Chẩn đoán bệnh sán lá gan ở bò bằng phương pháp lắng cặn như thế nào? Có thể dùng những thiết bị, dụng cụ nào trong việc chẩn đoán bệnh?

Nội dung chính

• Khi bò mắc bệnh sán lá gan sẽ có những dấu hiệu bệnh tích như thế nào?
• Chẩn đoán bệnh sán lá gan có thể dùng những thiết bị và dụng cụ nào để hỗ trợ việc chẩn đoán?
• Chẩn đoán bệnh sán lá gan ở bò bằng phương pháp lắng cặn như thế nào?

Khi bò mắc bệnh sán lá gan sẽ có những dấu hiệu bệnh tích như thế nào?

Theo tiết 5.1.3 tiểu mục 5.1 Mục 5 Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 8400-27:2014 về Bệnh động vật - Quy trình chẩn đoán - Phần 27: Bệnh sán lá gan quy định về một số dấu hiệu bệnh tích của bệnh sán lá gan như sau:

Cách tiến hành

5.1. Chẩn đoán lâm sàng

...

5.1.3. Bệnh tích

5.1.3.1. Thể cấp tính

- Gan xuất huyết, trên mặt gan có khi thấy những đường đi của sán non làm thành những vệt đỏ thẫm dài từ 2 mm đến 4 mm, trong ống dẫn mật có sán non nhỏ, số lượng nhiều;

- Lớp thanh mạc xuất huyết nhẹ, đôi khi có tơ huyết;

- Khi nhiễm nặng thì viêm phúc mạc, gan xuất huyết nhiều, niêm mạc nhợt nhạt.

5.1.3.2. Thể mạn tính

- Viêm túi mật mạn tính, ống dẫn mật dày lên do mô liên kết tăng sinh;

- Thành ống mật có hiện tượng canxi hóa;

- Tổ chức gan tổn thương thoái hóa và cuối cùng là dẫn đến xơ gan. Những nơi mô gan bị phá hủy, có những đám màu vàng xám, khi kiểm tra dưới kính hiển vi thấy như mô gan mất màu;

- Bệnh ở thể mạn tính xuất hiện sán trưởng thành trong túi mật và ống dẫn mật.

Ở gia đoạn cấp tính của bệnh sán lá gan thì bò sẽ có các dấu hiệu bệnh tích như Gan xuất huyết, trên mặt gan có khi thấy những đường đi của sán non làm thành những vệt đỏ thẫm dài từ 2 mm đến 4 mm, trong ống dẫn mật có sán non nhỏ, số lượng nhiều; lớp thanh mạc xuất huyết nhẹ, đôi khi có tơ huyết. Trường hợp nhiễm nặng thì viêm phúc mạc, gan xuất huyết nhiều, niêm mạc nhợt nhạt.

Ở giai đoạn mạn tính thì bò mắc bệnh sán lá gan có các dấu hiệu như sau:

- Viêm túi mật mạn tính, ống dẫn mật dày lên do mô liên kết tăng sinh;

- Thành ống mật có hiện tượng canxi hóa;

- Tổ chức gan tổn thương thoái hóa và cuối cùng là dẫn đến xơ gan. Những nơi mô gan bị phá hủy, có những đám màu vàng xám, khi kiểm tra dưới kính hiển vi thấy như mô gan mất màu;

- Bệnh ở thể mạn tính xuất hiện sán trưởng thành trong túi mật và ống dẫn mật.

Chẩn đoán bệnh sán lá gan ở bò bằng phương pháp lắng cặn như thế nào? (Hình từ Internet)

Chẩn đoán bệnh sán lá gan có thể dùng những thiết bị và dụng cụ nào để hỗ trợ việc chẩn đoán?

Theo Mục 4 Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 8400-27:2014 về Bệnh động vật - Quy trình chẩn đoán - Phần 27: Bệnh sán lá gan thì để chẩn đoán bệnh thì có thể dùng một số thiết bị, dụng cụ như sau:

- Tủ lạnh âm sâu, có thể duy trì nhiệt độ từ âm 20 °C đến âm 80 °C.

- Tủ lạnh, có thể duy trì nhiệt độ từ 2 °C đến 8 °C.

- Kính hiển vi quang học, có độ phóng đại 40 lần, 100 lần, 400 lần.

- Tủ ấm, có thể duy trì nhiệt độ ở 37 °C.

- Cân phân tích, có thể từ 0,1 g đến 10 g.

- Máy ly tâm, có thể ly tâm với gia tốc 500 g, 1 000 g, 3 000 g.

- Máy đọc ELISA.

- Máy PCR.

- Phiến kính.

- Lamen.

- Lưới lọc phân, có kích thước lỗ lọc 200 μm.

Chẩn đoán bệnh sán lá gan ở bò bằng phương pháp lắng cặn như thế nào?

Theo tiết 5.2.2.1 tiểu mục 5.2 Mục 5 Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 8400-27:2014 về Bệnh động vật - Quy trình chẩn đoán - Phần 27: Bệnh sán lá gan quy định thì phương pháp lắng cặn dựa vào sự chênh lệch khối lượng riêng giữa trứng sán lá gan và khối lượng riêng của nước, trứng sán lá gan có khối lượng riêng lớn sẽ chìm xuống, các bước thực hiện như sau:

- Dùng cân phân tích cân 3 g phân cần xét nghiệm, cho vào cốc thủy tinh hoặc cốc nhựa thứ nhất;

- Đổ 50 ml nước cất vào cốc chứa phân. Dùng đũa thủy tinh khuấy cho tan thành huyễn dịch;

- Dùng lưới lọc phân lọc huyễn dịch ở cốc thứ nhất chuyển sang cốc thứ hai và loại bỏ cặn lớn;

- Để lắng cốc thứ hai trong 3 min, đổ bỏ phần nước phía trên và thu lấy phần cặn;

- Thêm 50 ml nước cất vào cốc chứa phần cặn trên, khuấy đều;

- Để lắng trong 3 min, đổ bỏ phần nước phía trên và thu lấy phần cặn;

- Thêm 50 ml nước sạch vào cốc chứa phần cặn, khuấy đều;

- Để lắng trong 3 min, đổ bỏ phần dung dịch phía trên và thu lấy phần cặn đổ vào đĩa petri;

- Kiểm tra trên kính hiển vi quang học ở độ phóng đại 40 lần hoặc 100 lần.

Lưu ý: có thể giữ cặn trong đĩa petri ở 4 °C để kiểm tra vào hôm sau.

- Kết quả được coi là dương tính khi tìm thấy trứng sán lá gan, màu vàng chanh, trong chứa phôi bào xếp kín, kích thước chiều dài từ 0,11 mm đến 0,15 mm, chiều rộng từ 0,07 mm đến 0,08 mm;