giải phóng trục thị giác cho người bệnh.

Bác sĩ chỉ định phẫu thuật ghép giác mạc xoay được chỉ định khi sẹo giác mạc vùng trung tâm gây ảnh hưởng nhiều đến thị lực.

Chống chỉ định phẫu thuật ghép giác mạc xoay với mắt đang viêm nhiễm hoặc có các bệnh khác như: glôcôm, viêm màng bồ đào.

- Người bệnh có bệnh toàn thân nặng không thể phẫu thuật được.

- Người bệnh không chấp nhận phẫu thuật cũng như quy trình theo dõi sau phẫu thuật.

- Bệnh toàn thân.

Bác sĩ chỉ định phẫu thuật ghép giác mạc xoay khi nào và chống chỉ định trong trường hợp nào? (Hình từ Internet)

Phẫu thuật ghép giác mạc xoay được tiến hành như thế nào?

Căn cứ theo Mục V Quy trình kỹ thuật Phẫu thuật ghép giác mạc xoay Ban hành kèm theo Quyết định 3906/QĐ-BYT năm 2012 quy định như sau:

PHẪU THUẬT GHÉP GIÁC MẠC XOAY

...

V. CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH

1. Kiểm tra hồ sơ

2. Kiểm tra người bệnh

3. Thực hiện kỹ thuật

3.1. Vô cảm

- Gây tê tại chỗ hoặc gây mê và cơ vòng cung mi bằng thuốc tê phối hợp với hyaluronidase 150 đơn vị. Gây tê bề mặt nhãn cầu.

- Với những người bệnh hay lo lắng và trẻ em có thể tiến hành gây mê.

3.2. Kỹ thuật

- Đặt chỉ cố định cơ trực trên và dưới có tác dụng cố định nhãn cầu và mi.

- Đặt vòng cố định củng mạc, khâu vào củng mạc bằng 4 mũi chỉ 7-0.

- Chọn kích cỡ khoan và vị trí khoan giác mạc sao cho khi xoay mảnh giác mạc có thể giải phóng được trục thị giác của người bệnh. Khoan gần thủng giác mạc. Dùng dao chọc vào tiền phòng, bơm chất nhầy vào tiền phòng, dùng kéo cắt rời mảnh giác mạc. Xoay mảnh giác mạc tại chỗ sao cho phần sẹo giác mạc ra vùng chu biên.

- Khâu lại mảnh giác mạc bằng chỉ 10-0, chú ý đặt mũi chỉ càng sát màng Descemet càng tốt. Đầu tiên khâu cố định mảnh ghép ở 4 vị trí: 12, 6, 3, 9 giờ, sau đó khâu bổ sung các mũi chỉ giữa các mũi khâu nói trên, có thể khâu mũi rời hoặc khâu vắt. Khoảng cách đều nhau với độ chặt như nhau để hạn chế loạn thị giác mạc sau phẫu thuật.

- Rửa sạch chất nhày trong tiền phòng.

- Bơm hơi hoặc dung dịch ringer lactat để phục hồi tiền phòng.

- Tiêm kháng sinh và corticoid cạnh nhãn cầu.

- Tra mỡ kháng sinh, băng mắt.

Theo đó, các bước tiến hành phẫu thuật ghép giác mạc xoay như sau:

Bước 1. Kiểm tra hồ sơ

Bước 2. Kiểm tra người bệnh

Bước 3. Thực hiện kỹ thuật ghép giác mạc xoay

- Vô cảm

+ Gây tê tại chỗ hoặc gây mê và cơ vòng cung mi bằng thuốc tê phối hợp với hyaluronidase 150 đơn vị. Gây tê bề mặt nhãn cầu.

+ Với những người bệnh hay lo lắng và trẻ em có thể tiến hành gây mê.

- Kỹ thuật ghép giác mạc xoay thực hiện theo quy định cụ thể trên.

Việc điều trị và theo dõi khi phẫu thuật ghép giác mạc xoay được quy định như thế nào?

Căn cứ theo Mục VI Quy trình kỹ thuật Phẫu thuật ghép giác mạc xoay Ban hành kèm theo Quyết định 3906/QĐ-BYT năm 2012 quy định như sau:

PHẪU THUẬT GHÉP GIÁC MẠC XOAY

...

VI. ĐIỀU TRỊ VÀ THEO DÕI

- Ngày đầu tiên sau phẫu thuật: tra corticoid 2 giờ một lần, kháng sinh chống bội nhiễm 6 giờ 1 lần, uống thuốc hạ nhãn áp (acetazolamid 250mg x 2 viên / ngày chia 2 lần).

- Từ ngày thứ 2 sau phẫu thuật: tra kháng sinh và corticoid 4 lần mỗi ngày. Sau đó giảm dần liều corticoid, sau phẫu thuật 4 đến 6 tuần thì tra 3 lần mỗi ngày. Người bệnh tiếp tục tra corticoid với liều giảm dần ít nhất 12 tháng sau phẫu thuật. Từ tháng thứ 2 sau phẫu thuật chúng tôi cho người bệnh tra thuốc hạ nhãn áp để phòng biến chứng glôcôm do corticoid.

- Ngoài ra, người bệnh được dùng thuốc dinh dưỡng tra mắt và uống để tăng cường quá trình biểu mô hóa và liền mép phẫu thuật.

- Theo dõi trong thời gian nằm viện và khám định kỳ sau khi ra viện khám.

- Các chỉ tiêu theo dõi:

+ Chức năng của mắt: thị lực, nhãn áp.

+ Tình trạng mép phẫu thuật: kín, phẳng hay gồ lên, bị hở, nút chỉ khâu chặt hay lỏng, có áp xe chân chỉ hay không.

+ Mảnh ghép: trong hay phù mờ, co nhiễm trùng hay không.

+ Tiền phòng: sâu hay nông, sạch hay có xuất huyết, xuất tiết.

Theo quy định trên, ngày đầu tiên sau phẫu thuật ghép giác mạc xoay: tra corticoid 2 giờ một lần, kháng sinh chống bội nhiễm 6 giờ 1 lần, uống thuốc hạ nhãn áp (acetazolamid 250mg x 2 viên / ngày chia 2 lần).

- Từ ngày thứ 2 sau phẫu thuật: tra kháng sinh và corticoid 4 lần mỗi ngày. Sau đó giảm dần liều corticoid, sau phẫu thuật 4 đến 6 tuần thì tra 3 lần mỗi ngày. Người bệnh tiếp tục tra corticoid với liều giảm dần ít nhất 12 tháng sau phẫu thuật. Từ tháng thứ 2 sau phẫu thuật chúng tôi cho người bệnh tra thuốc hạ nhãn áp để phòng biến chứng glôcôm do corticoid.

- Ngoài ra, người bệnh được dùng thuốc dinh dưỡng tra mắt và uống để tăng cường quá trình biểu mô hóa và liền mép phẫu thuật.

- Theo dõi trong thời gian nằm viện và khám định kỳ sau khi ra viện khám.

- Các chỉ tiêu theo dõi:

+ Chức năng của mắt: thị lực, nhãn áp.

+ Tình trạng mép phẫu thuật: kín, phẳng hay gồ lên, bị hở, nút chỉ khâu chặt hay lỏng, có áp xe chân chỉ hay không.

+ Mảnh ghép: trong hay phù mờ, co nhiễm trùng hay không.

+ Tiền phòng: sâu hay nông, sạch hay có xuất huyết, xuất tiết.