Các loại đề án phát huy và bảo vệ giá trị di sản văn hóa phi vật thể gồm những gì? Nội dung cơ bản của đề án ra sao?

Nội dung chính

• Các loại đề án phát huy và bảo vệ giá trị di sản văn hóa phi vật thể gồm những gì?
• Nội dung cơ bản của đề án phát huy và bảo vệ giá trị di sản văn hóa phi vật thể là gì?
• Nguyên tắc trong thực hành, quản lý, bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể là gì?

Các loại đề án phát huy và bảo vệ giá trị di sản văn hóa phi vật thể gồm những gì?

Căn cứ tại khoản 2 Điều 14 Nghị định 39/2024/NĐ-CP quy định các loại đề án phát huy và bảo vệ giá trị di sản văn hóa phi vật thể gồm:

- Đề án quản lý, bảo vệ và phát huy giá trị một hoặc nhiều di sản văn hóa phi vật thể trong các Danh sách của UNESCO;

- Đề án quản lý, bảo vệ và phát huy giá trị một hoặc nhiều di sản văn hóa phi vật thể trong Danh mục của quốc gia;

- Đề án bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể có nguy cơ mai một, thất truyền, cần bảo vệ khẩn cấp.

Theo đó, việc quản lý, bảo vệ và phát huy giá trị di sản phải được lập thành các loại Đề án trên, được xây dựng 05 (năm) năm một lần, tầm nhìn 10 (mười) năm và trình cơ quan có thẩm quyền theo quy định.

Đề án được điều chỉnh, bổ sung trong quá trình thực hiện theo lộ trình triển khai hoặc điều chỉnh, bổ sung kịp thời theo hiện trạng của di sản để bảo đảm sự phù hợp, khả thi.

Các loại đề án phát huy và bảo vệ giá trị di sản văn hóa phi vật thể gồm những gì? Nội dung cơ bản của đề án ra sao?

Nội dung cơ bản của đề án phát huy và bảo vệ giá trị di sản văn hóa phi vật thể là gì?

Theo khoản 3 Điều 14 Nghị định 39/2024/NĐ-CP nêu rõ nội dung cơ bản của đề án phát huy và bảo vệ giá trị di sản văn hóa phi vật thể gồm:

- Sự cần thiết xây dựng đề án;

- Quy định pháp lý trong nước và quốc tế có liên quan đến việc quản lý, bảo vệ và phát huy giá trị di sản;

- Mô tả về một hoặc nhiều di sản thuộc phạm vi, đối tượng của đề án; cá nhân, cộng đồng chủ thể di sản; giá trị của di sản;

- Hiện trạng thực hành, quản lý, bảo vệ và phát huy giá trị di sản;

- Các vấn đề, yếu tố, nguy cơ tác động tới thực hành, quản lý, bảo vệ và phát huy giá trị di sản;

- Phân tích, đánh giá tác động của đề án đến hiện trạng thực hành di sản văn hóa phi vật thể;

- Nội dung, nhiệm vụ chủ yếu, hoạt động triển khai;

- Lộ trình, thời gian triển khai;

- Kinh phí triển khai; tên, nội dung các dự án thành phần (nếu có);

- Trách nhiệm (của cơ quan, tổ chức, cá nhân) tổ chức thực hiện;

- Đề xuất các biện pháp quản lý, bảo vệ và phát huy giá trị.

Nguyên tắc trong thực hành, quản lý, bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể là gì?

Theo Điều 4 Nghị định 39/2024/NĐ-CP quy định nguyên tắc trong thực hành, quản lý, bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể như sau:

(1) Nguyên tắc trong thực hành di sản văn hóa phi vật thể:

- Cộng đồng chủ thể phải đảm bảo duy trì tính liên tục trong thực hành di sản văn hóa phi vật thể đúng với giá trị, bản chất và chức năng của di sản; giảm nguy cơ mai một, thất truyền;

- Bảo đảm gìn giữ giá trị của di sản với các hình thức thể hiện, hiểu biết, kỹ năng, kỹ thuật và không gian thực hành liên quan; không đưa những yếu tố không phù hợp vào di sản;

- Bảo đảm bao quát quy trình thực hành, nội dung, hoạt động, các yếu tố cấu thành của di sản với sự tham gia của cộng đồng chủ thể vào thực hành di sản;

- Không phổ biến và thực hành sai lệch nội dung di sản;

- Không lợi dụng thực hành di sản và danh hiệu của di sản để trục lợi hoặc thực hiện các hành vi, hoạt động trái pháp luật;

- Bảo đảm tôn trọng và bảo vệ giá trị tôn giáo, tín ngưỡng, tập quán, tính thiêng của nghi lễ và không gian thực hành của di sản văn hóa phi vật thể.

(2) Nguyên tắc trong quản lý, bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể:

- Bảo đảm quyền và nguyên tắc thực hành di sản văn hóa phi vật thể của cộng đồng chủ thể;

- Bảo đảm các di sản văn hóa phi vật thể được thực hành hướng con người, cộng đồng tới các giá trị văn hóa tốt đẹp; gìn giữ bản sắc; hướng tới sự phát triển xã hội toàn diện; bảo đảm an toàn cộng đồng và xã hội; bảo vệ môi trường;

- Bảo đảm tôn trọng sự đa dạng văn hóa, vai trò của cộng đồng chủ thể và tính đặc thù dân tộc, vùng miền. Di sản văn hóa phi vật thể của các cộng đồng khác nhau đều được tôn trọng như nhau;

- Bảo đảm tôn trọng quyền của các cộng đồng chủ thể trong việc quyết định những yếu tố cần được bảo vệ và phát huy của di sản văn hóa phi vật thể và hình thức, mức độ cần được bảo vệ, phát huy;

- Ưu tiên bảo vệ các di sản văn hóa phi vật thể có nguy cơ bị mai một, thất truyền, di sản của cộng đồng các dân tộc sinh sống ở miền núi, vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo, nhóm dân tộc có khó khăn, đặc thù, di sản có giá trị toàn cộng đồng, xã hội;

- Ưu tiên quyền quyết định của cộng đồng chủ thể vì sự tồn tại, thực hành lâu dài, liên tục của di sản, phù hợp với ý nghĩa và chức năng của di sản, phù hợp với pháp luật về di sản văn hóa của Việt Nam và văn kiện quốc tế mà Việt Nam là thành viên.

Nghị định 39/2024/NĐ-CP có hiệu lực thi hành từ ngày 01 tháng 6 năm 2024.