Năng lực chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại thuộc về ai? Khi quyền dân sự của cá nhân, pháp nhân bị xâm phạm thì chủ thể đó có quyền buộc bồi thường thiệt hại không?

Nội dung chính

• Khi quyền dân sự của cá nhân, pháp nhân bị xâm phạm thì chủ thể đó có quyền buộc bồi thường thiệt hại không?
• Năng lực chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại thuộc về ai?
• Nguyên tắc bồi thường thiệt hại theo quy định mới nhất là gì?

Khi quyền dân sự của cá nhân, pháp nhân bị xâm phạm thì chủ thể đó có quyền buộc bồi thường thiệt hại không?

Căn cứ khoản 5 Điều 11 Bộ luật Dân sự 2015 quy định các phương thức bảo vệ quyền dân sự như sau:

" Điều 11. Các phương thức bảo vệ quyền dân sự

Khi quyền dân sự của cá nhân, pháp nhân bị xâm phạm thì chủ thể đó có quyền tự bảo vệ theo quy định của Bộ luật này, luật khác có liên quan hoặc yêu cầu cơ quan, tổ chức có thẩm quyền:

1. Công nhận, tôn trọng, bảo vệ và bảo đảm quyền dân sự của mình.

2. Buộc chấm dứt hành vi xâm phạm.

3. Buộc xin lỗi, cải chính công khai.

4. Buộc thực hiện nghĩa vụ.

5. Buộc bồi thường thiệt hại.

..."

Theo Điều 584 Bộ luật Dân sự 2015 quy định căn cứ phát sinh trách nhiệm bồi thường thiệt hại như sau:

"Điều 584. Căn cứ phát sinh trách nhiệm bồi thường thiệt hại

1. Người nào có hành vi xâm phạm tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm, uy tín, tài sản, quyền, lợi ích hợp pháp khác của người khác mà gây thiệt hại thì phải bồi thường, trừ trường hợp Bộ luật này, luật khác có liên quan quy định khác.

2. Người gây thiệt hại không phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại trong trường hợp thiệt hại phát sinh là do sự kiện bất khả kháng hoặc hoàn toàn do lỗi của bên bị thiệt hại, trừ trường hợp có thỏa thuận khác hoặc luật có quy định khác.

3. Trường hợp tài sản gây thiệt hại thì chủ sở hữu, người chiếm hữu tài sản phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại, trừ trường hợp thiệt hại phát sinh theo quy định tại khoản 2 Điều này."

Như vậy, khi quyền dân sự của cá nhân, pháp nhân bị xâm phạm thì chủ thể đó có quyền buộc bồi thường thiệt hại.

Trách nhiệm bồi thường thiệt hại (Hình từ Internet)

Năng lực chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại thuộc về ai?

Căn cứ Điều 586 Bộ luật Dân sự 2015 quy định độ tuổi chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại như sau:

"Điều 586. Năng lực chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại của cá nhân

1. Người từ đủ mười tám tuổi trở lên gây thiệt hại thì phải tự bồi thường.

2. Người chưa đủ mười lăm tuổi gây thiệt hại mà còn cha, mẹ thì cha, mẹ phải bồi thường toàn bộ thiệt hại; nếu tài sản của cha, mẹ không đủ để bồi thường mà con chưa thành niên gây thiệt hại có tài sản riêng thì lấy tài sản đó để bồi thường phần còn thiếu, trừ trường hợp quy định tại Điều 599 của Bộ luật này.

Người từ đủ mười lăm tuổi đến chưa đủ mười tám tuổi gây thiệt hại thì phải bồi thường bằng tài sản của mình; nếu không đủ tài sản để bồi thường thì cha, mẹ phải bồi thường phần còn thiếu bằng tài sản của mình.

3. Người chưa thành niên, người mất năng lực hành vi dân sự, người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi gây thiệt hại mà có người giám hộ thì người giám hộ đó được dùng tài sản của người được giám hộ để bồi thường; nếu người được giám hộ không có tài sản hoặc không đủ tài sản để bồi thường thì người giám hộ phải bồi thường bằng tài sản của mình; nếu người giám hộ chứng minh được mình không có lỗi trong việc giám hộ thì không phải lấy tài sản của mình để bồi thường."

Đối chiếu quy định trên, trường hợp của bạn nếu trường học có thể chứng minh được mình không có lỗi trong quản lý thì cha, mẹ, người giám hộ phải bồi thường.

Như vậy, nếu học sinh gây tai nạn giao thông khi đang ở trường và việc gây tai nạn là do trường học có lỗi trong quản lý thì trách nhiệm bồi thường sẽ thuộc về nhà trường.

Các trường hợp khi cha mẹ cho phép con mình đi xe trên 50cc chưa đủ tuổi lái xe gây tai nạn thì sẽ do cha, mẹ hoặc chính người học sinh đó phải bồi thường thiệt hại.

Nguyên tắc bồi thường thiệt hại theo quy định mới nhất là gì?

Theo Điều 585 Bộ luật Dân sự 2015 quy định nguyên tắc bồi thường sau đây:

"Điều 585. Nguyên tắc bồi thường thiệt hại

1. Thiệt hại thực tế phải được bồi thường toàn bộ và kịp thời. Các bên có thể thỏa thuận về mức bồi thường, hình thức bồi thường bằng tiền, bằng hiện vật hoặc thực hiện một công việc, phương thức bồi thường một lần hoặc nhiều lần, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác.

2. Người chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại có thể được giảm mức bồi thường nếu không có lỗi hoặc có lỗi vô ý và thiệt hại quá lớn so với khả năng kinh tế của mình.

3. Khi mức bồi thường không còn phù hợp với thực tế thì bên bị thiệt hại hoặc bên gây thiệt hại có quyền yêu cầu Tòa án hoặc cơ quan nhà nước có thẩm quyền khác thay đổi mức bồi thường.

4. Khi bên bị thiệt hại có lỗi trong việc gây thiệt hại thì không được bồi thường phần thiệt hại do lỗi của mình gây ra.

5. Bên có quyền, lợi ích bị xâm phạm không được bồi thường nếu thiệt hại xảy ra do không áp dụng các biện pháp cần thiết, hợp lý để ngăn chặn, hạn chế thiệt hại cho chính mình."

Như vậy, bồi thường thiệt hại được thực hiện theo nguyên tắc như trên.