Đồng phạm là gì? Đồng phạm là người dưới 18 tuổi thì có được miễn trách nhiệm hình sự hay không?

Nội dung chính

• Đồng phạm là gì? Đồng phạm bao gồm những ai?
• Đồng phạm là người dưới 18 tuổi thì có được miễn trách nhiệm hình sự không?
• Biện pháp giám sát, giáo dục nào được áp dụng đối với đồng phạm dưới 18 tuổi được miễn trách nhiệm hình sự?

Đồng phạm là gì? Đồng phạm bao gồm những ai?

Căn cứ Điều 17 Bộ luật Hình sự 2015 có quy định về đồng phạm như sau:

Đồng phạm

1. Đồng phạm là trường hợp có hai người trở lên cố ý cùng thực hiện một tội phạm.

2. Phạm tội có tổ chức là hình thức đồng phạm có sự câu kết chặt chẽ giữa những người cùng thực hiện tội phạm.

3. Người đồng phạm bao gồm người tổ chức, người thực hành, người xúi giục, người giúp sức.

Người thực hành là người trực tiếp thực hiện tội phạm.

Người tổ chức là người chủ mưu, cầm đầu, chỉ huy việc thực hiện tội phạm.

Người xúi giục là người kích động, dụ dỗ, thúc đẩy người khác thực hiện tội phạm.

Người giúp sức là người tạo điều kiện tinh thần hoặc vật chất cho việc thực hiện tội phạm.

4. Người đồng phạm không phải chịu trách nhiệm hình sự về hành vi vượt quá của người thực hành.

Như vậy, theo quy định nêu trên thì đồng phạm được xác định là trường hợp có từ 2 người trở lên cùng thực hiện 1 tội phạm một cách cố ý.

Đồng phạm bao gồm:

- Người thực hành;

- Người tổ chức;

- Người xúi giục;

- Người giúp sức.

Theo đó, việc quyết định hình phạt trong trường hợp đồng phạm được quy định tại Điều 58 Bộ luật Hình sự 2015 như sau:

Quyết định hình phạt trong trường hợp đồng phạm

Khi quyết định hình phạt đối với những người đồng phạm, Tòa án phải xét đến tính chất của đồng phạm, tính chất và mức độ tham gia phạm tội của từng người đồng phạm.

Các tình tiết giảm nhẹ, tăng nặng hoặc loại trừ trách nhiệm hình sự thuộc người đồng phạm nào, thì chỉ áp dụng đối với người đó.

Như vậy, tùy vào tính chất và mức độ vi phạm mà người đồng phạm sẽ đối diện với hình phạt khác nhau.

Đồng phạm là gì? Đồng phạm là người dưới 18 tuổi thì có được miễn trách nhiệm hình sự không?

Đồng phạm là người dưới 18 tuổi thì có được miễn trách nhiệm hình sự không?

Căn cứ quy định tại Điều 91 Bộ luật Hình sự 2015 được sửa đổi bởi khoản 14 Điều 1 Luật sửa đổi Bộ luật Hình sự 2017 nguyên tắc xử lý đối với người dưới 18 tuổi phạm tội như sau:

Nguyên tắc xử lý đối với người dưới 18 tuổi phạm tội

...

2. Người dưới 18 tuổi phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây và có nhiều tình tiết giảm nhẹ, tự nguyện khắc phục phần lớn hậu quả, nếu không thuộc trường hợp quy định tại Điều 29 của Bộ luật này, thì có thể được miễn trách nhiệm hình sự và áp dụng một trong các biện pháp quy định tại Mục 2 Chương này:

a) Người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi phạm tội ít nghiêm trọng, phạm tội nghiêm trọng, trừ tội phạm quy định tại các điều 134, 141, 171, 248, 249, 250, 251 và 252 của Bộ luật này;

b) Người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi phạm tội rất nghiêm trọng quy định tại khoản 2 Điều 12 của Bộ luật này, trừ tội phạm quy định tại các điều 123, 134, 141, 142, 144, 150, 151, 168, 171, 248, 249, 250, 251 và 252 của Bộ luật này;

c) Người dưới 18 tuổi là người đồng phạm có vai trò không đáng kể trong vụ án.

Như vậy, theo quy định được trích dẫn nêu trên thì đồng phạm là người dưới 18 tuổi có nhiều tình tiết giảm nhẹ, tự nguyện khắc phục phần lớn hậu quả, nếu không thuộc trường hợp quy định tại Điều 29 Bộ luật Hình sự 2015 được miễn trách nhiệm hình sự trong trường hợp có vai trò không đáng kể trong vụ án.

Biện pháp giám sát, giáo dục nào được áp dụng đối với đồng phạm dưới 18 tuổi được miễn trách nhiệm hình sự?

Căn cứ quy định tại Điều 93 Bộ luật Hình sự 2015 được sửa đổi bởi khoản 15 Điều 1 Luật sửa đổi Bộ luật Hình sự 2017 như sau:

Khiển trách

1. Khiển trách được áp dụng đối với người dưới 18 tuổi phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây nhằm giúp họ nhận thức rõ hành vi phạm tội, hậu quả gây ra đối với cộng đồng, xã hội và nghĩa vụ của họ:

a) Người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi lần đầu phạm tội ít nghiêm trọng thuộc trường hợp quy định tại điểm a khoản 2 Điều 91 của Bộ luật này;

b) Người dưới 18 tuổi là người đồng phạm có vai trò không đáng kể trong vụ án.

2. Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát hoặc Tòa án quyết định áp dụng biện pháp khiển trách. Việc khiển trách đối với người dưới 18 tuổi phạm tội phải có sự chứng kiến của cha mẹ hoặc người đại diện hợp pháp của người dưới 18 tuổi.

3. Người bị khiển trách phải thực hiện các nghĩa vụ sau đây:

a) Tuân thủ pháp luật, nội quy, quy chế của nơi cư trú, học tập, làm việc;

b) Trình diện trước cơ quan có thẩm quyền khi được yêu cầu;

c) Tham gia các chương trình học tập, dạy nghề do địa phương tổ chức, tham gia lao động với hình thức phù hợp.

4. Tùy từng trường hợp cụ thể cơ quan có thẩm quyền ấn định thời gian thực hiện các nghĩa vụ quy định tại điểm b và điểm c khoản 3 Điều này từ 03 tháng đến 01 năm.

Như vậy, theo nội dung quy định nêu trên thì trong trường hợp đồng phạm dưới 18 tuổi được miễn trách nhiệm hình sự sẽ áp dụng biện pháp khiển trách.

Theo đó, biện pháp này có vai trò giúp người bị áp dụng nhận thức được hành vi phạm tội của mình và hậu quả mà hành vi của mình gây ra đối với cộng đồng, xã hội đồng thời nhận thức được nghĩa vụ của mình.