Di chúc bằng miệng có hợp pháp khi người làm chứng là người thân không? Di chúc miệng đã lập ra hợp pháp rồi có thể bị hủy bỏ không?

Nội dung chính

• Di chúc bằng miệng có hợp pháp khi có người làm chứng là người thân không?
• Người có quyền lập di chúc được quy định như thế nào theo quy định pháp luật hiện hành?
• Di chúc miệng đã lập hợp pháp có thể bị hủy bỏ trong trường hợp nào?

Di chúc bằng miệng có hợp pháp khi có người làm chứng là người thân không?

Căn cứ theo khoản 5 Điều 630 Bộ luật Dân sự 2015 về di chúc hợp pháp quy định:

Di chúc hợp pháp

1. Di chúc hợp pháp phải có đủ các điều kiện sau đây:

a) Người lập di chúc minh mẫn, sáng suốt trong khi lập di chúc; không bị lừa dối, đe doạ, cưỡng ép;

b) Nội dung của di chúc không vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội; hình thức di chúc không trái quy định của luật.

2. Di chúc của người từ đủ mười lăm tuổi đến chưa đủ mười tám tuổi phải được lập thành văn bản và phải được cha, mẹ hoặc người giám hộ đồng ý về việc lập di chúc.

3. Di chúc của người bị hạn chế về thể chất hoặc của người không biết chữ phải được người làm chứng lập thành văn bản và có công chứng hoặc chứng thực.

4. Di chúc bằng văn bản không có công chứng, chứng thực chỉ được coi là hợp pháp, nếu có đủ các điều kiện được quy định tại khoản 1 Điều này.

5. Di chúc miệng được coi là hợp pháp nếu người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng của mình trước mặt ít nhất hai người làm chứng và ngay sau khi người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng, người làm chứng ghi chép lại, cùng ký tên hoặc điểm chỉ. Trong thời hạn 05 ngày làm việc, kể từ ngày người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng thì di chúc phải được công chứng viên hoặc cơ quan có thẩm quyền chứng thực xác nhận chữ ký hoặc điểm chỉ của người làm chứng.

Bên cạnh đó, căn cứ tại Điều 632 Bộ luật Dân sự 2015 quy định:

Người làm chứng cho việc lập di chúc

Mọi người đều có thể làm chứng cho việc lập di chúc, trừ những người sau đây:

1. Người thừa kế theo di chúc hoặc theo pháp luật của người lập di chúc.

2. Người có quyền, nghĩa vụ tài sản liên quan tới nội dung di chúc.

3. Người chưa thành niên, người mất năng lực hành vi dân sự, người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi.

Như vậy, di chúc miệng được coi là hợp pháp nếu người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng của mình trước mặt ít nhất hai người làm chứng và ngay sau khi người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng, người làm chứng ghi chép lại, cùng ký tên hoặc điểm chỉ.

Trong thời hạn 05 ngày làm việc, kể từ ngày người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng thì di chúc phải được công chứng viên hoặc cơ quan có thẩm quyền chứng thực xác nhận chữ ký hoặc điểm chỉ của người làm chứng.

Trong trường hợp này, em bạn thuộc đối tượng không được làm người làm chứng theo pháp luật. Cụ thể em bạn là người hưởng di sản thừa kế nên di chúc đó xem như không hợp pháp. Di sản mà mẹ bạn để lại sẽ chia theo pháp luật.

Di chúc bằng miệng (Hình từ Internet)

Người có quyền lập di chúc được quy định như thế nào theo quy định pháp luật hiện hành?

Căn cứ Điều 625 Bộ luật Dân sự 2015 về người lập di chúc như sau:

Người lập di chúc

1. Người thành niên có đủ điều kiện theo quy định tại điểm a khoản 1 Điều 630 của Bộ luật này có quyền lập di chúc để định đoạt tài sản của mình.

2. Người từ đủ mười lăm tuổi đến chưa đủ mười tám tuổi được lập di chúc, nếu được cha, mẹ hoặc người giám hộ đồng ý về việc lập di chúc.

Như vậy, người lập di chúc là người thành niên minh mẫn, sáng suốt trong khi lập di chúc; không bị lừa dối, đe doạ, cưỡng ép có quyền lập di chúc để định đoạt tài sản của mình.

Người chưa thành niên từ đủ 15 tuổi đến chưa đủ 18 tuổi có quyền được lập di chúc nhưng phải được sự đồng ý từ cha, mẹ hoặc người giám hộ.

Di chúc miệng đã lập hợp pháp có thể bị hủy bỏ trong trường hợp nào?

Căn cứ theo Điều 629 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về di chúc miệng như sau:

Di chúc miệng

1. Trường hợp tính mạng một người bị cái chết đe dọa và không thể lập di chúc bằng văn bản thì có thể lập di chúc miệng.

2. Sau 03 tháng, kể từ thời điểm di chúc miệng mà người lập di chúc còn sống, minh mẫn, sáng suốt thì di chúc miệng mặc nhiên bị hủy bỏ.

Như vậy, khi di chúc miệng đã lập hợp pháp thì trong trường hợp sau 03 tháng kể từ ngày người đó lập di chúc vẫn còn sống, minh mẫn, sáng suốt thì di chúc miệng mặc nhiên bị hủy bỏ.