Người dân có được quyền đề xuất bản án đã có hiệu lực của Tòa án để phát triển thành án lệ không?

Nội dung chính

• Người dân có được quyền đề xuất bản án đã có hiệu lực của Tòa án để phát triển thành án lệ không?
• Thời gian tổ chức lấy ý kiến đối với bản án đã có hiệu lực của Tòa án được đề xuất thành án lệ là bao lâu?
• Bản án đã có hiệu lực của Tòa án được trở thành án lệ khi nào?

Người dân có được quyền đề xuất bản án đã có hiệu lực của Tòa án để phát triển thành án lệ không?

Theo quy định tại Điều 3 Nghị quyết 04/2019/NQ-HĐTP về đề xuất bản án, quyết định để phát triển thành án lệ như sau:

Đề xuất bản án, quyết định để phát triển thành án lệ

1. Cá nhân, cơ quan, tổ chức có thể gửi đề xuất bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật của Tòa án chứa đựng lập luận, phán quyết đáp ứng các tiêu chí hướng dẫn tại Điều 2 của Nghị quyết này cho Tòa án nhân dân tối cao để xem xét, phát triển thành án lệ.

2. Các Tòa án có trách nhiệm tổ chức rà soát, phát hiện bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật của Tòa án mình chứa đựng lập luận, phán quyết đáp ứng các tiêu chí hướng dẫn tại Điều 2 của Nghị quyết này và gửi cho Tòa án nhân dân tối cao để xem xét, phát triển thành án lệ.

Theo quy định trên, bất kỳ cá nhân, cơ quan, tổ chức nào cũng có thể gửi đề xuất bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật của Tòa án có chứa đựng lập luận, phán quyết mà đáp ứng các tiêu chí quy định để Tòa án nhân dân tối cao để xem xét, phát triển thành án lệ.

Và Tòa án có trách nhiệm tổ chức rà soát, phát hiện bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật của Tòa án mình chứa đựng lập luận, phán quyết đáp ứng các tiêu chí quy định và gửi cho Tòa án nhân dân tối cao để xem xét, phát triển thành án lệ.

Án lệ (Hình từ Internet)

Thời gian tổ chức lấy ý kiến đối với bản án đã có hiệu lực của Tòa án được đề xuất thành án lệ là bao lâu?

Theo Điều 4 Nghị quyết 04/2019/NQ-HĐTP quy định về lấy ý kiến đối với bản án, quyết định được đề xuất lựa chọn, phát triển thành án lệ như sau:

Lấy ý kiến đối với bản án, quyết định được đề xuất lựa chọn, phát triển thành án lệ

1. Bản án, quyết định được đề xuất lựa chọn, phát triển thành án lệ, nội dung đề xuất là án lệ, dự thảo án lệ phải được đăng tải trên Cổng thông tin điện tử của Tòa án nhân dân tối cao để các Tòa án, chuyên gia, nhà khoa học, nhà hoạt động thực tiễn, cá nhân, cơ quan, tổ chức quan tâm tham gia ý kiến, trừ trường hợp hướng dẫn tại các điểm b, c và d khoản 2 Điều 6 của Nghị quyết này.

Ý kiến góp ý được gửi về Tòa án nhân dân tối cao. Thời gian lấy ý kiến góp ý là 30 ngày kể từ ngày đăng tải.

2. Trên cơ sở kết quả lấy ý kiến rộng rãi đối với các bản án, quyết định được đề xuất lựa chọn, phát triển thành án lệ, nội dung đề xuất là án lệ, dự thảo án lệ, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao xem xét, quyết định việc lấy ý kiến của Hội đồng tư vấn án lệ. Việc lấy ý kiến của Hội đồng tư vấn án lệ được thực hiện theo hướng dẫn tại khoản 2 và khoản 3 Điều 5 của Nghị quyết này.

Theo đó, thời gian tổ chức lấy ý kiến đối với bản án đã có hiệu lực của Tòa án được đề xuất thành án lệ là 30 ngày kể từ ngày bản án được đăng tải trên Cổng thông tin điện tử của Tòa án nhân dân tối cao.

Bản án đã có hiệu lực của Tòa án được trở thành án lệ khi nào?

Theo Điều 6 Nghị quyết 04/2019/NQ-HĐTP quy định về thông qua án lệ như sau:

Thông qua án lệ

1. Chánh án Tòa án nhân dân tối cao tổ chức phiên họp toàn thể Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao để thảo luận, biểu quyết thông qua án lệ.

2. Án lệ được xem xét thông qua khi thuộc một trong các trường hợp sau:

a) Được phát triển từ bản án, quyết định có hiệu lực pháp luật của Tòa án và đã được lấy ý kiến theo hướng dẫn tại Điều 4 và Điều 5 của Nghị quyết này;

b) Được Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao đề xuất;

c) Được Ủy ban Thẩm phán Tòa án nhân dân cấp cao đề xuất;

d) Được Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao lựa chọn khi xét xử giám đốc thẩm, tái thẩm.

3. Phiên họp Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao phải có ít nhất hai phần ba tổng số thành viên tham gia; quyết định của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao phải được quá nửa tổng số thành viên Hội đồng Thẩm phán biểu quyết tán thành.

4. Kết quả biểu quyết phải được ghi vào biên bản phiên họp lựa chọn, thông qua án lệ của Hội đồng Thẩm phán và là căn cứ để Chánh án Tòa án nhân dân tối cao công bố án lệ.

Như vậy, bản án đã có hiệu lực của Tòa án được thông qua thành án lệ khi phiên họp biểu quyết thông qua án lệ có ít nhất hai phần ba tổng số thành viên Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao tham gia và có quá nửa tổng số thành viên biểu quyết tán thành.