Mẫu bệnh phẩm dùng để chẩn đoán bệnh vi bào tử ở tôm bằng phương pháp PCR phải được bảo quản ở nhiệt độ bao nhiêu thì thích hợp?

Nội dung chính

• Dấu hiệu bệnh tích cho thấy tôm nhiễm bệnh vi bào tử được quy định như thế nào?
• Mẫu bệnh phẩm dùng để chẩn đoán bệnh vi bào tử ở tôm bằng phương pháp PCR phải được bảo quản ở nhiệt độ bao nhiêu thì thích hợp?
• Cần chuẩn bị mẫu bệnh phẩm cho việc chẩn đoán bệnh vi bào tử ở tôm bằng phương pháp PCR như thế nào?

Dấu hiệu bệnh tích cho thấy tôm nhiễm bệnh vi bào tử được quy định như thế nào?

Theo tiểu mục 5.3 Mục 5 Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 8710-12:2019 về Bệnh thủy sản - Quy trình chẩn đoán - Phần 12:Bệnh vi bào tử do Enterocytozoon hepatopenaei ở tôm quy định về bệnh tích ở tôm khi nhiệm bệnh vi bào tử như sau:

"5 Chẩn đoán lâm sàng

5.1 Dịch tễ học

Bệnh thường xảy ra trên các loài tôm thuộc họ tôm he (Penaeidae) như tôm sú (Penaeus monodon), tôm he (P. merguensis), tôm thẻ chân trắng (P. vannamei), tôm nâu (P. aztecus), P. setiferus...

Một số loài có thể mang trùng như tôm đất, tôm càng xanh, cua, ghẹ, động vật phù du Artemia, Copepoda.

Tôm thường nhiễm bệnh ở giai đoạn rất sớm, từ 10 ngày đến 15 ngày sau khi thả giống và ở các giai đoạn của tôm nuôi

EHP có thể lây nhiễm theo chiều ngang từ tôm bệnh sang tôm khỏe, gián tiếp từ thức ăn tươi sống cho tôm có mang mầm bệnh.

Bệnh có thể xảy ra quanh năm và phân bố ở phần lớn các vùng nuôi tôm ở các nước Châu Á - Thái Bình Dương.

5.2 Triệu chứng lâm sàng

Tôm bị bệnh kém ăn, hoạt động chậm chạp, chậm lớn, còi cọc, phân đàn, chết rải rác trong quát trình nuôi.

Khi tôm thẻ chân trắng giống bị nhiễm EHP thả nuôi trong tháng đầu tiên, tôm vẫn phát triển tương đối bình thường nhưng sau khi đạt trọng lượng khoảng 3-4 g/con cũng như lượng sinh khối trong ao tăng dần thì tôm bắt đầu chậm lớn dần và dừng hẳn sự tăng trưởng. Tôm nuôi 90- 100 ngày tuổi cũng chỉ đạt trọng lượng 4-5 g/con.

Xuất hiện các sợi phân trắng hoặc vàng nâu tại nhá hoặc nổi trên mặt ao và dồn vào góc ao hoặc cuối hướng gió.

Gan tụy chuyển màu nhạt

5.3 Bệnh tích

Tôm bị bệnh nặng gan tụy bị hoại tử (dịch hóa).

Tôm bị bệnh nhẹ bệnh tích không rõ ràng.

Trên các lát cắt mô học cho thấy sự chiếm chỗ của các vi bào tử trong mô của khối gan tụy."

Từ tiêu chuẩn vừa nêu thì trường hợp tôm nhiễm bệnh nặng thì gan tụy sẽ bị hoại tử (dịch hóa). Trên các lát cắt mô học cho thấy sự chiếm chỗ của các vi bào tử trong mô của khối gan tụy.

Nhưng trong giai đoạn vừa nhiễm bệnh, bị bệnh nhẹ các dấu hiệu bệnh tích ở tôm không rõ ràng. Người nuôi cần lấy một số lượng mẫu bệnh phẩm tiến hành chẩn đoán để có kết quả chính xác nhất.

Mẫu bệnh phẩm dùng để chẩn đoán bệnh vi bào tử ở tôm bằng phương pháp PCR phải được bảo quản ở nhiệt độ bao nhiêu thì thích hợp? (Hình từ Internet)

Mẫu bệnh phẩm dùng để chẩn đoán bệnh vi bào tử ở tôm bằng phương pháp PCR phải được bảo quản ở nhiệt độ bao nhiêu thì thích hợp?

Theo tiết 6.1.1 và tiết 6.1.2 tiểu mục 6.1 Mục 6 Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 8710-12:2019 về Bệnh thủy sản - Quy trình chẩn đoán - Phần 12:Bệnh vi bào tử do Enterocytozoon hepatopenaei ở tôm quy định về bảo quản mẫu bệnh phẩm như sau:

"6 Chẩn đoán trong phòng thí nghiệm

6.1 Phương pháp PCR (Polymerase Chain Reaction)

6.1.1 Lấy mẫu

Số lượng tôm trên mỗi mẫu phụ thuộc vào kích cỡ của tôm:

- Giai đoạn ấu trùng, hậu ấu trùng: 100 mg

- Tôm trưởng thành, tôm bố mẹ: lấy từ 5 con/mẫu đến 10 con/mẫu.

Chú ý: Lấy tôm còn sống, sắp chết hoặc mới chết có biểu hiện bệnh lý.

6.1.2 Bảo quản mẫu

Trong quá trình vận chuyển, mẫu được bảo quản ở nhiệt độ từ 2°C đến 8 °C không quá 48 h hoặc bảo quản trong Etanol từ 96 % đến 100 % (3.1.1).

Mẫu chuyển đến phòng thí nghiệm nếu chưa phân tích ngay phải được bảo quản ở nhiệt độ âm 20 °C đến âm 80 °C hoặc trong Etanol từ 96 % đến 100 % (3.1.1).

..."

Theo tiêu chuẩn nêu trên thì tuy vào mẫu bệnh phẩm thuộc đối tượng nào mà số lượng mẫu lấy để chẩn đoán sẽ khác nhau:

- Giai đoạn ấu trùng, hậu ấu trùng: 100 mg

- Tôm trưởng thành, tôm bố mẹ: lấy từ 5 con/mẫu đến 10 con/mẫu.

Sau khi lấy được đủ số lượng mẫu bệnh phẩm cần thiết thì cần tiến hành bảo quản mẫu ở nhiệt độ từ 2°C đến 8 °C không quá 48 h hoặc bảo quản trong Etanol từ 96 % đến 100 %.

Mẫu chuyển đến phòng thí nghiệm nếu chưa phân tích ngay phải được bảo quản ở nhiệt độ âm 20 °C đến âm 80 °C hoặc trong Etanol từ 96 % đến 100 %.

Cần chuẩn bị mẫu bệnh phẩm cho việc chẩn đoán bệnh vi bào tử ở tôm bằng phương pháp PCR như thế nào?

Theo tiết 6.1.3 tiểu mục 6.1 Mục 6 Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 8710-12:2019 về Bệnh thủy sản - Quy trình chẩn đoán - Phần 12:Bệnh vi bào tử do Enterocytozoon hepatopenaei ở tôm quy định về việc chuẩn bị mẫu bệnh như sau:

"6 Chẩn đoán trong phòng thí nghiệm

6.1 Phương pháp PCR (Polymerase Chain Reaction)

...

6.1.3 Chuẩn bị mẫu

Đối với tôm ấu trùng, hậu ấu trùng: sử dụng nguyên con.

Đối với tôm bố mẹ, tôm thương phẩm: cắt lấy khối gan tụy.

Lượng mẫu cần chuẩn bị: khoảng 30 mg.

Mẫu được nghiền nhuyễn với tỷ lệ 1 thể tích mẫu trong 9 thể tích dung dịch muối đệm phosphat PBS (3.1.2), để tạo thành huyễn dịch 10 %. Mẫu được chia thành hai phần: một phần cho thực hiện xét nghiệm và một phần lưu trữ ở tủ âm (-80 °C).

Như vậy, tùy vào mẫu bệnh phẩm được gửi tới phòng thí nghiệm mà việc chuẩn bị mẫu bệnh trong việc chẩn đoán sẽ khác nhau, cụ thể:

- Đối với tôm ấu trùng, hậu ấu trùng: sử dụng nguyên con.

- Đối với tôm bố mẹ, tôm thương phẩm: cắt lấy khối gan tụy.

Lượng mẫu cần chuẩn bị: khoảng 30 mg, được nghiền nhuyễn với tỷ lệ 1 thể tích mẫu trong 9 thể tích dung dịch muối đệm phosphat PBS để tạo thành huyễn dịch 10 %.

Mẫu được chia thành hai phần: một phần cho thực hiện xét nghiệm và một phần lưu trữ ở tủ âm (-80 °C).