Người yêu cầu giám định có thể tham dự giám định hay không? Giám định bổ sung được tiến hành trong trường hợp nào?

Nội dung chính

• Đương sự trong vụ án hình sự là ai?
• Ai là người có quyền yêu cầu giám định?
• Trưng cầu giám định được tiến hành khi nào?
• Người yêu cầu giám định có thể tham dự giám định hay không?
• Giám định bổ sung được tiến hành trong trường hợp nào?

Đương sự trong vụ án hình sự là ai?

Theo quy định tại điểm g khoản 1 Điều 4 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015, đương sự trong vụ án hình sự bao gồm những người sau đây: 

- Nguyên đơn dân sự;

- Bị đơn dân sự;

- Người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan đến vụ án hình sự.

Ai có quyền yêu cầu giám định trong tố tụng hình sự?

Ai là người có quyền yêu cầu giám định?

Căn cứ theo khoản 1 Điều 207 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015, quy định về việc yêu cầu giám định như sau:

“1. Đương sự hoặc người đại diện của họ có quyền đề nghị cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng trưng cầu giám định những vấn đề liên quan đến quyền và lợi ích hợp pháp của họ, trừ trường hợp việc giám định liên quan đến việc xác định trách nhiệm hình sự của người bị buộc tội.

Trong thời hạn 07 ngày kể từ ngày nhận được văn bản đề nghị, cơ quan tiến hành tố tụng phải xem xét, ra quyết định trưng cầu giám định. Trường hợp không chấp nhận đề nghị thì thông báo cho người đã đề nghị giám định biết bằng văn bản và nêu rõ lý do. Hết thời hạn này hoặc kể từ ngày nhận được thông báo từ chối trưng cầu giám định của cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng thì người đề nghị giám định có quyền tự mình yêu cầu giám định.”

Như vậy, đương sự hoặc người đại diện của họ là người có quyền đề nghị cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng trưng cầu giám định những vấn đề liên quan đến quyền và lợi ích hợp pháp của họ, trừ trường hợp việc giám định liên quan đến việc xác định trách nhiệm hình sự của người bị buộc tội.

Trưng cầu giám định được tiến hành khi nào?

Theo khoản 1 Điều 205 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015, quy định về việc trưng cầu giám định cụ thể như sau:

“1. Khi thuộc một trong các trường hợp quy định tại Điều 206 của Bộ luật này hoặc khi xét thấy cần thiết thì cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng ra quyết định trưng cầu giám định.”

Đồng thời, tại Điều 206 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015, quy định về các trường hợp bắt buộc phải trưng cầu giám định như sau:

“Điều 206. Các trường hợp bắt buộc phải trưng cầu giám định

Bắt buộc phải trưng cầu giám định khi cần xác định:

1. Tình trạng tâm thần của người bị buộc tội khi có sự nghi ngờ về năng lực trách nhiệm hình sự của họ; tình trạng tâm thần của người làm chứng hoặc bị hại khi có sự nghi ngờ về khả năng nhận thức, khả năng khai báo đúng đắn về những tình tiết của vụ án;

2. Tuổi của bị can, bị cáo, bị hại nếu việc đó có ý nghĩa đối với việc giải quyết vụ án và không có tài liệu để xác định chính xác tuổi của họ hoặc có nghi ngờ về tính xác thực của những tài liệu đó;

3. Nguyên nhân chết người;

4. Tính chất thương tích, mức độ tổn hại sức khoẻ hoặc khả năng lao động;

5. Chất ma tuý, vũ khí quân dụng, vật liệu nổ, chất cháy, chất độc, chất phóng xạ, tiền giả, vàng, bạc, kim khí quý, đá quý, đồ cổ;

6. Mức độ ô nhiễm môi trường.”

Như vậy, việc trưng cầu giám định được tiến hành khi cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng xét thấy cần thiết và ra quyết định trưng cầu giám định hoặc khi thuộc trường hợp bắt buộc phải tiến hành giám định để xác định một trong những vấn đề sau đây:

- Tình trạng tâm thần của người bị buộc tội khi có sự nghi ngờ về năng lực trách nhiệm hình sự của họ; tình trạng tâm thần của người làm chứng hoặc bị hại khi có sự nghi ngờ về khả năng nhận thức, khả năng khai báo đúng đắn về những tình tiết của vụ án;

- Tuổi của bị can, bị cáo, bị hại nếu việc đó có ý nghĩa đối với việc giải quyết vụ án và không có tài liệu để xác định chính xác tuổi của họ hoặc có nghi ngờ về tính xác thực của những tài liệu đó;

- Nguyên nhân chết người;

- Tính chất thương tích, mức độ tổn hại sức khoẻ hoặc khả năng lao động;

- Chất ma tuý, vũ khí quân dụng, vật liệu nổ, chất cháy, chất độc, chất phóng xạ, tiền giả, vàng, bạc, kim khí quý, đá quý, đồ cổ;

- Mức độ ô nhiễm môi trường.

Người yêu cầu giám định có thể tham dự giám định hay không?

Căn cứ theo khoản 1 Điều 209 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015, quy định về việc tiến hành giám định cụ thể như sau:

“1. Việc giám định có thể tiến hành tại cơ quan giám định hoặc tại nơi tiến hành điều tra vụ án ngay sau khi có quyết định trưng cầu, yêu cầu giám định.

Điều tra viên, Kiểm sát viên, Thẩm phán, người yêu cầu giám định có thể tham dự giám định nhưng phải báo trước cho người giám định biết.”

Như vậy, theo quy định nêu trên, người yêu cầu giám định có thể tham dự giám định nhưng phải báo trước cho người giám định biết. Do đó, bạn có thể được tham dự giám định nhưng bạn phải báo trước cho người giám định biết về sự tham dự của mình.

Giám định bổ sung được tiến hành trong trường hợp nào?

Theo Điều 210 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015, quy định về việc giám định bổ sung như sau:

- Việc giám định bổ sung được tiến hành trong trường hợp:

+ Nội dung kết luận giám định chưa rõ, chưa đầy đủ;

+ Khi phát sinh vấn đề mới cần phải giám định liên quan đến tình tiết của vụ án đã có kết luận giám định trước đó.

- Việc giám định bổ sung có thể do tổ chức, cá nhân đã giám định hoặc tổ chức, cá nhân khác thực hiện.

- Việc trưng cầu, yêu cầu giám định bổ sung được thực hiện như giám định lần đầu.