Chuyển đổi giới tính sau khi phẫu thuật chuyển đổi giới tính thì có được đổi tên hay không? Đối xử phân biệt với người đã chuyển đổi giới tính có bị phạt không?

Nội dung chính

• Có được xác định lại giới tính sau khi phẫu thuật chuyển đổi giới tính?
• Xác định lại giới tính sau khi phẫu thuật chuyển đổi giới tính thì có được đổi tên hay không?
• Đối xử phân biệt với người xác định lại giới tính sau khi đã chuyển đổi giới tính có bị phạt không?

Có được xác định lại giới tính sau khi phẫu thuật chuyển đổi giới tính?

Căn cứ Điều 37 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về quyền chuyển đổi giới tính:

"Điều 37. Chuyển đổi giới tính

Việc chuyển đổi giới tính được thực hiện theo quy định của luật. Cá nhân đã chuyển đổi giới tính có quyền, nghĩa vụ đăng ký thay đổi hộ tịch theo quy định của pháp luật về hộ tịch; có quyền nhân thân phù hợp với giới tính đã được chuyển đổi theo quy định của Bộ luật này và luật khác có liên quan."

Căn cứ Điều 4 Nghị định 88/2008/NĐ-CP quy định về các hành vi bị nghiêm cấm về việc xác định lại giới tính:

"Điều 4. Hành vi bị nghiêm cấm

1. Thực hiện việc chuyển đổi giới tính đối với những người đã hoàn thiện về giới tính."

Căn cứ Điều 5, Điều 6 Nghị định 88/2008/NĐ-CP quy định về tiêu chuẩn y tế về xác định lại giới tính:

"Điều 5. Tiêu chuẩn y tế xác định khuyết tật bẩm sinh về giới tính

1. Nam lưỡng giới giả nữ:

a) Bộ phận sinh dục có dương vật nhỏ, có thể sờ thấy tinh hoàn hoặc không, siêu âm hoặc nội soi thấy tinh hoàn, không có tử cung và buồng trứng;

b) Nhiễm sắc thể giới tính là XY hoặc gen biệt hóa tinh hoàn dương tính hoặc kết hợp cả hai trường hợp trên.

2. Nữ lưỡng giới giả nam:

a) Bộ phận sinh dục có âm vật phát triển như dương vật nhưng không sờ thấy tinh hoàn, siêu âm hoặc nội soi thấy có tử cung, buồng trứng, không thấy tinh hoàn;

b) Nhiễm sắc thể giới tính là XX.

3. Lưỡng giới thật:

a) Bộ phận sinh dục không xác định được là nam hay nữ. Tuyến sinh dục có cả tổ chức tinh hoàn, buồng trứng;

b) Nhiễm sắc thể giới tính có thể là một trong các dạng XX/XY; XXX/XY; XX/XXXY hoặc các dạng nhiễm sắc thể khác được xác định là lưỡng giới thật.

Điều 6. Tiêu chuẩn y tế xác định giới tính chưa được định hình chính xác

Nhiễm sắc thể giới tính có thể giống như trường hợp nữ lưỡng giới giả nam hoặc nam lưỡng giới giả nữ hoặc lưỡng giới thật nhưng bộ phận sinh dục chưa được biệt hóa hoàn toàn và không thể xác định chính xác là nam hay nữ."

Theo đó, công dân có quyền chuyển đổi giới tính nhưng chỉ trong trường hợp có khuyết tật bẩm sinh về giới tính hoặc giới tính chưa định hình chính xác, còn lại việc thực hiện việc chuyển đổi giới tính đối với những người đã hoàn thiện về giới tính là hành vi bị nghiêm cấm.

Giới tính

Xác định lại giới tính sau khi phẫu thuật chuyển đổi giới tính thì có được đổi tên hay không?

Căn cứ điểm e khoản 1 Điều 28 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về quyền thay đổi tên:

"Điều 28. Quyền thay đổi tên

1. Cá nhân có quyền yêu cầu cơ quan nhà nước có thẩm quyền công nhận việc thay đổi tên trong trường hợp sau đây:

a) Theo yêu cầu của người có tên mà việc sử dụng tên đó gây nhầm lẫn, ảnh hưởng đến tình cảm gia đình, đến danh dự, quyền, lợi ích hợp pháp của người đó;

b) Theo yêu cầu của cha nuôi, mẹ nuôi về việc thay đổi tên cho con nuôi hoặc khi người con nuôi thôi làm con nuôi và người này hoặc cha đẻ, mẹ đẻ yêu cầu lấy lại tên mà cha đẻ, mẹ đẻ đã đặt;

c) Theo yêu cầu của cha đẻ, mẹ đẻ hoặc người con khi xác định cha, mẹ cho con;

d) Thay đổi tên của người bị lưu lạc đã tìm ra nguồn gốc huyết thống của mình;

đ) Thay đổi tên của vợ, chồng trong quan hệ hôn nhân và gia đình có yếu tố nước ngoài để phù hợp với pháp luật của nước mà vợ, chồng người nước ngoài là công dân hoặc lấy lại tên trước khi thay đổi;

e) Thay đổi tên của người đã xác định lại giới tính, người đã chuyển đổi giới tính;

g) Trường hợp khác do pháp luật về hộ tịch quy định.

2. Việc thay đổi tên cho người từ đủ chín tuổi trở lên phải có sự đồng ý của người đó.

3. Việc thay đổi tên của cá nhân không làm thay đổi, chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự được xác lập theo tên cũ."

Theo đó, người đã xác định lại giới tính, người đã chuyển đổi giới tính được quyền thay đổi tên của họ. Cho nên nếu bạn là đối tượng được phép chuyển đổi giới tính thì bạn sẽ được đổi tên.

Đối xử phân biệt với người xác định lại giới tính sau khi đã chuyển đổi giới tính có bị phạt không?

Căn cứ Điều 45 Nghị định 117/2020/NĐ-CP quy định xử phạt hành vi vi phạm quy định về xác định lại giới tính:

"Điều 45. Vi phạm quy định về xác định lại giới tính

1. Phạt tiền từ 2.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng đối với một trong các hành vi sau đây:

a) Tiết lộ thông tin về việc xác định lại giới tính của người khác;

b) Phân biệt đối xử đối với người đã xác định lại giới tính.

2. Phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 40.000.000 đồng đối với hành vi xác định lại giới tính khi chưa được phép của Bộ trưởng Bộ Y tế hoặc Giám đốc Sở Y tế.

3. Biện pháp khắc phục hậu quả:

a) Buộc xin lỗi trực tiếp người bị phân biệt đối xử đối với hành vi quy định tại điểm b khoản 1 Điều này;

b) Buộc nộp lại số lợi bất hợp pháp có được do thực hiện hành vi quy định tại khoản 2 Điều này."

Theo đó, nếu bạn bị phân biệt đối xử với vì là người đã xác định lại giới tính thì người phân biệt đối xử sẽ bị phạt tiền từ 2.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng và buộc xin lỗi trực tiếp bạn.