Người có hành vi quan hệ tình dục trái với ý muốn của nạn nhân đang trong trạng thái say rượu bia mất khả năng nhận thức có phạm tội hiếp dâm không?

Nội dung chính

• Người có hành vi quan hệ tình dục trái với ý muốn của nạn nhân đang trong trạng thái say rượu bia mất khả năng nhận thức có phạm tội hiếp dâm không?
• Hình phạt cao nhất đối với người phạm tội hiếp dâm do có hành vi quan hệ tình dục trái với ý muốn của nạn nhân đang trong trạng thái say rượu bia mất khả năng nhận thức là gì?
• Người phạm tội hiếp dâm chỉ bị khởi tố vụ án hình sự khi có yêu cầu của nạn nhân đúng không?

Người có hành vi quan hệ tình dục trái với ý muốn của nạn nhân đang trong trạng thái say rượu bia mất khả năng nhận thức có phạm tội hiếp dâm không?

Căn cứ theo quy định tại khoản 1 Điều 141 Bộ luật Hình sự 2015 (được sửa đổi bởi khoản 23 Điều 1 Luật sửa đổi Bộ luật Hình sự 2017) như sau:

Tội hiếp dâm

1. Người nào dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực hoặc lợi dụng tình trạng không thể tự vệ được của nạn nhân hoặc thủ đoạn khác giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác trái với ý muốn của nạn nhân, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 07 năm.

...

Và theo quy định tại điểm b khoản 7 Điều 3 Nghị quyết 06/2019/NQ-HĐTP như sau:

Về một số tình tiết định tội

...

7. Lợi dụng tình trạng không thể tự vệ được của nạn nhân quy định tại khoản 1 Điều 141 và khoản 1 Điều 142 của Bộ luật Hình sự là việc người phạm tội lợi dụng tình trạng người bị hại lâm vào một trong những hoàn cảnh sau đây để giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác:

a) Ngưòi bị hại không thể chống cự được (ví dụ: người bị hại bị tai nạn, bị ngất, bị trói, bị khuyết tật... dẫn đến không thể chống cự được);

b) Người bị hại bị hạn chế hoặc bị mất khả năng nhận thức, khả năng điều khiển hành vi (ví dụ: người bị hại bị say rượu, bia, thuốc ngủ, thuốc gây mê, ma túy, thuốc an thần, thuốc kích thích, các chất kích thích khác, bị bệnh tâm thần hoặc bị bệnh khác... dẫn đến hạn chế hoặc mất khả năng nhận thức, khả năng điều khiển hành vi).

...

Như vậy, theo các quy định nêu trên thì người có hành vi quan hệ tình dục trái với ý muốn của nạn nhân khi nạn nhân đang trong trạng thái say rượu bia mất khả năng nhận thức thì thuộc tình tiết định tội lợi dụng tình trạng không thể tự vệ được của nạn nhân và có thể bị truy cứu trách nhiệm tội hiếp dâm theo Điều 141 Bộ luật Hình sự 2015.

Người có hành vi quan hệ tình dục trái với ý muốn của nạn nhân đang trong trạng thái say rượu bia mất khả năng nhận thức có phạm tội hiếp dâm không? (Hình từ Internet)

Hình phạt cao nhất đối với người phạm tội hiếp dâm do có hành vi quan hệ tình dục trái với ý muốn của nạn nhân đang trong trạng thái say rượu bia mất khả năng nhận thức là gì?

Căn cứ theo quy định tại khoản 3 Điều 141 Bộ luật Hình sự 2015 (được sửa đổi bởi khoản 23 Điều 1 Luật sửa đổi Bộ luật Hình sự 2017) như sau:

Tội hiếp dâm

...

3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 12 năm đến 20 năm hoặc tù chung thân:

a) Gây thương tích, gây tổn hại cho sức khỏe hoặc gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên;

b) Biết mình bị nhiễm HIV mà vẫn phạm tội;

c) Làm nạn nhân chết hoặc tự sát.”.

...

Như vậy, người phạm tội hiếp dâm do có hành vi quan hệ tình dục trái với ý muốn của nạn nhân đang trong trạng thái say rượu bia mất khả năng nhận thức có thể bị áp dụng hình phạt cao nhất là tù chung thân nếu phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau:

(1) Gây thương tích, gây tổn hại cho sức khỏe hoặc gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên;

(2) Biết mình bị nhiễm HIV mà vẫn phạm tội;

(3) Làm nạn nhân chết hoặc tự sát.

Người phạm tội hiếp dâm chỉ bị khởi tố vụ án hình sự khi có yêu cầu của nạn nhân đúng không?

Căn cứ theo quy định tại khoản 1 Điều 155 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015 (được sửa đổi bởi khoản 3 Điều 1 Luật sửa đổi bổ sung một số Điều của Bộ luật Tố tụng hình sự) như sau:

Khởi tố vụ án hình sự theo yêu cầu của bị hại

1. Chỉ được khởi tố vụ án hình sự về tội phạm quy định tại khoản 1 các điều 134, 135, 136, 138, 139, 141, 143, 155 và 156 của Bộ Luật hình sự khi có yêu cầu của bị hại hoặc người đại diện của bị hại là người dưới 18 tuổi, người có nhược điểm về tâm thần hoặc thể chất hoặc đã chết.

2. Trường hợp người đã yêu cầu khởi tố rút yêu cầu thì vụ án phải được đình chỉ, trừ trường hợp có căn cứ xác định người đã yêu cầu rút yêu cầu khởi tố trái với ý muốn của họ do bị ép buộc, cưỡng bức thì tuy người đã yêu cầu khởi tố rút yêu cầu, Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát, Tòa án vẫn tiếp tục tiến hành tố tụng đối với vụ án.

3. Bị hại hoặc người đại diện của bị hại đã rút yêu cầu khởi tố thì không có quyền yêu cầu lại, trừ trường hợp rút yêu cầu do bị ép buộc, cưỡng bức.

Như vậy, người phạm tội hiếp dâm thuộc khoản 1 Điều 141 Bộ luật Hình sự thì chỉ bị khởi tố vụ án hình sự khi có yêu cầu của nạn nhân hoặc người đại diện của nạn nhân là người dưới 18 tuổi, người có nhược điểm về tâm thần hoặc thể chất hoặc đã chết. Còn đối với các khoản còn lại thì không khởi tố theo yêu cầu của bị hại.