Cơ quan nào có nhiệm vụ xây dựng và phát triển thư viện số? Hoạt động hiện đại hóa thư viện bao gồm những gì?

Nội dung chính

• Thư viện là gì? Thư viện số là gì?
• Thư viện thực hiện truyền thông những nội dung gì?
• Hoạt động hiện đại hóa thư viện bao gồm những gì?
• Những hoạt động nào nhằm phát triển thư viện số?
• Việc xây dựng và phát triển thư viện số là nhiệm vụ của cơ quan nào?

Thư viện là gì? Thư viện số là gì?

Căn cứ tại khoản 1 Điều 3 Luật Thư viện 2019 định nghĩa thư viện như sau:

Thư viện là thiết chế văn hóa, thông tin, giáo dục, khoa học thực hiện việc xây dựng, xử lý, lưu giữ, bảo quản, cung cấp tài nguyên thông tin phục vụ nhu cầu của người sử dụng.

Căn cứ tại khoản 2 Điều 3 Luật Thư viện 2019 định nghĩa thư viện số như sau:

Thư viện số là thư viện hoặc bộ phận của thư viện có tài nguyên thông tin được xử lý, lưu giữ dưới dạng số mà người sử dụng thư viện truy cập, khai thác thông qua thiết bị điện tử và không gian mạng.

Cơ quan nào có nhiệm vụ xây dựng và phát triển thư viện số? Hoạt động hiện đại hóa thư viện bao gồm những gì? (Hình từ Internet)

Thư viện thực hiện truyền thông những nội dung gì?

Căn cứ tại khoản 1 Điều 33 Luật Thư viện 2019 quy định như sau:

Truyền thông thư viện

1. Thư viện thực hiện truyền thông các nội dung sau đây:

a) Tài nguyên thông tin;

b) Sản phẩm thông tin thư viện và dịch vụ thư viện;

c) Tiện ích thư viện;

d) Nhân lực thư viện;

đ) Nội dung khác liên quan đến thư viện phù hợp với quy định của pháp luật.

2. Hình thức truyền thông thư viện bao gồm:

a) Trưng bày, triển lãm giới thiệu sách, sản phẩm thông tin thư viện và dịch vụ thư viện; giao lưu, tọa đàm, hội nghị, hội thảo, thuyết trình; tổ chức sự kiện văn hóa, giáo dục liên quan đến thư viện;

b) Xây dựng quan hệ công chúng, hình ảnh của thư viện;

c) Hình thức khác phù hợp với quy định của pháp luật.

Như vậy theo quy định trên thư viện thực hiện truyền thông những nội dung sau:

- Tài nguyên thông tin.

- Sản phẩm thông tin thư viện và dịch vụ thư viện.

- Tiện ích thư viện.

- Nhân lực thư viện.

- Nội dung khác liên quan đến thư viện phù hợp với quy định của pháp luật.

Hoạt động hiện đại hóa thư viện bao gồm những gì?

Căn cứ tại Điều 32 Luật Thư viện 2019 quy định những hoạt động hiện đại hóa thư viện bao gồm:

- Xây dựng và phát triển cơ sở hạ tầng kỹ thuật hiện đại bảo đảm triển khai, vận hành thư viện số và tự động hóa thư viện.

- Triển khai phòng đọc kho mở, hệ thống cung cấp tài liệu tự động; hệ thống tự mượn, tự trả tài liệu; hệ thống giám sát, an ninh thư viện tiên tiến; không gian sáng tạo cho người sử dụng thư viện; khu vực phục vụ trẻ em, người khuyết tật.

- Nghiên cứu, ứng dụng hệ thống trí tuệ nhân tạo, Internet vạn vật, hệ thống dữ liệu lớn, điện toán đám mây, truy cập mở, thành tựu khoa học và công nghệ tiên tiến, hiện đại khác phù hợp với xu thế phát triển của thế giới trong hoạt động thư viện.

- Xây dựng mạng thông tin thư viện tiên tiến, kết nối các thư viện trong nước và nước ngoài.

- Tạo lập, cung cấp sản phẩm thông tin thư viện và dịch vụ thư viện hiện đại đáp ứng nhu cầu của người sử dụng thư viện; xây dựng cơ sở dữ liệu, phát triển và khai thác thư viện số; triển khai trang thông tin điện tử, cổng thông tin điện tử và các dịch vụ thư viện trên không gian mạng.

Những hoạt động nào nhằm phát triển thư viện số?

Căn cứ tại Điều 31 Luật Thư viện 2019 quy định những hoạt động nhằm phát triển thư viện số bao gồm:

- Xây dựng tài nguyên thông tin số trên cơ sở thu thập tài liệu số, số hóa tài liệu của thư viện.

- Xử lý, lưu giữ, bảo quản tài nguyên thông tin số phải tuân thủ tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật về công nghệ thông tin, chuyên môn, nghiệp vụ thư viện.

- Sử dụng phần mềm tiên tiến trong quản trị thư viện số, thiết kế giao diện thông minh; bảo đảm tính mở, liên thông trong tra cứu, khai thác và chuyển đổi dữ liệu giữa các hệ thống lưu trữ dữ liệu; hỗ trợ cấp quyền truy cập, khai thác tài nguyên thông tin số cho người sử dụng thư viện.

- Cung cấp quyền truy cập tài nguyên thông tin số và các dạng khác.

Việc xây dựng và phát triển thư viện số là nhiệm vụ của cơ quan nào?

Căn cứ tại điểm đ khoản 2 Điều 10 Luật Thư viện 2019 quy định như sau:

Thư viện Quốc gia Việt Nam

1. Thư viện Quốc gia Việt Nam là thư viện trung tâm của cả nước.

2. Thư viện Quốc gia Việt Nam thực hiện chức năng, nhiệm vụ quy định tại Điều 4 của Luật này và các chức năng, nhiệm vụ sau đây:

a) Tiếp nhận, bảo quản, lưu giữ vĩnh viễn xuất bản phẩm, ấn phẩm báo chí được xuất bản tại Việt Nam theo quy định của pháp luật; luận án tiến sĩ của công dân Việt Nam bảo vệ ở trong nước và nước ngoài; luận án tiến sĩ của người nước ngoài bảo vệ tại Việt Nam;

b) Bổ sung và phổ biến tài liệu về Việt Nam, tài liệu tiêu biểu của nước ngoài;

c) Xây dựng hệ thống thông tin thư mục quốc gia; chủ trì, phối hợp với thư viện của các Bộ, ngành và thư viện khác trong nước xây dựng Tổng mục lục Việt Nam; công bố, chia sẻ thông tin thư mục quốc gia, tài nguyên thông tin số cho thư viện có nhu cầu, trừ tài nguyên thông tin hạn chế sử dụng theo quy định của Luật này và pháp luật về bảo vệ bí mật nhà nước, tiếp cận thông tin, lưu trữ;

d) Nghiên cứu khoa học thông tin thư viện;

đ) Thực hiện biên mục tập trung; chủ trì, phối hợp với các thư viện xây dựng và phát triển cơ sở dữ liệu toàn văn, thư viện số;

e) Hợp tác, trao đổi tài nguyên thông tin với thư viện trong nước và nước ngoài; tham gia diễn đàn, tổ chức xã hội - nghề nghiệp về thư viện theo quy định của pháp luật;

g) Hướng dẫn chuyên môn, nghiệp vụ cho các thư viện trong cả nước theo phân công và thực hiện nhiệm vụ khác do Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch giao.

Như vậy theo quy định trên nhiệm vụ xây dựng và phát triển thư viện số là trách nhiệm của Thư viện Quốc gia Việt Nam chủ trì, phối hợp với các thư viện.