Dự phòng ngân sách nhà nước và quỹ dự trữ tài chính khác nhau như thế nào? Mục đích sử dụng của dự phòng ngân sách và quỹ dự trữ tài chính?

Nội dung chính

• Dự phòng ngân sách là gì?
• Quỹ dự trữ tài chính là gì?
• Dự phòng ngân sách nhà nước hình thành từ đâu?
• Nguồn thu của quỹ dự trữ tài chính từ đâu?
• Dự phòng ngân sách nhà nước được sử dụng để làm gì?
• Quỹ dự trữ tài chính được dùng vào mục đích gì?

Khác nhau giữ dự phòng ngân sách nhà nước và quỹ dự trữ tài chính

Dự phòng ngân sách là gì?

Theo Khoản 8 Điều 4 Luật Ngân sách nhà nước 2015 quy định như sau:

Dự phòng ngân sách nhà nước là một khoản mục trong dự toán chi ngân sách chưa phân bổ đã được cơ quan có thẩm quyền quyết định ở từng cấp ngân sách.

Quỹ dự trữ tài chính là gì?

Quy định tại khoản 17 Điều 4 Luật Ngân sách nhà nước 2015 thì quỹ dự trữ tài chính là quỹ của Nhà nước, hình thành từ nguồn tiền chính là ngân sách nhà nước và các nguồn tài chính khác theo quy định của pháp luật.

Dự phòng ngân sách nhà nước hình thành từ đâu?

Tại Khoản 1 Điều 10 Luật Ngân sách nhà nước 2015 quy định mức bố trí dự phòng từ 2% đến 4% tổng chi ngân sách mỗi cấp.

Đồng thời, tại khoản 1 Điều 7 Nghị định 163/2016/NĐ-CP quy định dự toán chi ngân sách trung ương và dự toán chi ngân sách các cấp chính quyền địa phương được bố trí khoản dự phòng từ 2% đến 4% tổng chi ngân sách mỗi cấp.

Nguồn thu của quỹ dự trữ tài chính từ đâu?

Quy định tại khoản 1 Điều 11 Luật Ngân sách nhà nước 2015 về quỹ dự trữ tài chính như sau:

Chính phủ, Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương (sau đây gọi chung là cấp tỉnh) lập quỹ dự trữ tài chính từ các nguồn tăng thu, kết dư ngân sách, bố trí trong dự toán chi ngân sách hằng năm và các nguồn tài chính khác theo quy định của pháp luật, số dư của quỹ dự trữ tài chính ở mỗi cấp không vượt quá 25% dự toán chi ngân sách hằng năm của cấp đó.

Ngoài ra, tại Điều 8 Nghị định 163/2016/NĐ-CP như sau:

“1. Quỹ dự trữ tài chính là quỹ của Nhà nước được thành lập ở trung ương và cấp tỉnh.

2. Quỹ dự trữ tài chính được hình thành từ các nguồn:

a) Bố trí trong dự toán chi ngân sách hằng năm;

b) Kết dư ngân sách theo quy định tại khoản 1 Điều 72 Luật ngân sách nhà nước;

c) Tăng thu ngân sách theo quy định tại khoản 2 Điều 59 Luật ngân sách nhà nước;

d) Lãi tiền gửi quỹ dự trữ tài chính;

đ) Các nguồn tài chính khác theo quy định của pháp luật.

3. Số dư của quỹ dự trữ tài chính ở mỗi cấp không vượt quá 25% dự toán chi ngân sách hằng năm của cấp đó, không bao gồm số chi từ nguồn bổ sung có mục tiêu từ ngân sách cấp trên.”

Dự phòng ngân sách nhà nước được sử dụng để làm gì?

Căn cứ khoản 2 Điều 10 Luật Ngân sách nhà nước 2015 quy định như sau:

Dự phòng ngân sách nhà nước sử dụng để:

- Chi phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai, thảm họa, dịch bệnh, cứu đói; nhiệm vụ quan trọng về quốc phòng, an ninh và các nhiệm vụ cần thiết khác thuộc nhiệm vụ chi của ngân sách cấp mình mà chưa được dự toán;

- Chi hỗ trợ cho ngân sách cấp dưới để thực hiện nhiệm vụ quy định tại điểm a khoản này, sau khi ngân sách cấp dưới đã sử dụng dự phòng cấp mình để thực hiện nhưng chưa đáp ứng được nhu cầu;

- Chi hỗ trợ các địa phương khác theo quy định tại điểm c khoản 9 Điều 9 của Luật này.

Quỹ dự trữ tài chính được dùng vào mục đích gì?

Quy định tại khoản 2 Điều 11 Luật Ngân sách nhà nước 2015 về quỹ dự trữ tài chính như sau:

Quỹ dự trữ tài chính được sử dụng trong các trường hợp sau:

- Cho ngân sách tạm ứng để đáp ứng các nhu cầu chi theo dự toán chi ngân sách khi nguồn thu chưa tập trung kịp và phải hoàn trả ngay trong năm ngân sách;

- Trường hợp thu ngân sách nhà nước hoặc vay để bù đắp bội chi không đạt mức dự toán được Quốc hội, Hội đồng nhân dân quyết định và thực hiện các nhiệm vụ phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai, thảm họa, dịch bệnh trên diện rộng, với mức độ nghiêm trọng, nhiệm vụ về quốc phòng, an ninh và nhiệm vụ cấp bách khác phát sinh ngoài dự toán mà sau khi sắp xếp lại ngân sách, sử dụng hết dự phòng ngân sách mà vẫn chưa đủ nguồn, được sử dụng quỹ dự trữ tài chính để đáp ứng các nhu cầu chi nhưng mức sử dụng trong năm tối đa không quá 70% số dư đầu năm của quỹ.”

Tại Điều 8 Nghị định 163/2016/NĐ-CP có quy định về thẩm quyền quyết định sử dụng quỹ dự trữ tài chính, trong đó:

- Đối với quỹ dự trữ tài chính trung ương, Bộ trưởng Bộ Tài chính quyết định tạm ứng để đáp ứng nhu cầu chi quy định tại điểm a khoản 4 Điều này; Thủ tướng Chính phủ quyết định sử dụng để chi cho các trường hợp quy định tại điểm b khoản 4 Điều này;

Đối với quỹ dự trữ tài chính cấp tỉnh, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định sử dụng trong các trường hợp quy định tại khoản 4 Điều này.

- Quỹ dự trữ tài chính của trung ương do Bộ trưởng Bộ Tài chính làm chủ tài khoản. Quỹ dự trữ tài chính cấp tỉnh do Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh hoặc ủy quyền cho giám đốc Sở Tài chính làm chủ tài khoản.

- Việc sử dụng quỹ dự trữ tài chính trong các trường hợp quy định tại điểm b khoản 4 Điều này được thực hiện theo phương thức chuyển từ quỹ dự trữ tài chính vào thu ngân sách nhà nước để thực hiện nhiệm vụ chi đã được quyết định.

- Quỹ dự trữ tài chính được gửi tại Kho bạc Nhà nước và được Kho bạc Nhà nước trả lãi theo mức lãi suất quy định của pháp luật về chế độ quản lý ngân quỹ nhà nước.

- Ngân sách cấp tỉnh được tạm ứng từ quỹ dự trữ tài chính của trung ương, ngân sách cấp huyện và ngân sách cấp xã được tạm ứng từ quỹ dự trữ tài chính của Tỉnh và phải hoàn trả tạm ứng ngay trong năm ngân sách.