Cơ quan công an có được phép khám xét chỗ ở của đối tượng tình nghi khi không có người ở nhà hay không?

Nội dung chính

• Cơ quan công an căn cứ vào đâu để thực hiện việc khám xét chỗ ở?
• Ai sẽ là người có thẩm quyền ra lệnh khám xét chỗ ở khi có căn cứ xác định chỗ ở đó liên quan đến vụ án?
• Cơ quan công an có được phép khám xét chỗ ở của đối tượng tình nghi khi không có người ở nhà hay không?

Cơ quan công an căn cứ vào đâu để thực hiện việc khám xét chỗ ở?

Căn cứ Điều 192 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015 quy định về căn cứ khám xét chổ ở như sau:

"Điều 192. Căn cứ khám xét người, chỗ ở, nơi làm việc, địa điểm, phương tiện, tài liệu, đồ vật, thư tín, điện tín, bưu kiện, bưu phẩm, dữ liệu điện tử

1. Việc khám xét người, chỗ ở, nơi làm việc, địa điểm, phương tiện chỉ được tiến hành khi có căn cứ để nhận định trong người, chỗ ở, nơi làm việc, địa điểm, phương tiện có công cụ, phương tiện phạm tội, tài liệu, đồ vật, tài sản do phạm tội mà có hoặc đồ vật, dữ liệu điện tử, tài liệu khác có liên quan đến vụ án.

Việc khám xét chỗ ở, nơi làm việc, địa điểm, phương tiện cũng được tiến hành khi cần phát hiện người đang bị truy nã, truy tìm và giải cứu nạn nhân.

2. Khi có căn cứ để nhận định trong thư tín, điện tín, bưu kiện, bưu phẩm, dữ liệu điện tử có công cụ, phương tiện phạm tội, tài liệu, đồ vật, tài sản liên quan đến vụ án thì có thể khám xét thư tín, điện tín, bưu kiện, bưu phẩm, dữ liệu điện tử."

Theo đó, việc tiến hành khám xét chỗ ở của người khác sẽ được thực hiện nếu phía cơ quan công an có thông tin, căn cứ xác định chỗ ở đó có liên quan đến một vụ án.

Việc khám xét chỗ ở, nơi làm việc, địa điểm, phương tiện cũng được tiến hành khi cần phát hiện người đang bị truy nã, truy tìm và giải cứu nạn nhân.

Cơ quan công an có được phép khám xét chỗ ở của đối tượng tình nghi khi không có người ở nhà hay không? (Hình từ Internet)

Ai sẽ là người có thẩm quyền ra lệnh khám xét chỗ ở khi có căn cứ xác định chỗ ở đó liên quan đến vụ án?

Căn cứ Điều 193 Bộ luật tố tụng hình sự 2015 quy định về thẩm quyền ra lệnh khám xét như sau:

"Điều 193. Thẩm quyền ra lệnh khám xét

1. Những người có thẩm quyền quy định tại khoản 1 Điều 113 của Bộ luật này có quyền ra lệnh khám xét. Lệnh khám xét của những người được quy định tại khoản 2 Điều 35 và điểm a khoản 1 Điều 113 của Bộ luật này phải được Viện kiểm sát có thẩm quyền phê chuẩn trước khi thi hành.

2. Trong trường hợp khẩn cấp, những người có thẩm quyền quy định tại khoản 2 Điều 110 của Bộ luật này có quyền ra lệnh khám xét. Trong thời hạn 24 giờ kể từ khi khám xét xong, người ra lệnh khám xét phải thông báo bằng văn bản cho Viện kiểm sát cùng cấp hoặc Viện kiểm sát có thẩm quyền thực hành quyền công tố và kiểm sát điều tra vụ việc, vụ án.

3. Trước khi tiến hành khám xét, Điều tra viên phải thông báo cho Viện kiểm sát cùng cấp về thời gian và địa điểm tiến hành khám xét để cử Kiểm sát viên kiểm sát việc khám xét, trừ trường hợp khám xét khẩn cấp. Kiểm sát viên phải có mặt để kiểm sát việc khám xét. Nếu Kiểm sát viên vắng mặt thì ghi rõ vào biên bản khám xét.

4. Mọi trường hợp khám xét đều được lập biên bản theo quy định tại Điều 178 của Bộ luật này và đưa vào hồ sơ vụ án."

Theo đó, những người có quyền ra lệnh khám xét chỗ ở khi có căn cứ chỗ ở đó liên quan đến vụ án gồm:

- Thủ trưởng, Phó Thủ trưởng Cơ quan điều tra các cấp. Trường hợp này, lệnh bắt phải được Viện kiểm sát cùng cấp phê chuẩn trước khi thi hành;

- Viện trưởng, Phó Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân và Viện trưởng, Phó Viện trưởng Viện kiểm sát quân sự các cấp;

- Chánh án, Phó Chánh án Tòa án nhân dân và Chánh án, Phó Chánh án Tòa án quân sự các cấp; Hội đồng xét xử.

Ngoài ra, trong một số trường hợp khẩn cấp thì mốt số người cũng có quyền ra lệnh khám xét như Thủ trưởng đơn vị độc lập cấp trung đoàn và tương đương, Đồn trưởng Đồn biên phòng; người chỉ huy tàu bay, tàu biển khi tàu bay, tàu biển đã rời khỏi sân bay, bến cảng;...và một số người có quyền khác theo quy định tại khoản 2 Điều 110 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015.

Cơ quan công an có được phép khám xét chỗ ở của đối tượng tình nghi khi không có người ở nhà hay không?

Căn cứ Điều 195 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015 quy định khám xét chỗ ở như sau:

"Điều 195. Khám xét chỗ ở, nơi làm việc, địa điểm, phương tiện

1. Khi khám xét chỗ ở thì phải có mặt người đó hoặc người từ đủ 18 tuổi trở lên cùng chỗ ở, có đại diện chính quyền xã, phường, thị trấn và người chứng kiến; trường hợp người đó, người từ đủ 18 tuổi trở lên cùng chỗ ở cố tình vắng mặt, bỏ trốn hoặc vì lý do khác họ không có mặt mà việc khám xét không thể trì hoãn thì việc khám xét vẫn được tiến hành nhưng phải có đại diện chính quyền xã, phường, thị trấn nơi khám xét và hai người chứng kiến.

Không được bắt đầu việc khám xét chỗ ở vào ban đêm, trừ trường hợp khẩn cấp nhưng phải ghi rõ lý do vào biên bản.

2. Khi khám xét nơi làm việc của một người thì phải có mặt người đó, trừ trường hợp không thể trì hoãn nhưng phải ghi rõ lý do vào biên bản.

Việc khám xét nơi làm việc phải có đại diện của cơ quan, tổ chức nơi người đó làm việc chứng kiến. Trong trường hợp không có đại diện cơ quan, tổ chức thì việc khám xét vẫn được tiến hành nhưng phải có đại diện chính quyền xã, phường, thị trấn nơi khám xét và 02 người chứng kiến."

Như vậy, việc khám xét chỗ ở có thể không cần có mặt bạn nếu đã có người cùng chỗ ở với bạn (đủ 18 tuổi trở lên) và có đại diện chính quyền xã, phường, thị trấn và người chứng kiến.