Khối lượng thể tích của đá xây dựng là gì? Khối lượng đơn vị thể tích của đá của đá xây dựng được xác định ở các trạng thái nào?

Nội dung chính

• Khối lượng thể tích của đá xây dựng là gì?
• Khối lượng đơn vị thể tích của đá của đá xây dựng được xác định ở các trạng thái nào?
• Thiết bị dụng cụ dùng để do trực tiếp khối lượng thể tích đơn vị của đá xây dựng trong phòng thí nghiệm được quy định như thế nào?

Khối lượng thể tích của đá xây dựng là gì?

Khối lượng thể tích của đá xây dựng được quy định tại tiểu mục 3.1 Mục 3 Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 10322:2014 như sau:

Khối lượng thể tích của đá (Volumetric weight of rock)

Khối lượng của một đơn vị thể tích mẫu thử có kết cấu nguyên trạng; trong đó, thể tích bao gồm phần cốt cứng và các kẽ hổng có chứa nước và chất khí lẫn trong đá, ký hiệu là gtn, đơn vị tính là gam trên centimet khối (g/cm3).

Như vậy, theo quy định trên thì khối lượng thể tích của đá xây dựng là khối lượng của một đơn vị thể tích mẫu thử có kết cấu nguyên trạng; trong đó, thể tích bao gồm phần cốt cứng và các kẽ hổng có chứa nước và chất khí lẫn trong đá, ký hiệu là gtn, đơn vị tính là gam trên centimet khối (g/cm3).

Khối lượng thể tích của đá xây dựng là gì? (Hình từ Internet)

Khối lượng đơn vị thể tích của đá của đá xây dựng được xác định ở các trạng thái nào?

Khối lượng đơn vị thể tích của đá của đá xây dựng được xác định ở các trạng thái được quy định tại khoản tiểu mục 4.3 Mục 4 Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 10322:2014 như sau:

Quy định chung

4.1. Mẫu đá dùng cho thí nghiệm phải đảm bảo về chất lượng và số lượng theo quy định của tiêu chuẩn TCVN 8733:2012.

4.2. Khi xác định khối lượng thể tích đơn vị của đá, cần căn cứ vào đặc điểm cấu tạo, hình dạng của mẫu đá để lựa chọn phương pháp thí nghiệm áp dụng cho phù hợp:

a/ phương pháp thí nghiệm đo trực tiếp thường được áp dụng khi có sẵn các nõn khoan hình trụ hoặc khối lập phương được chuẩn bị dùng cho thí nghiệm xác định độ bền nén hoặc độ bền cắt của đá.

b/ phương pháp thí nghiệm cân thủy tĩnh thường được áp dụng cho các mẫu thử có hình dạng bất kỳ.

4.3. Tùy theo yêu cầu cụ thể, khối lượng đơn vị thể tích của đá có thể được xác định ở các trạng thái sau:

+ Khối lượng thể tích của đá ở trạng thái tự nhiên (KLTT tự nhiên), gtn;

+ Khối lượng thể tích của đá ở trạng thái khô gió (KLTT khô gió), gkg;

+ Khối lượng thể tích của đá ở trạng thái bão hòa nước (KLTT bão hòa), gbh;

+ Khối lượng thể tích của đá ở trạng thái khô kiệt (KLTT khô), gk.

4.4. Số liệu thí nghiệm cần được ghi chép đầy đủ vào sổ thí nghiệm theo các bảng ghi kết quả thí nghiệm được nêu tại Phụ lục B.

Như vậy, theo quy định trên thì khối lượng đơn vị thể tích của đá của đá xây dựng được xác định ở các trạng thái sau:

- Khối lượng thể tích của đá ở trạng thái tự nhiên (KLTT tự nhiên), gtn;

- Khối lượng thể tích của đá ở trạng thái khô gió (KLTT khô gió), gkg;

- Khối lượng thể tích của đá ở trạng thái bão hòa nước (KLTT bão hòa), gbh;

- Khối lượng thể tích của đá ở trạng thái khô kiệt (KLTT khô), gk.

Thiết bị dụng cụ dùng để do trực tiếp khối lượng thể tích đơn vị của đá xây dựng trong phòng thí nghiệm được quy định như thế nào?

Thiết bị dụng cụ dùng để do trực tiếp khối lượng thể tích đơn vị của đá xây dựng trong phòng thí nghiệm được quy định tại tiết 5.1.2 tiểu mục 5.1 Mục 5 Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 10322:2014 như sau:

Các phương pháp thử

5.1. Phương pháp đo trực tiếp

5.1.1. Yêu cầu chung

Được quy định trong 4.2 a; và không áp dụng cho các loại đá dễ bị ướt rã, bở rời trong nước hoặc có nhiều lỗ rỗng lớn.

5.1.2. Thiết bị, dụng cụ

- Các loại cân kỹ thuật, có độ chính xác 0,01 g và 0,1 g;

- Máy khoan, máy cưa cắt đá;

- Máy mài đá;

- Thước kẹp hoặc thiết bị đo, phù hợp có khả năng đo độ dài của mẫu thử với độ chính xác 0,1 mm;

- Tủ sấy có khả năng duy trì được nhiệt độ ổn định ở các mức từ 50 °C đến 200 °C;

5.1.3. Chuẩn bị mẫu

5.1.3.1. Chọn mẫu đại diện từ số mẫu lấy về phòng thí nghiệm để gia công mẫu thử:

+ với đá đồng nhất, chọn ít nhất 2 mẫu;

+ với đá không đồng nhất, chọn ít nhất 3 mẫu.

CHÚ THÍCH: Khi đã có các mẫu gia công để chuẩn bị cho thí nghiệm xác định độ bền nén hoặc độ bền cắt của đá thì mẫu thử đại diện được lựa chọn từ các mẫu gia công đó mà không phải tiến hành các bước tại 5.1.3.2.

5.1.3.2. Gia công mẫu thử:

a/ Đối với mẫu khối, tảng, tiến hành gia công khoan, cắt mẫu đại diện thành các mẫu hình trụ và hình lập phương chuẩn; trong đó:

+ Mẫu thử hình trụ phải đảm bảo có chiều cao (h) so với đường kính (d) thỏa mãn điều kiện d ≤ h ≤ 2d, 2 mặt đáy của mẫu phải song song với nhau và được mài phẳng và nhẵn. Đường sinh phải vuông góc với 2 mặt đáy, độ nghiêng không lớn hơn 0,1 mm.

+ Mẫu thử hình lập phương có kích thước các cạnh từ 5 cm x 5 cm x 5 cm đến 7 cm x 7 cm x 7 cm, được gia công chính xác với sai lệch số đo giữa các cạnh không vượt quá ± 0,1 mm.

b/ Đối với các lõi khoan có sẵn, tiến hành cưa hai đầu mẫu và mài nhẵn để được mẫu hình trụ có các kích thước thỏa mãn quy định như đã nêu trong khoản a ở phần trên.

…

Như vậy, theo quy định trên thì thiết bị dụng cụ dùng để do trực tiếp khối lượng thể tích đơn vị của đá xây dựng trong phòng thí nghiệm được quy định như sau:

- Các loại cân kỹ thuật, có độ chính xác 0,01 g và 0,1 g;

- Máy khoan, máy cưa cắt đá;

- Máy mài đá;

- Thước kẹp hoặc thiết bị đo, phù hợp có khả năng đo độ dài của mẫu thử với độ chính xác 0,1 mm;

- Tủ sấy có khả năng duy trì được nhiệt độ ổn định ở các mức từ 50 °C đến 200 °C.