Ngoài cán bộ công đoàn chuyên trách, công ty có thể bố trí thêm cán bộ công đoàn không chuyên trách không?

Nội dung chính

• Cán bộ công đoàn chuyên trách và không chuyên trách được hiểu như thế nào?
• Công ty có quyền tự bố trí cán bộ công đoàn chuyên trách hay không?
• Ngoài cán bộ công đoàn chuyên trách, công ty có thể bố trí thêm cán bộ công đoàn không chuyên trách không?
• Công ty có quyền tự ý sa thải cán bộ công đoàn không chuyên trách hay không?

Cán bộ công đoàn chuyên trách và không chuyên trách được hiểu như thế nào?

Căn cứ khoản 4 và khoản 5 Điều 4 Luật Công đoàn 2012 có quy định cụ thể như sau:

"4. Cán bộ công đoàn chuyên trách là người được tuyển dụng, bổ nhiệm để đảm nhiệm công việc thường xuyên trong tổ chức công đoàn.

5. Cán bộ công đoàn không chuyên trách là người làm việc kiêm nhiệm được Đại hội công đoàn, Hội nghị công đoàn các cấp bầu ra hoặc được Ban chấp hành công đoàn chỉ định, bổ nhiệm vào chức danh từ Tổ phó tổ công đoàn trở lên."

Công đoàn 

Công ty có quyền tự bố trí cán bộ công đoàn chuyên trách hay không?

Căn cứ Điều 23 Luật Công đoàn 2012 có quy định về bảo đảm tổ chức, cán bộ công đoàn như sau:

"Điều 23. Bảo đảm về tổ chức, cán bộ

1. Công đoàn các cấp được bảo đảm về tổ chức và số lượng cán bộ, công chức để thực hiện chức năng, quyền, trách nhiệm theo quy định của pháp luật.

2. Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam xây dựng cơ cấu tổ chức bộ máy và chức danh cán bộ công đoàn trình cơ quan có thẩm quyền quyết định hoặc quyết định theo thẩm quyền.

3. Căn cứ vào yêu cầu nhiệm vụ của từng công đoàn cơ sở và số lượng lao động trong cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp, cơ quan có thẩm quyền quản lý cán bộ công đoàn quyết định bố trí cán bộ công đoàn chuyên trách."

Từ quy định trên có thể thấy tổ chức, doanh nghiệp, cơ quan có thẩm quyền quản lý cán bộ công đoàn sẽ căn cứ vào yêu cầu nhiệm vụ của từng công đoàn cơ sở và số lượng lao động trong cơ quan để quyết định bố trí cán bộ công đoàn chuyên trách.

Ngoài cán bộ công đoàn chuyên trách, công ty có thể bố trí thêm cán bộ công đoàn không chuyên trách không?

Căn cứ Điều 24 Luật Công đoàn 2012 có quy định về bảo đảm điều kiện hoạt động công đoàn như sau:

"Điều 24. Bảo đảm điều kiện hoạt động công đoàn

1. Cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp có trách nhiệm bố trí nơi làm việc và tạo điều kiện về phương tiện làm việc cần thiết cho công đoàn cùng cấp hoạt động.

2. Cán bộ công đoàn không chuyên trách được sử dụng 24 giờ làm việc trong một tháng đối với Chủ tịch, Phó Chủ tịch công đoàn cơ sở; 12 giờ làm việc trong 01 tháng đối với Ủy viên Ban chấp hành, Tổ trưởng, Tổ phó tổ công đoàn để làm công tác công đoàn và được đơn vị sử dụng lao động trả lương. Tuỳ theo quy mô cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp mà Ban Chấp hành công đoàn cơ sở và đơn vị sử dụng lao động thoả thuận về thời gian tăng thêm.

3. Cán bộ công đoàn không chuyên trách được nghỉ làm việc và được hưởng lương do đơn vị sử dụng lao động chi trả trong những ngày tham dự cuộc họp, tập huấn do công đoàn cấp trên triệu tập; chi phí đi lại, ăn ở và sinh hoạt trong những ngày tham dự cuộc họp, tập huấn do cấp công đoàn triệu tập chi trả.

4. Cán bộ công đoàn không chuyên trách do đơn vị sử dụng lao động trả lương, được hưởng phụ cấp trách nhiệm cán bộ công đoàn theo quy định của Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam.

5. Cán bộ công đoàn chuyên trách do Công đoàn trả lương, được đơn vị sử dụng lao động bảo đảm quyền lợi và phúc lợi tập thể như người lao động đang làm việc trong cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp."

Như vậy, công đoàn cấp trên có thể bố trí cán bộ công đoàn chuyên trách trong công đoàn của doanh nghiệp. Tuy nhiên, chủ tịch công đoàn không bắt buộc phải là công đoàn chuyên trách, đồng thời pháp luật cũng không hạn chế số lượng cán bộ chuyên trách.

Do đó, ngoài cán bộ chuyên trách do công đoàn cấp trên bố trí, công ty của chị có thể bố trí thêm cán bộ công đoàn chuyên trách khác.

Công ty có quyền tự ý sa thải cán bộ công đoàn không chuyên trách hay không?

Căn cứ Điều 25 Luật Công đoàn 2012 có quy định về bảo đảm cho cán bộ công đoàn như sau:

"Điều 25. Bảo đảm cho cán bộ công đoàn

1. Trường hợp hợp đồng lao động, hợp đồng làm việc hết hạn mà người lao động là cán bộ công đoàn không chuyên trách đang trong nhiệm kỳ thì được gia hạn hợp đồng lao động, hợp đồng làm việc đến hết nhiệm kỳ.

2. Đơn vị sử dụng lao động không được đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động, hợp đồng làm việc, sa thải, buộc thôi việc hoặc thuyên chuyển công tác đối với cán bộ công đoàn không chuyên trách nếu không có ý kiến thỏa thuận bằng văn bản của Ban chấp hành công đoàn cơ sở hoặc Ban chấp hành công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở. Trường hợp không thỏa thuận được, hai bên phải báo cáo với cơ quan, tổ chức có thẩm quyền. Sau 30 ngày, kể từ ngày báo cáo cho cơ quan, tổ chức có thẩm quyền, đơn vị sử dụng lao động có quyền quyết định và phải chịu trách nhiệm về quyết định của mình.

3. Trường hợp người lao động là cán bộ công đoàn không chuyên trách bị cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp chấm dứt hợp đồng lao động, hợp đồng làm việc, buộc thôi việc hoặc sa thải trái pháp luật thì Công đoàn có trách nhiệm yêu cầu cơ quan nhà nước có thẩm quyền can thiệp; nếu được ủy quyền thì Công đoàn đại diện khởi kiện tại Toà án để bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp cho cán bộ công đoàn; đồng thời hỗ trợ tìm việc làm mới và trợ cấp trong thời gian gián đoạn việc làm theo quy định của Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam."

Căn cứ quy định trên, có thể thấy công ty không được đơn phương sa thải đối với cán bộ công đoàn không chuyên trách nếu không có ý kiến thỏa thuận bằng văn bản của Ban chấp hành công đoàn cơ sở hoặc Ban chấp hành công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở.

Nếu trên thực tế, cán bộ công đoàn không chuyên trách đã bị công ty sa thải trái pháp luật thì Công đoàn có trách nhiệm yêu cầu cơ quan nhà nước có thẩm quyền can thiệp.