Đường lánh nạn là gì? Đường lánh nạn trên tuyến đường sắt quốc gia chỉ được thiết kế, xây dựng khi nào?

Nội dung chính

• Đường lánh nạn là gì? Đường lánh nạn trên tuyến đường sắt quốc gia chỉ được xây dựng khi nào?
• Nền đường lánh nạn thuộc tuyến đường sắt quốc gia được quy định như thế nào?
• Kiến trúc tầng trên của đường lánh nạn thuộc tuyến đường sắt quốc gia được quy định ra sao?

Đường lánh nạn là gì? Đường lánh nạn trên tuyến đường sắt quốc gia chỉ được xây dựng khi nào?

Theo tiết 3.1.6 tiểu mục 3.1 Mục 3 Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 11793:2017 về Đường sắt đô thị khổ đường 1000 mm - Yêu cầu thiết kế tuyến giải thích về đường lánh nạn như sau:

3.1.6 Đường lánh nạn (Refuge line)

Là đường sắt được bố trí dưới các đoạn đường có dốc lớn để tránh tai nạn xảy ra cho các đoàn tầu xuống dốc bị mất khống chế do hỏng hãm.

...

Đồng thời tại tiểu mục 8.1 Mục 8 Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 11793:2017 về Đường sắt đô thị khổ đường 1000 mm - Yêu cầu thiết kế tuyến cũng đề cập về đường lánh nạn như sau:

8 Đường lánh nạn

8.1 Khái niệm cơ bản về đường lánh nạn (ĐLN):

8.1.1 ĐLN là công trình đặc biệt trên đường sắt, thường được bố trí ở những khu gian có dốc lớn và dài để ngăn ngừa trường hợp đoàn tầu bị mất khống chế không bị lật đổ trên khu gian, không trôi vào ga hoặc khu gian lân cận. Tùy theo điều kiện địa hình cụ thể của vị trí đặt ĐLN, tốc độ mất khống chế của đoàn tầu, tính chất khai thác của tuyến đường, khối lượng tác nghiệp, năng lực thông qua... Để xét chọn loại hình ĐLN cho phù hợp. Thông thường có 3 loại hình ĐLN như sau: ĐLN kiểu cụt, ĐLN kiểu hình vòng tròn, ĐLN kiểu rải cát.

8.1.2 ĐLN chỉ được thiết kế, xây dựng sau khi kiểm toán đoàn tầu mất hãm sau lần hãm thưa nhất từ đỉnh xuống dốc và bị mất khống chế bắt đầu trôi tự do vào ga.

8.1.3 Căn cứ vào kiểm toán tốc độ đoàn tầu mất khống chế, điều kiện địa hình để quyết định chọn vị trí đặt đường lánh nạn, đường lánh nạn có thể đặt ở vị trí đầu ga hoặc cuối ga. Thông thường nên chọn vị trí đường lánh nạn ở ga dưới dốc lớn (dốc có hại). Trường hợp đặc biệt khó khăn, đoàn tầu có khả năng lật đổ trên khu gian khi bị mất khống chế, thì sau khi so sánh kinh tế kỹ thuật, có thể xét đặt đường lánh nạn trên khu gian.

...

Theo đó, đường lánh nạn được hiểu là công trình đặc biệt trên đường sắt, thường được bố trí ở những khu gian có dốc lớn và dài để ngăn ngừa trường hợp đoàn tầu bị mất khống chế không bị lật đổ trên khu gian, không trôi vào ga hoặc khu gian lân cận.

Tùy theo điều kiện địa hình cụ thể của vị trí đặt đường lánh nạn, tốc độ mất khống chế của đoàn tầu, tính chất khai thác của tuyến đường, khối lượng tác nghiệp, năng lực thông qua... Để xét chọn loại hình đường lánh nạn cho phù hợp.

Thông thường có 3 loại hình đường lánh nạn như sau: đường lánh nạn kiểu cụt, đường lánh nạn kiểu hình vòng tròn, đường lánh nạn kiểu rải cát.

Đường lánh nạn là gì? Đường lánh nạn trên tuyến đường sắt quốc gia chỉ được thiết kế, xây dựng khi nào? (hình từ internet)

Nền đường lánh nạn thuộc tuyến đường sắt quốc gia được quy định như thế nào?

Tại tiết 8.2.3 tiểu mục 8.2 Mục 8 Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 11793:2017 về Đường sắt đô thị khổ đường 1000 mm - Yêu cầu thiết kế tuyến quy định nền đường lánh nạn thuộc tuyến đường sắt quốc gia như sau:

- Nền đường lánh nạn được lấy theo tiêu chuẩn nền đường chính khu gian. Phải bảo đảm thoát nước mặt, nước ngầm tốt. Mặt cắt ngang của rãnh, độ dốc lòng rãnh, khẩu độ cầu, cống lấy như tiêu chuẩn đường chính khu gian.

- Ở cuối đường lánh nạn phải thiết kế một đoạn thẳng dài ít nhất bằng từ 30 m đến 50 m. Tại đoạn này phải rải cát cao hơn đỉnh ray từ 6 cm ở điểm đầu đến 26 cm ở điểm cuối đường lánh nạn (tạo mặt cát lên dốc dần).

- Tiêu chuẩn cát phải là cát thô, sạch có đường kính bằng từ 0,5 mm đến 1,2 mm.

- Hai bên ray phải có thanh giữ hoặc gờ chắn cho cát khỏi trôi.

Kiến trúc tầng trên của đường lánh nạn thuộc tuyến đường sắt quốc gia được quy định ra sao?

Căn cứ tiết 8.2.4 tiểu mục 8.2 Mục 8 Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 11793:2017 về Đường sắt đô thị khổ đường 1000 mm - Yêu cầu thiết kế tuyến quy định như sau:

8.2.4 Kiến trúc tầng trên đường lánh nạn được quy định như sau

8.2.4.1 Không được dùng tiêu chuẩn KTTT thấp hơn cấp đường chính khu gian. Riêng tiêu chuẩn về ray không được chọn dưới loại P43 kg/m.

8.2.4.2 Ghi rẽ vào ĐLN phải phù hợp với tốc độ vào ĐLN của đoàn tầu mất khống chế; đường cong nối dẫn trong ghi phải đảm bảo điều kiện đoàn tầu không bị lật đổ ngay tại ghi khi chạy vào ĐLN qua ghi. Ít nhất ghi có tgα không nhỏ hơn 1 : 10 loại ray của ghi phải bằng hoặc lớn hơn ray của đường lánh nạn. Nên để hướng thẳng của thiết bị vào đường lánh nạn khi tốc độ trôi dốc của đoàn tàu qua ghi lớn hơn hoặc bằng 40 km/h.

8.2.4.3 Trong ghi, trước và sau ghi mỗi phía 25 m cần đặt phòng xô theo tiêu chuẩn đường chính khu gian.

8.2.4.4 Bán kính đường cong nằm R ≤ 400m cần đặt thanh giữ cự ly ray theo tiêu chuẩn đường chính khu gian.

8.2.4.5 Ghi vào ĐLN phải được lắp liên khóa khống chế với trực ban ga và cột tín hiệu vào ga từ phía khu gian lên dốc lớn. Ghi ĐLN luôn luôn ở trạng thái định vị thông với chính tuyến về phía đoàn tầu xuống dốc vào ĐLN. Ngoài ra để bảo đảm an toàn tuyệt đối trong công tác đón gửi tầu: Ghi đường lánh nạn phải có thêm loại thiết bị tín hiệu khống chế lẫn nhau giữa trực ban ga (trạm) và tài xế đoàn tầu khi đến và đi khỏi ga qua ghi lánh nạn.

Như vậy, kiến trúc tầng trên của đường lánh nạn thuộc tuyến đường sắt quốc gia được quy định như trên.

Lưu ý: Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 11793:2017 áp dụng cho công tác thiết kế mới đường sắt khổ 1000 mm với tốc độ nhỏ hơn hoặc bằng 120 km/h (bao gồm: mặt bằng, mặt cắt dọc, nền đường, kiến trúc tầng trên đường sắt, đường lánh nạn và giao cắt giữa đường sắt với đường bộ) thuộc đường sắt quốc gia và đường sắt chuyên dùng.