Bệnh nhiệt thán ở bò là bệnh gì? Bò mắc bệnh nhiệt thán sẽ có những triệu chứng lâm sàng như thế nào?

Nội dung chính

• Bệnh nhiệt thán ở bò là bệnh gì?
• Bò mắc bệnh nhiệt thán sẽ có những triệu chứng lâm sàng như thế nào?
• Mẫu bệnh phẩm dùng để thí nghiệm chẩn đoán bệnh nhiệt thán ở bò là những mẫu nào?

Bệnh nhiệt thán ở bò là bệnh gì?

Theo Mục 3 Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 8400-52:2022 về Bệnh động vật - Quy trình chẩn đoán - Phần 52: Bệnh nhiệt thán ở gia súc thì bệnh nhiệt thán hoặc bệnh than ở bò là loại bệnh truyền nhiễm do vi khuẩn Bacillus anthracis gây ra ở nhiều loài động vật.

Vi khuẩn Bacillus anthracis là loại trực khuẩn gram dương, hiếu khí, không di động, có hình thành giáp mô và nha bào, chiều rộng có kích thước từ 1 μm đến 1,2 μm và chiều dài có kích thước từ 3 μm đến 5 μm.

Trong quá trình chăm sóc, kiểm tra bò có dấu hiệu mắc bệnh nhiệt thán người nuôi cần hết sức cẩn trọn vì bệnh có thể lây sang người.

Bệnh nhiệt thán ở bò là bệnh gì? Bò mắc bệnh nhiệt thán sẽ có những triệu chứng lâm sàng như thế nào? (Hình từ Internet)

Bò mắc bệnh nhiệt thán sẽ có những triệu chứng lâm sàng như thế nào?

Theo tiểu mục 6.2 Mục 6 Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 8400-52:2022 về Bệnh động vật - Quy trình chẩn đoán - Phần 52: Bệnh nhiệt thán ở gia súc thì triệu chứng lâm sàng của bò mắc bệnh nhiệt thán sẽ được chia làm 03 thể: Thể quá cấp tính, thể cấp tính, thể á cấp tinh. Cụ thể như sau:

(1) Thể quá cấp tính

- Gia súc sốt cao từ 40,5 °C đến 42,5 °C, run rẩy, thở gấp, các niêm mạc đỏ ửng hay tím bầm, nghiến răng, thè lưỡi, đầu gục xuống, mắt đỏ, đi loạng choạng, đứng không vững;

- Gia súc chết nhanh sau khi xuất hiện triệu chứng từ một đến vài giờ;

- Sau khi chết, các lỗ tự nhiên chảy máu đen và khó đông.

(2) Thể cấp tính

- Gia súc sốt cao từ 40 °C đến 42 °C, tim đập nhanh, thở nhanh, niêm mạc đỏ thẫm;

- Phân màu đen lẫn máu, nước tiểu lẫn máu;

- Mồm, mũi có bọt màu hồng lẫn máu;

- Hầu, ngực và bụng bị sưng, nóng;

- Gia súc thường chết sau từ 1 ngày đến 3 ngày mắc bệnh.

(3) Thể á cấp tính

- Gia súc sốt cao, ăn ít hay bỏ ăn.

- Đặc trưng của thể này là hình thành những ung sưng thủy thũng ở những vùng da mỏng và có thể lan rộng. Ban đầu, trên da có các vùng sưng, sở thấy nóng, gia súc có biểu hiện đau. Tiếp sau, sờ thấy các ung không nóng, gia súc không đau, các ung loét ra, chảy nước vàng, lẫn máu;

- Niêm mạc mắt, miệng, hậu môn màu đỏ.

Mẫu bệnh phẩm dùng để thí nghiệm chẩn đoán bệnh nhiệt thán ở bò là những mẫu nào?

Theo tiết 7.1.1 tiểu mục 7.1 Mục 7 Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 8400-52:2022 về Bệnh động vật - Quy trình chẩn đoán - Phần 52: Bệnh nhiệt thán ở gia súc thì mẫu bệnh phẩm dùng để thí nghiệm chẩn đoán bệnh nhiệt thán ở bò được quy định như sau:

(1) Đối với bò còn sống

Mẫu bệnh phẩm dùng để thí nghiệm chẩn đoán bệnh nhiệt thán ở bò còn sống là máu, dịch ngoáy mũi, mẩu tai, các ung trên da hoặc các vết loét.

(2) Đối với bò đã chết

Mẫu bệnh phẩm dùng để thí nghiệm chẩn đoán bệnh nhiệt thán ở bò đã chết là máu, dịch ngoáy mũi, dịch ngoáy ở các lỗ tự nhiên, mẩu tai, các ung trên da, các vết loét hoặc mẩu lách.

Sau khi lấy mẫu bệnh phẩm, cần dùng bông cồn nút vào lỗ tự nhiên hoặc dùng lửa đốt kỹ phần đã lấy mẫu.

(3) Đối với bò đã chết lâu ngày

Mẫu bệnh phẩm dùng để thí nghiệm chẩn đoán bệnh nhiệt thán ở bò đã chết lâu ngày là: da, lông, xương.

* Cách lấy mẫu:

- Lấy mẫu máu: Sát trùng vị trí lấy mẫu bằng bông cồn. Dùng bơm tiêm lấy máu ở tĩnh mạch cổ hoặc tĩnh mạch tai và sát trùng kỹ nơi lấy máu bằng bông cồn.

- Lấy dịch ngoáy mũi: Dùng tăm bông đưa vào mũi gia súc, xoay tròn tăm bông và từ từ rút ra; Lấy tăm bông thứ 2 làm tương tự ở mũi còn lại. Cho cả 2 tăm bông vào ống đã có môi trường bảo quản.

- Lấy mẫu từ các ung trên da hoặc các vết loét: Dùng tăm bông xoay tròn tăm bông vào các ung hoặc vết loét để lấy được dịch. Cho tăm bông có mẫu dịch vào ống đã có môi trường bảo quản.

- Lấy dịch ở các lỗ tự nhiên: Dùng bông hoặc tăm bông hoặc bơm kim tiêm hút lấy dịch. Cho tăm bông có mẫu dịch, dịch hút vào ống đã có môi trường bảo quản. Sát trùng tại nơi lấy mẫu bằng bông cồn và dùng bông cồn nút lỗ tự nhiên.

- Lấy mẫu tai: Sát trùng vùng da tai bằng bông cồn, dùng pank, kéo kẹp để cắt một mẩu tai (khoảng 3 cm2) rồi cho vào lọ hay ống nghiệm đã có môi trường bảo quản, đậy nút kín. Sát trùng lại nơi đã cắt bằng bông cồn.

CẢNH BÁO: Gia súc nghi mắc bệnh nhiệt thán, tuyệt đối không được mổ xác chết. Trong trường hợp bắt buộc phải lấy mẫu gửi về phòng thí nghiệm thi sinh thiết lách.

- Lấy mẫu lách: Sát trùng nơi định lấy mẫu bằng bông cồn rồi dùng dao mổ rạch một đường nhỏ sau cung xương sườn thứ 8 bên trái để lấy một mẩu lách. Sau khi đã lấy được mẩu lách dùng lửa đốt kỹ chỗ mổ hoặc dùng bông cồn nút vào chỗ vừa mổ.

LƯU Ý: Lấy bệnh phẩm cẩn thận, tránh để mầm bệnh vương vãi ra ngoài môi trường. Vị trí lấy mẫu phải được sát trùng cẩn thận; rác thải phát phát sinh trong quá trình lấy mẫu cần được thu gom để xử lý theo quy định và môi trường xung quanh phải được tiêu độc khử trùng theo hướng dẫn của cơ quan chuyên môn.