Người có tên trong sổ hộ khẩu có được hưởng di sản thừa kế của những người khác trong cùng hộ khẩu hay không?

Nội dung chính

• Khi nào thì di sản thừa kế được chia theo pháp luật?
• Người có tên trong sổ hộ khẩu có được hưởng di sản thừa kế của những người khác trong cùng hộ khẩu hay không?
• Người có tên trong hộ khẩu có được chia thừa kế theo di chúc không?

Khi nào thì di sản thừa kế được chia theo pháp luật?

Tại khoản 1 Điều 650 Bộ luật Dân sự 2015 quy định những trường hợp di sản thừa kế sẽ được chia theo pháp luật như sau:

“Điều 650. Những trường hợp thừa kế theo pháp luật

1. Thừa kế theo pháp luật được áp dụng trong trường hợp sau đây:

a) Không có di chúc;

b) Di chúc không hợp pháp;

c) Những người thừa kế theo di chúc chết trước hoặc chết cùng thời điểm với người lập di chúc; cơ quan, tổ chức được hưởng thừa kế theo di chúc không còn tồn tại vào thời điểm mở thừa kế;

d) Những người được chỉ định làm người thừa kế theo di chúc mà không có quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản.”

Như vậy, nếu mẹ của bạn khi mất mà không để lại di chúc thì về nguyên tắc phần di sản mà bà để lại sẽ được chia theo pháp luật.

Thừa kế

Người có tên trong sổ hộ khẩu có được hưởng di sản thừa kế của những người khác trong cùng hộ khẩu hay không?

Căn cứ Điều 651 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về những người thừa kế theo pháp luật:

“Điều 651. Người thừa kế theo pháp luật

1. Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:

a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;

b) Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;

c) Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột; chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.

2. Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau.

3. Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản.”

Theo đó, hàng thừa kế thứ nhất hiện nay gồm vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi.

Theo thông tin bạn cung cấp thì ba bạn đã mất nên hàng thừa kế thứ nhất của mẹ bạn hiện nay chỉ còn bạn, em ruột của bạn và ông bà ngoại của bạn nếu còn sống và các con nuôi của mẹ bạn (nếu có).

Như vậy, trong sổ hộ khẩu chỉ có bạn và em ruột bạn là chắc chắn được hưởng thừa kế của mẹ bạn khi bạn mẹ mất còn hai người em họ của bạn thì không đương nhiên được hưởng thừa kế theo pháp luật trừ trường hợp không còn ai ở hai hàng thừa kế thứ nhất và thứ hai sống ở thời điểm mẹ bạn mất.

Người có tên trong hộ khẩu có được chia thừa kế theo di chúc không?

Căn cứ Điều 624 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về di chúc:

"Điều 624. Di chúc

Di chúc là sự thể hiện ý chí của cá nhân nhằm chuyển tài sản của mình cho người khác sau khi chết."

Căn cứ Điều 626 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về quyền của người lập di chúc:

"Điều 626. Quyền của người lập di chúc

Người lập di chúc có quyền sau đây:

1. Chỉ định người thừa kế; truất quyền hưởng di sản của người thừa kế.

2. Phân định phần di sản cho từng người thừa kế.

3. Dành một phần tài sản trong khối di sản để di tặng, thờ cúng.

4. Giao nghĩa vụ cho người thừa kế.

5. Chỉ định người giữ di chúc, người quản lý di sản, người phân chia di sản."

Căn cứ Điều 627 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về hình thức của di chúc:

"Điều 627. Hình thức của di chúc

Di chúc phải được lập thành văn bản; nếu không thể lập được di chúc bằng văn bản thì có thể di chúc miệng."

Căn cứ khoản 1 Điều 630 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về điều kiện hợp pháp của di chúc:

"Điều 630. Di chúc hợp pháp

1. Di chúc hợp pháp phải có đủ các điều kiện sau đây:

a) Người lập di chúc minh mẫn, sáng suốt trong khi lập di chúc; không bị lừa dối, đe doạ, cưỡng ép;

b) Nội dung của di chúc không vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội; hình thức di chúc không trái quy định của luật."

Trường hợp đã được nêu, bạn không biết chính xác là mẹ bạn có di chúc hay không nên không thể loại trừ trường hợp bác đã lập di chúc và đáp ứng các điều kiện hợp pháp thì nêu trong di chúc có phân chia di sản thừa kế cho các em họ của bạn thì họ sẽ được hưởng di sản thừa kế.

Ngoài ra, mẹ bạn có thể lập di chúc miệng (di ngôn) không nhất thiết phải là di chúc bằng văn bản. Di chúc miệng đảm bảo yêu cầu của Bộ luật Dân sự sẽ được coi là hợp pháp.