Công ty có được áp dụng đồng thời hình thức xử lý kỷ luật 'cách chức' và 'hạ bậc lương' đối với người lao động hay không?

Nội dung chính

• Có được áp dụng hình thức kỷ luật "hạ bậc lương" đối với người lao động hay không?
• Công ty có được áp dụng đồng thời hình thức xử lý kỷ luật "cách chức" và "hạ bậc lương" đối với người lao động hay không?
• Người lao động bị xử lý kỷ luật cách chức thì xếp lương như thế nào?

Có được áp dụng hình thức kỷ luật "hạ bậc lương" đối với người lao động hay không?

Tại điểm g khoản 2 Điều 118 Bộ luật Lao động 2019 quy định về nội quy lao động như sau:

"1. Người sử dụng lao động phải ban hành nội quy lao động, nếu sử dụng từ 10 người lao động trở lên thì nội quy lao động phải bằng văn bản.

2. Nội dung nội quy lao động không được trái với pháp luật về lao động và quy định của pháp luật có liên quan. Nội quy lao động bao gồm những nội dung chủ yếu sau đây:

a) Thời giờ làm việc, thời giờ nghỉ ngơi;

b) Trật tự tại nơi làm việc;

c) An toàn, vệ sinh lao động;

d) Phòng, chống quấy rối tình dục tại nơi làm việc; trình tự, thủ tục xử lý hành vi quấy rối tình dục tại nơi làm việc;

đ) Việc bảo vệ tài sản và bí mật kinh doanh, bí mật công nghệ, sở hữu trí tuệ của người sử dụng lao động;

e) Trường hợp được tạm thời chuyển người lao động làm việc khác so với hợp đồng lao động;

g) Các hành vi vi phạm kỷ luật lao động của người lao động và các hình thức xử lý kỷ luật lao động;

h) Trách nhiệm vật chất;

i) Người có thẩm quyền xử lý kỷ luật lao động.

3. Trước khi ban hành nội quy lao động hoặc sửa đổi, bổ sung nội quy lao động, người sử dụng lao động phải tham khảo ý kiến của tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở đối với nơi có tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở.

4. Nội quy lao động phải được thông báo đến người lao động và những nội dung chính phải được niêm yết ở những nơi cần thiết tại nơi làm việc.

5. Chính phủ quy định chi tiết Điều này."

Mặt khác tại Điều 124 Bộ luật Lao động 2019 quy định hình thức xử lý kỷ luật lao động như sau:

" 1. Khiển trách.

2. Kéo dài thời hạn nâng lương không quá 06 tháng.

3. Cách chức.

4. Sa thải.”. 

Theo đó, nếu nội quy công ty không có ghi nhận thêm hình thức xử lý kỷ luật lao động là "hạ bậc lương" thì công ty không được phép áp dụng hình thức này. Bởi trong Bộ luật Lao động cũng chỉ ghi nhận các hình thức khiển trách, kéo dài thời hạn nâng lương, cách chức và sa thải.

Có được áp dụng hình thức kỷ luật "hạ bậc lương" đối với người lao động hay không?

Công ty có được áp dụng đồng thời hình thức xử lý kỷ luật "cách chức" và "hạ bậc lương" đối với người lao động hay không?

Theo khoản 2 Điều 122 Bộ luật Lao động 2019 quy định nguyên tắc, trình tự, thủ tục xử lý kỷ luật lao động như sau:

"1. Việc xử lý kỷ luật lao động được quy định như sau:

a) Người sử dụng lao động phải chứng minh được lỗi của người lao động;

b) Phải có sự tham gia của tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở mà người lao động đang bị xử lý kỷ luật là thành viên;

c) Người lao động phải có mặt và có quyền tự bào chữa, nhờ luật sư hoặc tổ chức đại diện người lao động bào chữa; trường hợp là người chưa đủ 15 tuổi thì phải có sự tham gia của người đại diện theo pháp luật;

d) Việc xử lý kỷ luật lao động phải được ghi thành biên bản.

2. Không được áp dụng nhiều hình thức xử lý kỷ luật lao động đối với một hành vi vi phạm kỷ luật lao động.

3. Khi một người lao động đồng thời có nhiều hành vi vi phạm kỷ luật lao động thì chỉ áp dụng hình thức kỷ luật cao nhất tương ứng với hành vi vi phạm nặng nhất.

4. Không được xử lý kỷ luật lao động đối với người lao động đang trong thời gian sau đây:

a) Nghỉ ốm đau, điều dưỡng; nghỉ việc được sự đồng ý của người sử dụng lao động;

b) Đang bị tạm giữ, tạm giam;

c) Đang chờ kết quả của cơ quan có thẩm quyền điều tra xác minh và kết luận đối với hành vi vi phạm được quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều 125 của Bộ luật này;

d) Người lao động nữ mang thai; người lao động nghỉ thai sản, nuôi con dưới 12 tháng tuổi.

5. Không xử lý kỷ luật lao động đối với người lao động vi phạm kỷ luật lao động trong khi mắc bệnh tâm thần hoặc một bệnh khác làm mất khả năng nhận thức hoặc khả năng điều khiển hành vi của mình.

6. Chính phủ quy định trình tự, thủ tục xử lý kỷ luật lao động."

Theo đó, nếu nội quy công ty có quy định hình thức xử lý kỷ luật lao động là "hạ bậc lương" thì cũng không được đồng thời áp dụng cả hai hình thức xử lý kỷ luật này đối với người lao động, bởi nó phải tuân thủ theo nguyên tắc "Không được áp dụng nhiều hình thức xử lý kỷ luật lao động đối với một hành vi vi phạm kỷ luật lao động".

Người lao động bị xử lý kỷ luật cách chức thì xếp lương như thế nào?

Các quy định pháp luật lao động hiện hành không quy định hướng dẫn về việc xếp lương khi người lao động bị xử lý kỷ luật hình thức cách chức. Tuy nhiên, theo quan điểm cá nhân của người hỗ trợ, căn cứ quy định tại khoản 1 Điều 90 Bộ luật Lao động 2019 ghi nhận hướng dẫn về vấn đề tiền lương như sau: 

“1. Tiền lương là số tiền mà người sử dụng lao động trả cho người lao động theo thỏa thuận để thực hiện công việc, bao gồm mức lương theo công việc hoặc chức danh, phụ cấp lương và các khoản bổ sung khác.

[...]”. 

Theo đó, tiền lương được thỏa thuận dựa trên căn cứ mức lương theo công việc hoặc chức danh. Khi áp dụng hình thức xử lý kỷ luật cách chức được hiểu là có sự thay đổi về vị trí công việc, chức danh của người lao động. Do đó, trường hợp này hai bên tiến hành thực hiện thỏa thuận lại về tiền lương phù hợp mức lương theo công việc, theo chức danh dựa trên căn cứ thang lương, bảng lương mà doanh nghiệp xây dựng.