Hiện tượng El Nino là gì? Tình hình nguy cơ nắng nóng, hạn hán, xâm nhập mặn hiện nay và các biện pháp ứng phó của Nhà nước là gì?

Nội dung chính

• Hiện tượng El Nino là gì?
• Giải pháp khắc phục El Nino là gì?
• Tình hình nguy cơ nắng nóng, hạn hán, xâm nhập mặn hiện nay như thế nào?

Hiện tượng El Nino là gì?

- Hiện tượng El Nino được sử dụng để nói về hiện tượng nóng lên dị thường của lớp nước biển bề mặt ở khu vực xích đạo trung tâm và Đông Thái Bình Dương, thời gian kéo dài thường từ 8 đến 12 tháng, hoặc lâu hơn. Thông thường, hiện tượng El Nino sẽ xuất hiện 3 - 4 năm 1 lần, song cũng có khi dày hơn hoặc thưa hơn.

- Như vậy, từ khái niệm trên thì hiện tượng El Nino được hiểu là:

+ Kết quả tương tác giữa khí quyển và đại dương.

+ Chủ yếu là hoàn lưu khí quyển với nhiệt độ nước biển bề mặt ở khu vực xích đạo Thái Bình Dương.

+ Sự thay đổi của một phía sẽ gây ra phản ứng của phía kia.

+ El Nino không phải là một hiện tượng mang tính cục bộ ở vùng biển ngoài khơi Nam Mỹ, mà là một phần hệ thống tương tác có quy mô lớn, phức tạp giữa khí quyển và đại dương.

+ El Nino là một phần của bộ máy khí hậu ở vùng nhiệt đới có liên quan đến nhiều hiện tượng thời tiết thế giới

+ Hiện tượng El Nino là biểu hiện cho sự dao động trong cơ chế của khí hậu toàn cầu.

- Theo nhận định của Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Quốc gia, El Nino có khả năng sẽ xuất hiện vào cuối tháng 6, đầu tháng 6 và có thể kéo dài sang đầu năm 2024. Nước ta cần triển khai quyết liệt các giải pháp cấp bách phòng, chống hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn, không để thiếu nước cho sinh hoạt, thủy điện và ảnh hưởng tới sản xuất, nhất là đối với các lĩnh vực trọng yếu.

- Theo nhận định của Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia tại Bản tin dự báo hiện tượng El Nino từ ngày 15/5 vừa qua, El Nino có khả năng sẽ xuất hiện vào cuối tháng 5, đầu tháng 6 năm 2023 với xác suất khoảng 70-80% và có thể kéo dài sang đầu năm 2024. Trong điều kiện ảnh hưởng của El Nino thường gây thiếu hụt lượng mưa ở hầu hết các vùng trên cả nước, phổ biến từ 25-50%.

- Một số cơ quan khí tượng trên thế giới như Tổ chức khí tượng thế giới (WMO), Trung tâm Dự báo Khí hậu Mỹ (NOAA), Cơ quan Khí tượng Nhật Bản (JMA)... đã cùng đưa ra nhận định El Nino xuất hiện từ các tháng giữa năm 2023; trong đó, NOAA nhận định khả năng 90% El Nino sẽ tiếp tục kéo dài sang năm 2024 ở Bắc bán cầu.

- Với các nhận định tác động đến khí tượng, thủy văn của hiện tượng El Nino và dung tích trữ của các hồ chứa thủy lợi, thủy điện hiện tại, tình trạng hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn có nguy cơ xảy ra cục bộ trong thời gian mùa khô năm 2023 tại một số tỉnh ở khu vực Trung Bộ và nguy cơ xảy ra ở cấp độ cao (cấp độ 3-4), trên phạm vi rộng, kéo dài ở một số vùng trên cả nước, đặc biệt tại các khu vực Tây Nguyên, Đồng bằng sông Cửu Long, Trung Bộ và Đông Nam Bộ từ mùa khô năm 2024 đến năm 2025.

Hiện tượng El Nino là gì? Tình hình nguy cơ nắng nóng, hạn hán, xâm nhập mặn hiện nay và các biện pháp ứng phó của Nhà nước là gì? (Hình internet)

Giải pháp khắc phục El Nino là gì?

Theo thực tế, biến đổi khí hậu làm cho hiện tượng El Nino xuất hiện với tần suất ngày càng nhiều hơn, sẽ trở thành một thách thức lớn đối với tất cả các quốc gia trên Thế giới. Buộc chúng ta phải có những biện pháp làm hạn chế sức ảnh hưởng của hiện tượng này:

- Khai thác tất cả tiềm lực văn minh nhân loại để dự báo thời điểm chính xác xuất hiện, dự báo đường đi và sức công phá.

- Không làm các công việc tiếp tay cho El Nino như phá rừng, thải khí cacbonic vào không khí, vì El Nino càng mạnh mẽ hơn nếu mặt đất thiếu cây xanh hay để xảy ra hiện tượng nhà kính.

- Chuẩn bị những điều kiện tối thiểu để sống chung với El Nino, ví dụ như xây nhà phao tránh lũ (đối với vùng lũ lụt) hay dự trữ nước (đối với vùng khô hạn)…

Tình hình nguy cơ nắng nóng, hạn hán, xâm nhập mặn hiện nay như thế nào?

Tại Công điện 397/CĐ-TTg năm 2023 về chủ động triển khai biện pháp cấp bách ứng phó với nguy cơ nắng nóng, hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn cho hay:

- Theo báo cáo của Bộ Tài nguyên và Môi trường, từ đầu năm đến nay, tổng lượng mưa trên toàn quốc phổ biến ở mức thấp hơn trung bình nhiều năm; hiện nay, mực nước tại nhiều hồ chứa lớn ở ở mức rất thấp; một số hồ chứa lớn lượng nước trữ trong các hồ chứa thiếu hụt từ vài chục đến hàng trăm triệu m3, cá biệt hồ Bản Vẽ (Nghệ An) thiếu hụt tới 389 triệu m3.

- Cơ quan Khí tượng Vương quốc Anh dự báo năm 2023 là một trong những năm nóng kỷ lục. Với tình trạng thiếu hụt nguồn nước tại các hồ chứa lớn, đồng thời khả năng cao ảnh hưởng của hiện tượng El Nino vào nửa cuối năm 2023, nguy cơ xảy ra nắng nóng, hạn hán, thiếu nước nghiêm trọng trong thời gian tới, nhất là tại các khu vực Trung Bộ, Tây Nguyên và Đông Nam Bộ.

- Trước tình hình trên, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu các Bộ trưởng và Chủ tịch Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố chủ động chỉ đạo, triển khai quyết liệt các giải pháp cấp bách phòng, chống hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn, không để thiếu nước cho sinh hoạt, thủy điện và ảnh hưởng tới sản xuất, nhất là đối với các lĩnh vực trọng yếu, tập trung một số nhiệm vụ giải pháp trọng tâm.

Xem chi tiết tại Công điện 397/CĐ-TTg năm 2023