Người đại diện khởi kiện trong vụ án dân sự được quy định như thế nào? Ai có quyền khởi kiện vụ án dân sự?

Nội dung chính

• Ai có quyền khởi kiện vụ án dân sự?
• Người đại diện khởi kiện trong vụ án dân sự được quy định như thế nào?
• Trường hợp nào Tòa án được chỉ định người đại diện trong vụ án dân sự?

Ai có quyền khởi kiện vụ án dân sự?

Theo Điều 186 Bộ Luật Tố tụng dân sự 2015 quy định như sau:

"Điều 186. Quyền khởi kiện vụ án

Cơ quan, tổ chức, cá nhân có quyền tự mình hoặc thông qua người đại diện hợp pháp khởi kiện vụ án (sau đây gọi chung là người khởi kiện) tại Tòa án có thẩm quyền để yêu cầu bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình."

Theo đó, khi quyền và lợi ích hợp pháp của mình bị xâm phạm thì cá nhân, pháp nhân hoặc thông qua người đại diện để thực hiện quyền khởi kiện của mình.

Đại diện khởi kiện (Hình Internet)

Người đại diện khởi kiện trong vụ án dân sự được quy định như thế nào?

Căn cứ Điều 85 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015 quy định người đại diện như sau:

"Điều 85. Người đại diện

1. Người đại diện trong tố tụng dân sự bao gồm người đại diện theo pháp luật và người đại diện theo ủy quyền. Người đại diện có thể là cá nhân hoặc pháp nhân theo quy định của Bộ luật dân sự.

2. Người đại diện theo pháp luật theo quy định của Bộ luật dân sự là người đại diện theo pháp luật trong tố tụng dân sự, trừ trường hợp bị hạn chế quyền đại diện theo quy định của pháp luật.

Cơ quan, tổ chức, cá nhân khởi kiện để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người khác cũng là người đại diện theo pháp luật trong tố tụng dân sự của người được bảo vệ.

...."

Bên cạnh đó, theo Điều 86 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015 quy định quyền và nghĩa vụ của người đại diện vụ án dân sự, cụ thể như sau:

"Điều 86. Quyền, nghĩa vụ của người đại diện

1. Người đại diện theo pháp luật trong tố tụng dân sự thực hiện quyền, nghĩa vụ tố tụng dân sự của đương sự trong phạm vi mà mình đại diện.

2. Người đại diện theo ủy quyền trong tố tụng dân sự thực hiện quyền, nghĩa vụ tố tụng dân sự của đương sự theo nội dung văn bản ủy quyền."

Ngoài ra, theo Điều 87 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015 quy định những trường hợp không được làm đại diện như sau:

"Điều 87. Những trường hợp không được làm người đại diện

1. Những người sau đây không được làm người đại diện theo pháp luật:

a) Nếu họ cũng là đương sự trong cùng một vụ việc với người được đại diện mà quyền và lợi ích hợp pháp của họ đối lập với quyền và lợi ích hợp pháp của người được đại diện;

b) Nếu họ đang là người đại diện theo pháp luật trong tố tụng dân sự cho một đương sự khác mà quyền và lợi ích hợp pháp của đương sự đó đối lập với quyền và lợi ích hợp pháp của người được đại diện trong cùng một vụ việc.

2. Quy định tại khoản 1 Điều này cũng được áp dụng đối với trường hợp đại diện theo ủy quyền trong tố tụng dân sự.

3. Cán bộ, công chức trong các cơ quan Tòa án, Kiểm sát, Công an không được làm người đại diện trong tố tụng dân sự, trừ trường hợp họ tham gia tố tụng với tư cách là người đại diện cho cơ quan của họ hoặc với tư cách là người đại diện theo pháp luật."

Đối chiếu quy định trên, để khởi kiện thông qua người đại diện, trước tiên cần xác định người đó có khả năng làm người đại diện hay không.

Cụ thể, bên ủy quyền cần đối chiếu với Điều 87 nêu trên, xác định họ không thuộc các trường hợp hạn chế thì có thể lập văn bản để họ tiến hành các công việc trong phạm vi ủy quyền.

Do đó, trường hợp của bạn thắc mắc về viết đơn thì sáu người kia có thể lập văn bản ủy quyền cho một người còn lại, trong văn bản nêu rõ các quyền và nghĩa vụ, phạm vi đại diện của người đó cho sáu người còn lại.

Nội dung đơn khởi kiện đó cũng phải thể hiện nội dung đại diện của cá nhân người đó.

Trường hợp nào Tòa án được chỉ định người đại diện trong vụ án dân sự?

Căn cứ theo quy định tại Điều 88 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015, khi thuộc một trong các trường hợp sau đây thì Tòa án sẽ chỉ định người đại diện:

“Điều 88. Chỉ định người đại diện trong tố tụng dân sự

1. Khi tiến hành tố tụng dân sự, nếu có đương sự là người chưa thành niên, người mất năng lực hành vi dân sự, người bị hạn chế năng lực hành vi dân sự, người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi mà không có người đại diện hoặc người đại diện theo pháp luật của họ thuộc một trong các trường hợp quy định tại khoản 1 Điều 87 của Bộ luật này thì Tòa án phải chỉ định người đại diện để tham gia tố tụng.

2. Đối với vụ việc lao động mà có đương sự thuộc trường hợp quy định tại khoản 1 Điều này hoặc người lao động là người chưa thành niên mà không có người đại diện và Tòa án cũng không chỉ định được người đại diện theo quy định tại khoản 1 Điều này thì Tòa án chỉ định tổ chức đại diện tập thể lao động đại diện cho người lao động đó.”

Theo đó, những trường hợp nêu trên Tòa án được chỉ định người đại diện trong vụ án dân sự.