Độc quyền nhà nước trong hoạt động thương mại là gì? Độc quyền nhà nước có áp dụng đối với hoạt động xuất nhập khẩu vàng miếng hay không?

Nội dung chính

• Độc quyền nhà nước trong hoạt động thương mại là gì?
• Độc quyền nhà nước có áp dụng đối với hoạt động xuất nhập khẩu vàng miếng hay không?
• Khi thực hiện độc quyền nhà nước trong hoạt động thương mại đối với việc xuất nhập khẩu vàng miếng thì cần phải tuân thủ một số nguyên tắc nào?

Độc quyền nhà nước trong hoạt động thương mại là gì?

Theo Điều 3 Nghị định 94/2017/NĐ-CP quy định về độc quyền nhà nước như sau:

Giải thích từ ngữ

Trong Nghị định này, từ ngữ dưới đây được hiểu như sau:

Độc quyền nhà nước trong hoạt động thương mại (hoạt động thương mại độc quyền nhà nước) là các hoạt động thương mại chỉ do cơ quan nhà nước có quyền thực hiện hoặc các tổ chức, cá nhân được Nhà nước giao thực hiện.

Theo đó, độc quyền nhà nước trong hoạt động thương mại là các hoạt động thương mại sẽ do cơ quan nhà nước có thẩm quyền thực hiện hoặc cơ quan nhà nước sẽ giao cho các tổ chức, cá nhân thực hiện hoạt động thương mại đó.

Độc quyền nhà nước trong hoạt động thương mại là gì? (Hình từ Internet)

Độc quyền nhà nước có áp dụng đối với hoạt động xuất nhập khẩu vàng miếng hay không?

Căn cứ Điều 5 Nghị định 94/2017/NĐ-CP quy định về danh mục hàng hóa, dịch vụ, địa bàn thực hiện độc quyền nhà nước như sau:

Danh mục hàng hóa, dịch vụ, địa bàn thực hiện độc quyền nhà nước trong hoạt động thương mại

1. Ban hành kèm theo Nghị định này Danh mục hàng hóa, dịch vụ, địa bàn thực hiện độc quyền nhà nước trong hoạt động thương mại (sau đây gọi tắt là Danh mục).

2. Danh mục quy định cụ thể hàng hóa, dịch vụ độc quyền nhà nước và hoạt động thương mại độc quyền nhà nước tương ứng với hàng hóa, dịch vụ độc quyền đó.

Theo đó, các hoạt động thực hiện độc quyền nhà nước trong hoạt động thương mại sẽ áp dụng theo danh mục kèm theo Nghị định 94/2017/NĐ-CP

Dẫn chiếu Phụ lục ban hành kèm theo Nghị định 94/2017/NĐ-CP quy định về danh mục hàng hóa, dịch vụ địa bàn thực hiện độc quyền nhà nước trong hoạt động thương mại như sau:

DANH MỤC

HÀNG HÓA, DỊCH VỤ ĐỊA BÀN THỰC HIỆN ĐỘC QUYỀN NHÀ NƯỚC TRONG HOẠT ĐỘNG THƯƠNG MẠI

(Ban hành kèm theo Nghị định số 94/2017/NĐ-CP ngày 10 tháng 8 năm 2017 của Chính phủ)

Như vậy, hoạt động xuất nhập khẩu vàng miếng (hoạt động thứ 4 trong danh mục) là hoạt động phải thực hiện độc quyền nhà nước trong hoạt động thương mại, địa bàn áp dụng trên toàn bộ lãnh thổ Việt Nam.

Khi thực hiện độc quyền nhà nước trong hoạt động thương mại đối với việc xuất nhập khẩu vàng miếng thì cần phải tuân thủ một số nguyên tắc nào?

Theo Điều 4 Nghị định 94/2017/NĐ-CP thì khi cơ quan nhà nước hoặc tổ chức, cá nhân được cơ quan nhà nước giao thực hiện độc quyền nhà nước trong hoạt động thương mại đối với xuất nhập khẩu vàng miếng thì cần tuân thủ một số nguyên tắc sau:

(1) Chỉ thực hiện độc quyền nhà nước trong hoạt động thương mại đối với các hàng hóa, dịch vụ thiết yếu mà Nhà nước cần phải độc quyền liên quan đến quốc phòng, an ninh, đảm bảo lợi ích quốc gia hoặc các thành phần kinh tế khác không có nhu cầu và khả năng tham gia.

(2) Cơ quan nhà nước có quyền thực hiện độc quyền nhà nước trong hoạt động thương mại thông qua hình thức trực tiếp thực hiện hoặc chỉ định cho tổ chức, cá nhân thực hiện. Việc chỉ định phải do Thủ trưởng cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định bằng văn bản.

(3) Hoạt động thương mại độc quyền nhà nước phải được thực hiện dưới sự giám sát của cơ quan quản lý nhà nước theo quy định của pháp luật.

(4) Bộ, cơ quan ngang bộ, chính quyền địa phương các cấp không được quy định hoạt động, hàng hóa, dịch vụ, địa bàn thực hiện hoạt động thương mại độc quyền nhà nước. Đối với hàng hóa, dịch vụ, địa bàn phục vụ mục đích quốc phòng, an ninh thực hiện độc quyền nhà nước trong hoạt động thương mại theo hướng dẫn của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, Bộ trưởng Bộ Công an.

Ngoài các nguyên tắc cần tuân thủ khi thực hiện xuất nhập khẩu vàng miếng thì các chủ thể trực tiếp thực hiện độc quyền nhà nước (cơ quan nhà nước, tổ chức, cá nhân) cần có một số trách nhiệm theo Điều 7 Nghị định 94/2017/NĐ-CP như sau:

1. Các tổ chức, cá nhân, các cơ quan nhà nước hoạt động thương mại trong lĩnh vực độc quyền nhà nước chịu các biện pháp kiểm soát của cơ quan nhà nước có thẩm quyền theo quy định của pháp luật cạnh tranh, pháp luật về giá và quy định của pháp luật có liên quan.

2. Các cơ quan nhà nước thực hiện hoạt động dự trữ quốc gia phải tuân thủ theo quy định của pháp luật dự trữ quốc gia.

3. Việc sử dụng vốn nhà nước của các doanh nghiệp nhà nước vào kinh doanh các hàng hóa, dịch vụ thuộc Danh mục phải tuân thủ theo pháp luật về quản lý và sử dụng vốn nhà nước.