Truy tố là gì? Đặc điểm của giai đoạn truy tố? Phân biệt giai đoạn truy tố và khởi tố trong vụ án hình sự?

Nội dung chính

• Truy tố là gì? Đặc điểm của giai đoạn truy tố?
• Phân biệt giai đoạn truy tố và khởi tố trong vụ án hình sự?

Truy tố là gì? Đặc điểm của giai đoạn truy tố?

Truy tố là giai đoạn thứ ba của hoạt động tố tụng hình sự, sau giai đoạn khởi tố và điều tra vụ án.

Khi kết thúc giai đoạn điều tra, cơ quan điều tra làm bản kết luận điều tra và đề nghị truy tố rồi gửi cùng hồ sơ vụ án đến Viện kiểm sát cùng cấp thực hiện thẩm quyền truy tố.

Viện Kiểm sát căn cứ vào các quy định của pháp luật để tiến hành các biện pháp cần thiết nhằm đánh giá một cách toàn diện, khách quan các tài liệu của vụ án hình sự do cơ quan điều tra chuyển đến.

Đông thời, kết thúc bằng việc Viện Kiểm sát ra 01 trong 03 loại quyết định:

- Truy tố bị can trước Tòa án bằng bản cáo trạng (kết luận về tội trạng),

- Trả lại hồ sơ để điều tra bổ sung;

- Đình chỉ hay tạm đình chỉ vụ án hình sự tương ứng.

Truy tố là chức năng quan trọng của Viện Kiểm sát nhằm kiểm tra lại tính hợp pháp và có căn cứ của toàn bộ các hành vi tố tụng mà cơ quan điều tra có thẩm quyền đã áp dụng. Đồng thời, loại trừ những hậu quả tiêu cực từ các sai lầm đã bị bỏ lọt trong hai giai đoạn tố tụng hình sự trước đó.

Giai đoạn truy tố bị can có các đặc điểm sau đây:

- Phát hiện chính xác, nhanh chóng, kịp thời mọi hành vi phạm tội, không để lọt tội phạm.

- Truy tố bị can chỉ thực hiện trong giai đoạn truy tố.

- Đảm bảo nguyên tắc quy định tại Điều 7 Bộ luật tố tụng Hình sự 2015:

Mọi hoạt động tố tụng hình sự phải được thực hiện theo quy định của Bộ luật này. Không được giải quyết nguồn tin về tội phạm, khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử ngoài những căn cứ và trình tự, thủ tục do Bộ luật này quy định.

Truy tố là gì? Đặc điểm của giai đoạn truy tố? Phân biệt giai đoạn truy tố và khởi tố trong vụ án hình sự? (Hình từ internet)

Phân biệt giai đoạn truy tố và khởi tố trong vụ án hình sự?

Ý nghĩa của hoạt động truy tố trong một vụ án hình sự?

- Xác lập cơ sở pháp lí để toà án quyết định đưa vụ án ra xét xử.

Luật tố tụng hình sự quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và mối quan hệ giữa các cơ quan tiến hành tô tụng trong quá trình giải quyết các vụ án hình sự. Chức năng của toà án là xét xử. Tuy nhiên, đối với các vụ án hình sự, toà án chỉ có thể thực hiện chức năng này khi có quyết định truy tố của viện kiểm sát.

Điều 298 Bộ luật tố tụng Hình sự năm 2015 quy định:

"Điều 298. Giới hạn của việc xét xử

1. Tòa án xét xử những bị cáo và những hành vi theo tội danh mà Viện kiểm sát truy tố và Tòa án đã quyết định đưa vụ án ra xét xử.

2. Tòa án có thể xét xử bị cáo theo khoản khác với khoản mà Viện kiểm sát đã truy tố trong cùng một điều luật hoặc về một tội khác bằng hoặc nhẹ hơn tội mà Viện kiểm sát đã truy tố.

3. Trường hợp xét thấy cần xét xử bị cáo về tội danh nặng hơn tội danh Viện kiểm sát truy tố thì Tòa án trả hồ sơ để Viện kiểm sát truy tố lại và thông báo rõ lý do cho bị cáo hoặc người đại diện của bị cáo, người bào chữa biết; nếu Viện kiểm sát vẫn giữ tội danh đã truy tố thì Tòa án có quyền xét xử bị cáo về tội danh nặng hơn đó."

Như vậy, giai đoạn truy tố là tiền đề của giai đoạn xét xử, nếu viện kiểm sát không truy tố thì toà án không có cơ sở pháp lí để quyết định mở phiên toà xét xử đồng thời quyết định truy tố của viện kiểm sát cũng xác định phạm vi xét xử, thẩm quyền và giới hạn xét xử của toà án.