Cơ sở giáo dục nghề nghiệp được thành lập dưới hình thức trường đại học hay không? Nhà nước quy định chính sách phát triển giáo dục nghề nghiệp như thế nào?

Nội dung chính

• Cơ sở giáo dục nghề nghiệp được tổ chức dưới hình thức trường đại học hay không?
• Hoạt động giáo dục nghề nghiệp được thực hiện nhằm mục tiêu gì?
• Nhà nước hiện nay quy định chính sách phát triển hoạt động giáo dục nghề nghiệp như thế nào?

Cơ sở giáo dục nghề nghiệp được tổ chức dưới hình thức trường đại học hay không?

Cơ sở giáo dục nghề nghiệp được tổ chức dưới hình thức trường đại học hay không?

Trước tiên, cần nắm được bản chất giáo dục nghề nghiệp là gì. Theo quy định tại khoản 1 Điều 3 Luật Giáo dục nghề nghiệp 2014, giáo dục nghề nghiệp được hiểu như sau:

"1. Giáo dục nghề nghiệp là một bậc học của hệ thống giáo dục quốc dân nhằm đào tạo trình độ sơ cấp, trình độ trung cấp, trình độ cao đẳng và các chương trình đào tạo nghề nghiệp khác cho người lao động, đáp ứng nhu cầu nhân lực trực tiếp trong sản xuất, kinh doanh và dịch vụ, được thực hiện theo hai hình thức là đào tạo chính quy và đào tạo thường xuyên."

Có thể hiểu một cách đơn giản, giáo dục nghề nghiệp là một bậc học trong hệ thống giáo dục quốc dân, với mục tiêu chính là đào tạo ra nhân lực trực tiếp cho hoạt động sản xuất, kinh doanh và dịch vụ.

Tại Điều 5 Luật Giáo dục nghề nghiệp quy định cụ thể về cơ sở giáo dục nghề nghiệp và loại hình tổ chức như sau:

(1) Cơ sở giáo dục nghề nghiệp bao gồm:

a) Trung tâm giáo dục nghề nghiệp;

b) Trường trung cấp;

c) Trường cao đẳng.

(2) Cơ sở giáo dục nghề nghiệp được tổ chức theo các loại hình sau đây:

a) Cơ sở giáo dục nghề nghiệp công lập là cơ sở giáo dục nghề nghiệp thuộc sở hữu Nhà nước, do Nhà nước đầu tư, xây dựng cơ sở vật chất;

b) Cơ sở giáo dục nghề nghiệp tư thục là cơ sở giáo dục nghề nghiệp thuộc sở hữu của các tổ chức xã hội, tổ chức xã hội - nghề nghiệp, tổ chức kinh tế tư nhân hoặc cá nhân, do các tổ chức xã hội, tổ chức xã hội - nghề nghiệp, tổ chức kinh tế tư nhân hoặc cá nhân đầu tư, xây dựng cơ sở vật chất;

c) Cơ sở giáo dục nghề nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài gồm cơ sở giáo dục nghề nghiệp 100% vốn của nhà đầu tư nước ngoài; cơ sở giáo dục nghề nghiệp liên doanh giữa nhà đầu tư trong nước và nhà đầu tư nước ngoài.

Có thể thấy, cơ sở giáo dục nghề nghiệp chỉ bao gồm trung tâm giáo dục nghề nghiệp, trường trung cấp và trường cao đẳng, không có trường đại học. Bạn có thể tham khảo quy định về ba cơ sở này để quyết định có cho con mình học hay không.

Hoạt động giáo dục nghề nghiệp được thực hiện nhằm mục tiêu gì?

Mục tiêu của hoạt động giáo dục nghề nghiệp được quy định chi tiết tại Điều 4 Luật Giáo dục nghề nghiệp 2014 như sau:

"Điều 4. Mục tiêu của giáo dục nghề nghiệp

1. Mục tiêu chung của giáo dục nghề nghiệp là nhằm đào tạo nhân lực trực tiếp cho sản xuất, kinh doanh và dịch vụ, có năng lực hành nghề tương ứng với trình độ đào tạo; có đạo đức, sức khỏe; có trách nhiệm nghề nghiệp; có khả năng sáng tạo, thích ứng với môi trường làm việc trong bối cảnh hội nhập quốc tế; bảo đảm nâng cao năng suất, chất lượng lao động; tạo điều kiện cho người học sau khi hoàn thành khóa học có khả năng tìm việc làm, tự tạo việc làm hoặc học lên trình độ cao hơn.

2. Mục tiêu cụ thể đối với từng trình độ của giáo dục nghề nghiệp được quy định như sau:

a) Đào tạo trình độ sơ cấp để người học có năng lực thực hiện được các công việc đơn giản của một nghề;

b) Đào tạo trình độ trung cấp để người học có năng lực thực hiện được các công việc của trình độ sơ cấp và thực hiện được một số công việc có tính phức tạp của chuyên ngành hoặc nghề; có khả năng ứng dụng kỹ thuật, công nghệ vào công việc, làm việc độc lập, làm việc theo nhóm;

c) Đào tạo trình độ cao đẳng để người học có năng lực thực hiện được các công việc của trình độ trung cấp và giải quyết được các công việc có tính phức tạp của chuyên ngành hoặc nghề; có khả năng sáng tạo, ứng dụng kỹ thuật, công nghệ hiện đại vào công việc, hướng dẫn và giám sát được người khác trong nhóm thực hiện công việc."

Có thể thấy, pháp luật hiện hành quy định chi tiết mục tiêu chung và mục tiêu chụ thể đối với từng trình độ đào tạo giáo dục nghề nghiệp để mỗi cá nhân, tổ chức liên quan có thể nắm rõ, hiểu được quyền và trách nhiệm của mình khi tham gia vào hoạt động giáo dục nghề nghiệp.

Nhà nước hiện nay quy định chính sách phát triển hoạt động giáo dục nghề nghiệp như thế nào?

Chính sách phát triển của Nhà nước về giáo dục nghề nghiệp được quy định cụ thể tại Điều 6 Luật Giáo dục nghề nghiệp 2014, bao gồm:

- Phát triển hệ thống giáo dục nghề nghiệp mở, linh hoạt, đa dạng theo hướng chuẩn hóa, hiện đại hóa, dân chủ hóa, xã hội hóa và hội nhập quốc tế, liên thông giữa các trình độ giáo dục nghề nghiệp và liên thông với các trình độ đào tạo khác.

- Đầu tư cho giáo dục nghề nghiệp được ưu tiên trong kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, phát triển nhân lực. Ngân sách cho giáo dục nghề nghiệp được ưu tiên trong tổng chi ngân sách nhà nước dành cho giáo dục, đào tạo; được phân bổ theo nguyên tắc công khai, minh bạch, kịp thời.

- Đầu tư nâng cao chất lượng đào tạo, phát triển mạng lưới cơ sở giáo dục nghề nghiệp theo quy hoạch; tập trung đầu tư hình thành một số cơ sở giáo dục nghề nghiệp trọng điểm chất lượng cao đáp ứng nhu cầu nhân lực của thị trường lao động, nhu cầu học tập của người lao động và từng bước phổ cập nghề cho thanh niên.

- Nhà nước có chính sách phân luồng học sinh tốt nghiệp trung học cơ sở, trung học phổ thông vào giáo dục nghề nghiệp phù hợp với từng giai đoạn phát triển kinh tế - xã hội.

- Ưu tiên đầu tư đồng bộ cho đào tạo nhân lực thuộc các ngành, nghề trọng điểm quốc gia, các ngành, nghề tiếp cận với trình độ tiên tiến của khu vực, quốc tế; chú trọng phát triển giáo dục nghề nghiệp ở các vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn, vùng dân tộc thiểu số, biên giới, hải đảo, vùng ven biển; đầu tư đào tạo các nghề thị trường lao động có nhu cầu nhưng khó thực hiện xã hội hóa.

- Nhà nước thực hiện cơ chế đấu thầu, đặt hàng đào tạo đối với những ngành, nghề đặc thù; những ngành, nghề thuộc các ngành kinh tế mũi nhọn; những ngành, nghề thị trường lao động có nhu cầu nhưng khó thực hiện xã hội hóa. Các cơ sở hoạt động giáo dục nghề nghiệp không phân biệt loại hình đều được tham gia cơ chế đấu thầu, đặt hàng quy định tại khoản này.

- Hỗ trợ các đối tượng được hưởng chế độ ưu đãi người có công với cách mạng, quân nhân xuất ngũ, người dân tộc thiểu số, người thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo, người khuyết tật, trẻ em mồ côi không nơi nương tựa, ngư dân đánh bắt xa bờ, lao động nông thôn là người trực tiếp lao động trong các hộ sản xuất nông nghiệp bị thu hồi đất canh tác và các đối tượng chính sách xã hội khác nhằm tạo cơ hội cho họ được học tập để tìm việc làm, tự tạo việc làm, lập thân, lập nghiệp; thực hiện bình đẳng giới trong giáo dục nghề nghiệp.

- Nhà nước tạo điều kiện cho cơ sở giáo dục nghề nghiệp tổ chức nghiên cứu, ứng dụng khoa học, công nghệ; kết hợp đào tạo với nghiên cứu khoa học và sản xuất, kinh doanh, dịch vụ nhằm nâng cao chất lượng đào tạo.

Như vậy, trên đây là một số thông tin về giáo dục nghề nghiệp như cơ sở đào tạo, loại hình tổ chức, mục tiêu hoạt động và những chính sách phát triển theo quy định của Nhà nước. Bạn có thể tham khảo thêm để định hướng cho con mình lựa chọn đúng nơi đào tạo phù hợp với trình độ và nguyện vọng của cháu.