Hệ thống chống sét của công trình xây dựng có nhất thiết phải sử dụng các đầu thu nhọn để đảm bảo phạm vi thu sét hay không?

Nội dung chính

• Hệ thống chống sét của công trình xây dựng có nhất thiết phải sử dụng các đầu thu nhọn để đảm bảo phạm vi thu sét hay không?
• Vật liệu dùng cho hệ thống chống sét phải đảm bảo được yêu cầu gì?
• Cần lắp đặt hệ thống chống sét cho các công trình xây dựng nào?

Hệ thống chống sét của công trình xây dựng có nhất thiết phải sử dụng các đầu thu nhọn để đảm bảo phạm vi thu sét hay không?

Theo Mục 5 Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 9385:2012 (BS 6651:1999) về chống sét cho công trình xây dựng - Hướng dẫn thiết kế, kiểm tra và bảo trì hệ thống quy định về chức năng của hệ thống chống sét như sau:

Chức năng của hệ thống chống sét

Chức năng của hệ thống thu và dẫn sét là thu hút sét đánh vào nó rồi chuyển dòng điện do sét tạo ra xuống đất một cách an toàn, tránh sét đánh vào các phần kết cấu khác cần được bảo vệ của công trình. Phạm vi thu sét của một hệ thống thu và dẫn sét không cố định nhưng có thể coi là một hàm của mức độ tiêu tán dòng điện sét. Bởi vậy phạm vi thu sét là một đại lượng thống kê.

Mặt khác, phạm vi thu sét ít bị ảnh hưởng bởi cách cấu tạo hệ thống thu và dẫn sét, cho nên sự sắp đặt theo chiều ngang và chiều thẳng đứng là tương đương nhau. Do đó không nhất thiết phải sử dụng các đầu thu nhọn hoặc chóp nhọn, ngoại trừ việc đó là cần thiết về mặt thực tiễn.

Theo tiêu chuẩn nêu trên thì phạm vi ít bị ảnh hưởng bởi cách cấu tạo hệ thống thu và dẫn sét, cho nên sự sắp đặt theo chiều ngang và chiều thẳng đứng là tương đương nhau.

Do đó không nhất thiết phải sử dụng các đầu thu nhọn hoặc chóp nhọn, ngoại trừ việc đó là cần thiết về mặt thực tiễn.

Hệ thống chống sét của công trình có nhất thiết phải sử dụng các đầu thu nhọn để đảm bảo phạm vi thu sét hay không? (Hình từ Internet)

Vật liệu dùng cho hệ thống chống sét phải đảm bảo được yêu cầu gì?

Theo tiểu mục 6.1 Mục 6 Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 9385:2012 (BS 6651:1999) về chống sét cho công trình xây dựng - Hướng dẫn thiết kế, kiểm tra và bảo trì hệ thống quy định về vật liệu cho hệ thống chống sét của công trình xây dựng như sau:

Vật liệu và kích thước

6.1. Vật liệu

Khi lựa chọn vật liệu, cần xem xét nguy cơ bị ăn mòn bao gồm ăn mòn điện hóa. Đối với việc bảo vệ dây dẫn, cần chú ý lớp bảo vệ chống lại sự ăn mòn trong môi trường khắc nghiệt, ví dụ:

a) Phủ dây dẫn bằng chì dày ít nhất 2 mm trên đỉnh ống khói. Bọc chì cả hai đầu và tại các điểm đấu nối;

b) Nếu có thể thì bộ phận thu sét nên để trần, nếu không có thể dùng lớp PVC mỏng 1 mm để bọc trong trường hợp cần chống gỉ (đặc biệt đối với vật liệu nhôm).

Tiết diện của các mối nối trong có thể bằng khoảng một nửa mối nối ngoài (xem 12.10.2).

Từ quy định trên thì vật liệu cho hệ thống chống sét phải là các vật liệu có tính chống ăn mòn bao gồm ăn mòn điện hóa.

Cần lắp đặt hệ thống chống sét cho các công trình xây dựng nào?

Theo tiểu mục 7.1 Mục 7 Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 9385:2012 (BS 6651:1999) về chống sét cho công trình xây dựng - Hướng dẫn thiết kế, kiểm tra và bảo trì hệ thống thì hệ thống chống sét thường được lắp đặt cho các công trình có nguy cơ cháy nổ cao như nhà máy sản xuất thuốc nổ, kho chứa nhiên liệu hoặc tương đương cần sự bảo vệ cao nhất khỏi các nguy cơ bị sét đánh.

Đối với các công trình khác, các yêu cầu về phòng chống sét được đề cập đến trong tiêu chuẩn này là đủ đáp ứng và câu hỏi duy nhất được đặt ra là có cần chống sét hay không. Trong nhiều trường hợp, yêu cầu cần thiết phải chống sét là rõ ràng, ví dụ:

(1) Nơi tụ họp đông người;

(2) Nơi cần phải bảo vệ các dịch vụ công cộng thiết yếu;

(3) Nơi mà quanh khu vực đó thường xuyên xảy ra sét đánh;

(4) Nơi có các kết cấu rất cao hoặc đứng đơn độc một mình;

(5) Nơi có các công trình có giá trị văn hóa hoặc lịch sử;

(6) Nơi có chứa các vật liệu dễ cháy, nổ.

Tuy nhiên, trong rất nhiều trường hợp khác thì không dễ quyết định. Trong các trường hợp đó cần tham khảo như xác xuất xét đánh vào công trình, xác xuất sét đánh cho phép và xác xuất sét đánh tổng hợp về nhiều yếu tố ảnh hưởng đến xác suất sét đánh và các phân tích về hậu quả của nó.

Cũng có một số yếu tố không thể đánh giá được và chúng có thể bao trùm lên tất cả các yếu tố khác. Ví dụ như yêu cầu không xảy ra các nguy cơ có thể tránh được đối với cuộc sống của con người hoặc là việc tất cả mọi người sống trong tòa nhà luôn cảm thấy được an toàn có thể quyết định cần có hệ thống chống sét, mặc dù thông thường thì điều này là không cần thiết.

Không có bất cứ hướng dẫn cụ thể nào cho những vấn đề như vậy nhưng có thể tiến hành đánh giá căn cứ vào xác suất sét đánh vào công trình với những yếu tố sau:

(1) Công năng của tòa nhà.

(2) Tính chất của việc xây dựng tòa nhà đó.

(3) Giá trị của vật thể trong tòa nhà hoặc những hậu quả do sét đánh gây ra.

(4) Vị trí tòa nhà.

(5) Chiều cao công trình.