Dẫn lưu áp xe trung thất là gì? Dẫn lưu áp xe trung thất được chỉ định đối với người bệnh trong trường hợp nào?

Nội dung chính

• Dẫn lưu áp xe trung thất là gì?
• Dẫn lưu áp xe trung thất được chỉ định trong trường hợp nào?
• Ai sẽ là người thực hiện dẫn lưu áp xe trung thất?

Dẫn lưu áp xe trung thất là gì?

Dẫn lưu áp xe trung thất là một trong 60 Hướng dẫn quy trình kỹ thuật Ngoại khoa, chuyên khoa Phẫu thuật Tiêu hóa ban hành kèm theo Quyết định 4491/QĐ-BYT năm 2016.

Căn cứ theo Mục I Hướng dẫn quy trình kỹ thuật Dẫn lưu áp xe trung thất ban hành kèm theo Quyết định 4491/QĐ-BYT năm 2016 như sau:

DẤN LƯU ÁP XE THỰC QUẢN, TRUNG THẤT

I. ĐẠI CƯƠNG

Áp-xe trung thất (AXTT) là một thể nhiễm trùng nặng, hậu quả của thủng thực quản do tai biến nuốt phải dị vật, sau soi thực quản hay bệnh lý vùng hầu họng như: do bệnh lý răng miệng (nhổ răng, viêm tấy sàn miệng lan tỏa), do ung thư vùng hầu họng - thực quản nhưng phát hiện muộn do người bệnh đến bệnh viện muộn gây thủng làm viêm lan tỏa vào trung thất, hoặc sau phẫu thuật vùng ngực như mổ tim mở gây viêm xương ức lan tỏa vào vùng trung thất. Ðặc biệt ở Việt Nam nguyên nhân chính sau thủng thực quản do dị vật như hóc xương, nuốt phải răng giả hay các vật sắc nhọn... trong đó đặc biệt nguyên nhân do hóc xương gặp rất phổ biến, nhất là xương gà vịt. Xương của các loại gia cầm rất cứng và sắc nên rất dễ dàng gây thủng thực quản khi mắc vào.

Mặc dù có những tiến bộ về chẩn đoán, điều trị phẫu thuật, thuốc kháng sinh... nhưng AXTT gây tỷ lệ tử vong còn rất cao. Trên thế giới, tỷ lệ tử vong từ 30% đến 40%. Ở Việt Nam, tỷ lệ tử vong do AXTT trước đây đến 60%, hiện nay có giảm xuống đáng kể nhưng vẫn ở mức là 16%. Nguyên nhân tử vong do biến chứng chảy máu hoặc ổ mủ vỡ vào quai động mạch chủ ở phần ngực, gây nhiễm trùng nhiễm độc nặng mủ lan tỏa trong trung thất, hay vỡ vào màng tim, phổi và màng phổi... rất khó dẫn lưu và làm sạch hết dịch mủ. AXTT có thể phòng tránh được nếu người bệnh đến khám sớm ngay từ lúc xảy ra các tai biến.

Theo đó, có thể thấy rằng áp-xe trung thất (AXTT) là một thể nhiễm trùng nặng, hậu quả của thủng thực quản do tai biến nuốt phải dị vật, sau soi thực quản hay bệnh lý vùng hầu họng như: do bệnh lý răng miệng (nhổ răng, viêm tấy sàn miệng lan tỏa), do ung thư vùng hầu họng - thực quản nhưng phát hiện muộn do người bệnh đến bệnh viện muộn gây thủng làm viêm lan tỏa vào trung thất, hoặc sau phẫu thuật vùng ngực như mổ tim mở gây viêm xương ức lan tỏa vào vùng trung thất.

Ðặc biệt ở Việt Nam nguyên nhân chính sau thủng thực quản do dị vật như hóc xương, nuốt phải răng giả hay các vật sắc nhọn... trong đó đặc biệt nguyên nhân do hóc xương gặp rất phổ biến, nhất là xương gà vịt. Xương của các loại gia cầm rất cứng và sắc nên rất dễ dàng gây thủng thực quản khi mắc vào.

Mặc dù có những tiến bộ về chẩn đoán, điều trị phẫu thuật, thuốc kháng sinh... nhưng AXTT gây tỷ lệ tử vong còn rất cao.

Trên thế giới, tỷ lệ tử vong từ 30% đến 40%. Ở Việt Nam, tỷ lệ tử vong do AXTT trước đây đến 60%, hiện nay có giảm xuống đáng kể nhưng vẫn ở mức là 16%.

Nguyên nhân tử vong do biến chứng chảy máu hoặc ổ mủ vỡ vào quai động mạch chủ ở phần ngực, gây nhiễm trùng nhiễm độc nặng mủ lan tỏa trong trung thất, hay vỡ vào màng tim, phổi và màng phổi... rất khó dẫn lưu và làm sạch hết dịch mủ.

AXTT có thể phòng tránh được nếu người bệnh đến khám sớm ngay từ lúc xảy ra các tai biến.

Dẫn lưu áp xe thất trung (Hình từ Internet)

Dẫn lưu áp xe trung thất được chỉ định trong trường hợp nào?

Căn cứ theo Mục II Hướng dẫn quy trình kỹ thuật Dẫn lưu áp xe trung thất ban hành kèm theo Quyết định 4491/QĐ-BYT năm 2016 như sau:

DẤN LƯU ÁP XE THỰC QUẢN, TRUNG THẤT

...

II. CHỈ ĐỊNH

Chỉ định tuyệt đối cho những trường hợp áp xe trung thất

Theo đó, có thể thấy rằng dẫn lưu áp xe trung thất sẽ chỉ định trong trường hợp chỉ định tuyệt đối cho những trường hợp áp xe trung thất

Ai sẽ là người thực hiện dẫn lưu áp xe trung thất?

Căn cứ theo Mục IV Hướng dẫn quy trình kỹ thuật Dẫn lưu áp xe trung thất ban hành kèm theo Quyết định 4491/QĐ-BYT năm 2016 như sau:

DẤN LƯU ÁP XE THỰC QUẢN, TRUNG THẤT

...

IV. CHUẨN BỊ

1. Người thực hiện:

- 01 Phẫu thuật viên chuyên khoa tiêu hóa hoặc ngoại chung

- 02 phẫu thuật viên phụ

- 01 bác sỹ gây mê

- Kíp dụng cụ viên, chạy ngoài, phụ mê: 03 điều dưỡng

...

Theo đó, có thể thấy rằng ở bước chuẩn bị thì người thực hiện được quy định gồm:

- 01 Phẫu thuật viên chuyên khoa tiêu hóa hoặc ngoại chung

- 02 phẫu thuật viên phụ

- 01 bác sỹ gây mê

- Kíp dụng cụ viên, chạy ngoài, phụ mê: 03 điều dưỡng

Như vậy, người thực hiện dẫn lưu áp xe trung thất sẽ là một tổ cùng nhau thực hiện theo quy định.