Mâm cúng tất niên gồm những gì? Cúng tất niên năm Ất Tỵ ngày nào? Cúng tất niên có phải là mê tín dị đoan?

Nội dung chính

• Mâm cúng tất niên gồm những gì? Cúng tất niên năm Ất Tỵ ngày nào?
• Cúng tất niên có phải là mê tín dị đoan không?
• Các hành vi bị nghiêm cấm trong hoạt động tín ngưỡng, tôn giáo?

Mâm cúng tất niên gồm những gì? Cúng tất niên năm Ất Tỵ ngày nào?

Cúng tất niên 2025 Ất Tỵ ngày nào?

Cúng tất niên theo phong tục truyền thống thường được tổ chức vào buổi trưa hoặc chiều tối ngày cuối cùng của năm theo lịch âm. Đối với năm Ất Tỵ 2025 không có ngày 30 Tết. Nên các gia đình có thể tiến hành lễ cúng tất niên và đón Giao thừa vào ngày 29 tháng Chạp (tức ngày 28/01/2025 dương lịch).

Mâm cúng Tất Niên thường được chuẩn bị đầy đủ và trang trọng để tiễn biệt năm cũ, tỏ lòng biết ơn với các vị thần linh, tổ tiên và cầu mong một năm mới an khang, thịnh vượng. Mâm cúng Tất Niên có thể thay đổi tùy theo phong tục, nhưng nhìn chung, một mâm cúng Tất Niên truyền thống thường bao gồm các lễ vật sau:

1. Bánh chưng (Bánh tét)

Đây là món ăn không thể thiếu trong mâm cúng Tất Niên, tượng trưng cho sự trọn vẹn, đầy đủ và lòng biết ơn đối với đất trời.

2. Hương (Nhang)

Thắp hương là phần quan trọng trong lễ cúng, giúp kết nối giữa thế gian và các vị thần linh, tổ tiên.

3. Hoa tươi

Hoa thường được chọn là hoa cúc, hoa lan, hoặc hoa ly để thể hiện sự tươi mới, thanh khiết.

4. Mâm ngũ quả

Ngũ quả thường bao gồm các loại trái cây theo mùa, tượng trưng cho sự sung túc, đủ đầy. Các loại quả thường dùng như chuối, bưởi, quýt, đào, lựu, hay táo.

5. Thịt heo (hoặc gà, vịt)

Thịt heo luộc hoặc gà luộc thường được dùng làm lễ vật trong mâm cúng, có thể kèm theo các món ăn khác như xôi, bánh, chè tùy theo mỗi gia đình.

6. Rượu, trà

Rượu và trà là những đồ uống truyền thống để dâng lên thần linh và tổ tiên, thể hiện lòng thành kính.

7. Các món ăn khác

Ngoài các món chính, gia đình có thể chuẩn bị thêm các món ăn đặc trưng của vùng miền, như xôi, chè, các loại bánh (bánh mứt, bánh ngọt), thịt kho, cá... để cúng Tất Niên.

8. Lá trầu, cau

Lá trầu, cau tượng trưng cho sự giao hòa, thiêng liêng, có thể được chuẩn bị để đặt lên mâm cúng.

9. Lễ phẩm và văn khấn

Văn khấn để cầu xin tổ tiên và thần linh phù hộ cho gia đình một năm mới bình an, may mắn, tài lộc.

Lưu ý: Thông tin chỉ mang tính chất tham khảo

Mâm cúng tất niên 2025? Mâm cúng tất niên gồm những gì? Cúng tất niên năm Ất Tỵ ngày nào? (hình từ internet)

Tết Nguyên Đán có phải là lễ lớn?

Các ngày lễ lớn được quy định tại Điều 4 Nghị định 145/2013/NĐ-CP cụ thể như sau:

Các ngày lễ lớn

Các ngày lễ lớn trong nước bao gồm:

1. Ngày Tết Nguyên đán (01 tháng Giêng Âm lịch).

2. Ngày thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam (03-02-1930).

3. Ngày Giỗ Tổ Hùng Vương (10-3 Âm lịch).

4. Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30-4-1975).

5. Ngày Chiến thắng Điện Biên Phủ (07-5-1954).

6. Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19-5-1890).

7. Ngày Cách mạng Tháng Tám (19-8-1945) và Ngày Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (02-9-1945).

Như vậy, Ngày Tết Nguyên đán (01 tháng Giêng Âm lịch) là ngày lễ lớn theo quy định

Cúng tất niên có phải là mê tín dị đoan không?

Căn cứ tại khoản 1, 2 Điều 2 Luật Tín ngưỡng, tôn giáo 2016 thì:

- Tín ngưỡng là niềm tin của con người được thể hiện thông qua những lễ nghi gắn liền với phong tục, tập quán truyền thống để mang lại sự bình an về tinh thần cho cá nhân và cộng đồng.

- Hoạt động tín ngưỡng là hoạt động thờ cúng tổ tiên, các biểu tượng linh thiêng; tưởng niệm và tôn vinh người có công với đất nước, với cộng đồng; các lễ nghi dân gian tiêu biểu cho những giá trị lịch sử, văn hóa, đạo đức xã hội.

Căn cứ tại khoản 4 Điều 3 Thông tư 04/2009/TT-BVHTTDL như sau:

Quy định cấm trong hoạt động văn hoá và kinh doanh dịch vụ văn hoá công cộng

...

4. Hoạt động văn hoá và dịch vụ văn hoá có nội dung mê tín dị đoan quy định tại điểm b khoản 1 Điều 3 Quy chế là những hoạt động có nội dung làm mê hoặc người khác, trái với tự nhiên, gây tác động xấu về nhận thức, bao gồm: Cúng khấn trừ tà ma, chữa bệnh bằng phù phép, lên đồng phán truyền, xem bói, xin xăm, xóc thẻ, truyền bá sấm trạng, phù chú, cầu lợi cho mình gây hại cho người khác bằng cách yểm bùa, đốt đồ mã ở nơi công cộng và các hình thức mê tín dị đoan khác.

Bên cạnh đó, tại điểm b khoản 1 Điều 3 Quy chế hoạt động văn hóa và kinh doanh dịch vụ văn hóa công cộng ban hành kèm theo Nghị định 103/2009/NĐ-CP như sau:

Quy định cấm trong hoạt động văn hóa và kinh doanh dịch vụ văn hóa công cộng

Nghiêm cấm các hoạt động sau đây:

1. Các hoạt động văn hóa và kinh doanh dịch vụ văn hóa có nội dung:

...

b) Kích động bạo lực, tuyên truyền chiến tranh xâm lược, gây hận thù giữa các dân tộc và nhân dân các nước; truyền bá tư tưởng, văn hóa phản động, lối sống dâm ô đồi trụy, các hành vi tội ác, tệ nạn xã hội, mê tín dị đoan, trái với thuần phong mỹ tục, gây hại cho sức khỏe và hủy hoại môi trường sinh thái;

…

Như vậy, như đã phân tích ở trên, cúng tất niên 2025 là một hoạt động tín ngưỡng thờ cúng dân gian để cầu mong sự bình an về tinh thần nên không gọi là mê tín dị đoan.

Tuy nhiên, nếu hoạt động cúng tất niên 2025 với mục đích trục lợi, lợi dụng lòng tin của người dân, trái với tự nhiên, gây tác động xấu về nhận thức thì đó là hoạt động mê tín dị đoan.

Các hành vi bị nghiêm cấm trong hoạt động tín ngưỡng, tôn giáo?

Theo Điều 5 Luật Tín ngưỡng, tôn giáo 2016 quy định các hành vi bị nghiêm cấm như sau:

- Phân biệt đối xử, kỳ thị vì lý do tín ngưỡng, tôn giáo.

- Ép buộc, mua chuộc hoặc cản trở người khác theo hoặc không theo tín ngưỡng, tôn giáo.

- Xúc phạm tín ngưỡng, tôn giáo.

- Hoạt động tín ngưỡng, hoạt động tôn giáo:

+ Xâm phạm quốc phòng, an ninh, chủ quyền quốc gia, trật tự, an toàn xã hội, môi trường;

+ Xâm hại đạo đức xã hội; xâm phạm thân thể, sức khỏe, tính mạng, tài sản; xúc phạm danh dự, nhân phẩm của người khác;

+ Cản trở việc thực hiện quyền và nghĩa vụ công dân;

+ Chia rẽ dân tộc; chia rẽ tôn giáo; chia rẽ người theo tín ngưỡng, tôn giáo với người không theo tín ngưỡng, tôn giáo, giữa những người theo các tín ngưỡng, tôn giáo khác nhau.

- Lợi dụng hoạt động tín ngưỡng, hoạt động tôn giáo để trục lợi.