Cách điều trị bệnh sốt rét thể thông thường ở phụ nữ có thai thế nào? Nguyên tắc điều trị Bệnh sốt rét?

Nội dung chính

• Cách điều trị bệnh sốt rét thể thông thường ở phụ nữ có thai thế nào?
• Nguyên tắc điều trị bệnh sốt rét như thế nào?
• Có các chỉ định sử dụng thuốc điều trị bệnh sốt rét nào?

Cách điều trị bệnh sốt rét thể thông thường ở phụ nữ có thai thế nào?

Cách điều trị bệnh sốt rét thể thông thường ở phụ nữ có thai được quy định theo tiết 2.2 tiểu mục 2 Mục III Hướng dẫn chẩn đoán và điều trị bệnh sốt rét ban hành kèm theo Quyết định 3377/QĐ-BYT năm 2023 (Có hiệu lực từ ngày 30/08/2023) như sau:

III. ĐIỀU TRỊ

...

2. Điều trị cụ thể

...

2.2. Điều trị sốt rét thể thông thường ở nhóm bệnh nhân đặc biệt

2.2.1. Phụ nữ có thai

Phụ nữ có thai mắc sốt rét dễ chuyển thành sốt rét ác tính, vì vậy việc điều trị phải nhanh chóng và hiệu quả.

a) Phụ nữ có thai trong 3 tháng đầu - Điều trị sốt rét do P.falciparum hoặc nhiễm phối hợp có P. falciparum:

+ Thuốc điều trị là quinin sulfat 7 ngày (xem Bảng 6) + clindamycin 7 ngày (xem Bảng 7).

+ Trường hợp không có quinin sulfat, có thể dùng artemether - lumefantrin (xem Bảng 10).

- Điều trị sốt rét do P. vivax hoặc P. malariae hoặc P. ovale hoặc P. knowlesi: Thuốc điều trị là chloroquin x 3 ngày (xem Bảng 5).

b) Phụ nữ có thai trên 3 tháng

- Điều trị sốt rét do P. falciparum hoặc nhiễm phối hợp có P. falciparum: Thuốc điều trị là artemether - lumefantrin (xem Bảng 10) hoặc artesunat - mefloquin (xem Bảng 9) hoặc dihydroartemisinin - piperaquin (xem Bảng 12) hoặc artesunat - amodiaquin (xem Bảng 11) uống 3 ngày. Quinin có liên quan đến việc tăng nguy cơ hạ đường huyết vào cuối thai kỳ nên phác đồ quinin sulfat 7 ngày (xem Bảng 6) + clindamycin 7 ngày (xem Bảng 7) chỉ nên sử dụng nếu không có thuốc thay thế hiệu quả.

- Điều trị sốt rét do P. vivax hoặc P. malariae hoặc P. ovale hoặc P. knowlesi: Thuốc điều trị là chloroquin trong 3 ngày hoặc artemether - lumefantrin (xem Bảng 10) hoặc artesunat - mefloquin (xem Bảng 9) hoặc dihydro artemisinin - piperaquin (xem Bảng 12) uống 3 ngày.

* Chú ý: Không điều trị primaquin cho phụ nữ có thai.

...

Như vậy, cách điều trị bệnh sốt rét thể thông thường ở phụ nữ có thai được thực hiện như trên.

Trước đây, cách điều trị bệnh sốt rét thể thông thường ở phụ nữ có thai được quy định theo tiểu mục 2 Mục III Hướng dẫn chẩn đoán, điều trị bệnh Sốt rét ban hành kèm theo Quyết định 2699/QĐ-BYT năm 2020 (Hết hiệu lực từ ngày 30/08/2023) như sau:

III. ĐIỀU TRỊ

...

2. Điều trị cụ thể

...

2.2. Điều trị sốt rét thể thông thường ở nhóm bệnh nhân đặc biệt

a) Phụ nữ có thai

Phụ nữ có thai mắc sốt rét dễ chuyển thành sốt rét ác tính, vì vậy việc điều trị phải nhanh chóng và hiệu quả.

- Phụ nữ có thai trong 3 tháng đầu:

+ Điều trị sốt rét do P. falciparum hoặc nhiễm phối hợp có P. falciparum: Thuốc điều trị là quinin sulfat 7 ngày (Bảng 4) + clindamycin 7 ngày (Bảng 10).

+ Điều trị sốt rét do P. vivax hoặc P. malariae hoặc P. ovale hoặc P. knowlesi: Thuốc điều trị là chloroquin x 3 ngày (Bảng 2)

- Phụ nữ có thai trên 3 tháng:

+ Điều trị sốt rét do P. falciparum hoặc nhiễm phối hợp có P. falciparum: Thuốc điều trị là dihydroartemisinin - piperaquin phosphat uống 3 ngày (Bảng 3).

+ Điều trị sốt rét do P. vivax hoặc P. malariae hoặc P. ovale hoặc P. knowlesi: Thuốc điều trị là chloroquin trong 3 ngày (Bảng 2).

* Chú ý: Không điều trị primaquin cho phụ nữ có thai, và người thiếu men G6PD.

Theo quy định phụ nữ có thai mắc sốt rét dễ chuyển thành sốt rét ác tính, vì vậy việc điều trị phải nhanh chóng và hiệu quả.

- Phụ nữ có thai trong 3 tháng đầu:

+ Điều trị sốt rét do P. falciparum hoặc nhiễm phối hợp có P. falciparum: Thuốc điều trị là quinin sulfat 7 ngày (Bảng 4) + clindamycin 7 ngày (Bảng 10).

+ Điều trị sốt rét do P. vivax hoặc P. malariae hoặc P. ovale hoặc P. knowlesi: Thuốc điều trị là chloroquin x 3 ngày (Bảng 2)

- Phụ nữ có thai trên 3 tháng:

+ Điều trị sốt rét do P. falciparum hoặc nhiễm phối hợp có P. falciparum: Thuốc điều trị là dihydroartemisinin - piperaquin phosphat uống 3 ngày (Bảng 3).

+ Điều trị sốt rét do P. vivax hoặc P. malariae hoặc P. ovale hoặc P. knowlesi: Thuốc điều trị là chloroquin trong 3 ngày (Bảng 2).

* Chú ý: Không điều trị primaquin cho phụ nữ có thai, và người thiếu men G6PD.

Cách điều trị bệnh sốt rét thể thông thường ở phụ nữ có thai thế nào? Nguyên tắc điều trị bệnh sốt rét? (Hình từ Internet)

Nguyên tắc điều trị bệnh sốt rét như thế nào?

Điều trị bệnh sốt rét được thực hiện theo các nguyên tắc quy định tại tiểu mục 1 Mục III Hướng dẫn chẩn đoán và điều trị bệnh sốt rét ban hành kèm theo Quyết định 3377/QĐ-BYT năm 2023 (Có hiệu lực từ ngày 30/08/2023) như sau:

III. ĐIỀU TRỊ

1. Nguyên tắc điều trị

- Phát hiện và điều trị sớm bằng thuốc đặc trị đúng và đủ liều;

- Điều trị cắt cơn sốt kết hợp với chống lây lan đối với sốt rét do P. falciparum, P. malariae, P. knowlesi và điều trị tiệt căn đối với sốt rét do P. vivax, P. ovale ngay từ ngày đầu tiên;

- Các trường hợp sốt rét do P. falciparum không được dùng một thuốc sốt rét đơn thuần, phải điều trị thuốc sốt rét phối hợp hoặc phối hợp các thuốc khác nhau để tăng hiệu lực điều trị và hạn chế kháng thuốc;

- Kết hợp điều trị thuốc sốt rét đặc hiệu với điều trị hỗ trợ và nâng cao thể trạng;

- Điều trị sốt rét ở người bệnh có bệnh lý kèm theo thì phải điều trị kết hợp bệnh lý kèm theo;

- Các trường hợp sốt rét ác tính phải chuyển về đơn vị hồi sức cấp cứu của bệnh viện từ tuyến huyện trở lên, theo dõi chặt chẽ và hồi sức tích cực;

- Có thể chỉ định điều trị cho một số trường hợp nghi ngờ sốt rét có dấu hiệu đe dọa đến tính mạng của người bệnh sau khi đã loại trừ các nguyên nhân khác.

Theo đó, điều trị bệnh sốt rét được thực hiện theo các nguyên tắc như trên.

Trước đây, điều trị bệnh sốt rét được thực hiện theo các nguyên tắc tại tiểu mục 1 Mục III Hướng dẫn chẩn đoán, điều trị bệnh Sốt rét ban hành kèm theo Quyết định 2699/QĐ-BYT năm 2020 (Hết hiệu lực từ ngày 30/08/2023) như sau:

III. ĐIỀU TRỊ

1. Nguyên tắc điều trị

- Phát hiện và điều trị sớm, đúng và đủ liều.

- Điều trị cắt cơn sốt kết hợp với chống lây lan (sốt rét do P. falciparum) và điều trị tiệt căn (sốt rét do P. vivax, P. ovale) ngay từ ngày đầu tiên.

- Các trường hợp sốt rét do P. falciparum không được dùng một thuốc sốt rét đơn thuần, phải điều trị thuốc sốt rét phối hợp để tăng hiệu lực điều trị và hạn chế kháng thuốc.

- Điều trị thuốc sốt rét đặc hiệu kết hợp với điều trị hỗ trợ và nâng cao thể trạng.

- Điều trị sốt rét ở bệnh nhân có bệnh lý kèm theo thì phải điều trị kết hợp bệnh lý kèm theo.

- Các trường hợp sốt rét ác tính phải chuyển về đơn vị hồi sức cấp cứu của bệnh viện từ tuyến huyện trở lên, theo dõi chặt chẽ và hồi sức tích cực.

- Có thể chỉ định điều trị cho một số trường hợp nghi ngờ sốt rét có dấu hiệu đe dọa đến tính mạng của bệnh nhân sau khi đã loại trừ các nguyên nhân khác.

...

Theo đó, việc điều trị bệnh sốt rét cần đảm bảo các nguyên tắc được quy định nêu trên.

Có các chỉ định sử dụng thuốc điều trị bệnh sốt rét nào?

Theo tiểu mục 2 Mục V Hướng dẫn chẩn đoán, điều trị bệnh Sốt rét ban hành kèm theo Quyết định 2699/QĐ-BYT năm 2020 quy định về các chỉ định sử dụng thuốc điều trị bệnh sốt rét như sau:

(1) Điều trị người bệnh sốt rét

Bao gồm người bệnh được xác định mắc sốt rét và các trường hợp nghi sốt rét có biểu hiện đe dọa sốt rét ác tính.

(2) Điều trị mở rộng

Chỉ áp dụng ở các vùng đang có dịch. Trung tâm kiểm soát bệnh tật tỉnh quyết định chọn đối tượng và phạm vi điều trị mở rộng.

(3) Cấp thuốc tự điều trị

- Hạn chế cấp thuốc tự điều trị tiến tới không cấp thuốc tự điều trị cho các vùng không có nguy cơ.

- Hiện tại cấp thuốc tự điều trị trong các trường hợp sau:

+ Cấp thuốc tự điều trị chỉ áp dụng cho những huyện thuộc vùng sốt rét lưu hành tại miền Trung - Tây Nguyên, Đông Nam Bộ và không có bằng chứng về sốt rét kháng thuốc;

+ Người từ vùng không có sốt rét vào vùng sốt rét lưu hành trên 1 tuần;

+ Người sống trong vùng sốt rét lưu hành có ngủ rừng, ngủ rẫy hoặc qua lại vùng biên giới;

- Cán bộ y tế từ tuyến xã trở lên mới được cấp thuốc tự điều trị, cán bộ y tế hướng dẫn cho họ biết cách sử dụng thuốc và theo dõi sau khi trở về.

- Thuốc sốt rét được cấp để tự điều trị là dihydroartemisinin-piperaquin, liều theo tuổi trong 3 ngày (xem Bảng 3).