Nhân viên không làm trong phòng xét nghiệm HIV thi có được tiến hành lấy mẫu xét nghiệm HIV không?

Nội dung chính

• Nhân viên không làm trong phòng xét nghiệm HIV thi có được tiến hành lấy mẫu xét nghiệm HIV không?
• Học sinh có thuộc đối tượng cần được tư vất xét nghiệm HIV theo quy định hiện nay hay không?
• Quy trình lấy mẫu xét nghiệm do nhân viên không làm trong phòng xét nghiệm HIV thực hiện cần đảm bảo những yêu cầu gì?

Nhân viên không làm trong phòng xét nghiệm HIV thi có được tiến hành lấy mẫu xét nghiệm HIV không?

Viêc xét nghiệm HIV tại tiểu mục 3.2 Mục 3 Chương 1 Hướng dẫn điều trị và chăm sóc HIV/AIDS ban hành kèm theo Quyết định 5968/QĐ-BYT năm 2021 quy định như sau:

CHẨN ĐOÁN NHIỄM HIV Ở NGƯỜI LỚN VÀ TRẺ TỪ 18 THÁNG TUỔI TRỞ LÊN

...

3.2. Mô hình thực hiện

3.2.1. Tại cơ sở y tế

Xét nghiệm HIV được cung cấp tại cơ sở y tế do nhân viên y tế thực hiện.

3.2.2. Tại cộng đồng

Xét nghiệm HIV tại cộng đồng có thể do nhân viên phòng xét nghiệm thực hiện (xét nghiệm lưu động) hoặc người xét nghiệm không chuyên thực hiện.

3.2.3. Tự xét nghiệm HIV

Tự xét nghiệm HIV là xét nghiệm sàng lọc HIV trong đó người được xét nghiệm tự thực hiện tất cả các bước của việc xét nghiệm HIV bao gồm tự lấy mẫu, tự làm xét nghiệm HIV và tự đọc kết quả.

3.2.4. Tư vấn, hỗ trợ kết nối xét nghiệm HIV cho bạn tình, bạn chích chung và con đẻ của người nhiễm HIV

- Tư vấn cho người nhiễm HIV đang điều trị ARV hoặc mới được chẩn đoán nhiễm HIV về lợi ích của việc thông báo tình trạng nhiễm HIV cho bạn tình, bạn chích, sự cần thiết của việc xét nghiệm HIV cho bạn tình, bạn chích và con đẻ của họ;

- Giới thiệu, hướng dẫn các hình thức và quy trình thông báo tình trạng nhiễm HIV cho bạn tình, bạn chích chung với người nhiễm HIV;

- Trên cơ sở đồng thuận của người nhiễm HIV, nhân viên y tế hoặc người nhiễm HIV thông báo tình trạng nhiễm HIV cho bạn tình, bạn chích chung, hướng dẫn thực hiện xét nghiệm HIV cho bạn tình, bạn chích chung và con đẻ của họ.

Hình thức lấy mẫu xét nghiệm HIV được quy định tại Phần I Mục 2 Quyết định 2674/QĐ-BYT năm 2018, cụ thể như sau:

Thực hiện xét nghiệm

Việc thực hiện xét nghiệm sàng lọc HIV trong hướng dẫn này không áp dụng trong an toàn truyền máu.

I. Xét nghiệm sàng lọc tại cộng đồng

Bao gồm các hình thức xét nghiệm sau:

- Tự xét nghiệm.

- Xét nghiệm do những nhân viên không làm trong phòng xét nghiệm HIV thực hiện.

- Xét nghiệm do nhân viên cơ sở xét nghiệm thực hiện.

...

Theo đó, việc lấy mẫu xét nghiệm HIV tại cộng đồng được thực hiện thông qua 03 hình thức:

(1) Tự xét nghiệm

(2) Xét nghiệm do những nhân viên không làm trong phòng xét nghiệm HIV thực hiện

(3) Xét nghiệm do nhân viên cơ sở xét nghiệm thực hiện.

Trong đó xét nghiệm do những nhân viên không làm trong phòng xét nghiệm HIV thực hiện là hình thức xét nghiệm được thực hiện bởi nhân viên cộng đồng/y tế thôn bản/nhân viên y tế không được đào tạo chuyên ngành về xét nghiệm và không làm trong cơ sở xét nghiệm HIV đã được tập huấn về xét nghiệm HIV.

Như vậy, nhân viên không làm trong phòng xét nghiệm HIV vẫn có thể tiến hành lấy mẫu xét nghiệm. Tuy nhiên những nhân viên này cần phải được tập huấn về xét nghiệm HIV.

Nhân viên không làm trong phòng xét nghiệm HIV thi có được tiến hành lấy mẫu xét nghiệm HIV không? (Hình từ Internet)

Học sinh có thuộc đối tượng cần được tư vất xét nghiệm HIV theo quy định hiện nay hay không?

Đối tượng cần được tư vấn xét nghiệm HIV được quy định tại Mục 2 Chương 1 Hướng dẫn điều trị và chăm sóc HIV/AIDS ban hành kèm theo Quyết định 5968/QĐ-BYT năm 2021, cụ thể như sau:

CÁC TRƯỜNG HỢP CẦN ĐƯỢC TƯ VẤN XÉT NGHIỆM HIV

- Người có hành vi nguy cơ cao nhiễm HIV: Nam quan hệ tình dục đồng giới, người sử dụng ma túy, người bán dâm, người chuyển giới…

- Người mắc bệnh lao; người mắc các bệnh lây truyền qua đường tình dục; người nhiễm vi rút viêm gan C;

- Người bệnh được khám lâm sàng và cận lâm sàng, nhưng không phát hiện được nguyên nhân gây bệnh hoặc có các triệu chứng gợi ý nhiễm HIV.

- Phụ nữ mang thai.

- Vợ/chồng/con của người nhiễm HIV; anh chị em của trẻ nhiễm HIV, người phơi nhiễm với HIV.

- Bạn tình, bạn chích của người nhiễm HIV hoặc người có hành vi nguy cơ cao.

- Người trong cơ sở khép kín (phạm nhân, người cai nghiện…).

- Các trường hợp khác có nhu cầu.

Như vậy, nếu không là những trường hợp trên, học sinh không thuộc đối tượng cần được tư vất xét nghiệm HIV, trừ trường hợp học sinh có nhu cầu tư vấn.

Các đối tượng cần được tư vấn xét nghiệp HIV bao gồm người có hành vi nguy cơ cao nhiễm HIV; người mắc bệnh lao; người mắc các bệnh lây truyền qua đường tình dục; người nhiễm vi rút viêm gan C; phụ nữ mang thai;...và một số đối tượng khác theo quy định nêu trên.

Quy trình lấy mẫu xét nghiệm do nhân viên không làm trong phòng xét nghiệm HIV thực hiện cần đảm bảo những yêu cầu gì?

Việc lấy mẫu xét nghiệm theo hình thức do nhân viên không làm trong phòng xét nghiệm HIV thực hiện quy định tại khoản 2 Phần I Mục 2 Quyết định 2674/QĐ-BYT năm 2018 như sau:

Thực hiện xét nghiệm

Việc thực hiện xét nghiệm sàng lọc HIV trong hướng dẫn này không áp dụng trong an toàn truyền máu.

I. Xét nghiệm sàng lọc tại cộng đồng

...

2. Xét nghiệm do những nhân viên không làm trong phòng xét nghiệm HIV thực hiện.

2.1. Khái niệm: Là hình thức xét nghiệm được thực hiện bởi nhân viên cộng đồng/y tế thôn bản/nhân viên y tế không được đào tạo chuyên ngành về xét nghiệm và không làm trong cơ sở xét nghiệm HIV đã được tập huấn về xét nghiệm HIV.

2.2. Quy trình thực hiện:

Việc tư vấn, lấy mẫu xét nghiệm phải thực hiện tại khu vực sạch sẽ, thoải mái, đủ ánh sáng và bảo đảm riêng tư cho khách hàng.

2.2.1. Thu thập mẫu bệnh phẩm: thực hiện theo quy định tại điểm 1.2.1 Khoản 1.2 Mục 1, Phần I của Chương này.

2.2.2. Thực hiện xét nghiệm, biện luận kết quả theo đúng hướng dẫn của nhà sản xuất.

2.2.3. Trả kết quả

- Nếu kết quả xét nghiệm âm tính thì tư vấn và thông báo kết quả cho khách hàng.

- Nếu kết quả xét nghiệm có phản ứng cần tư vấn và giới thiệu khách hàng đến cơ sở y tế để xét nghiệm khẳng định HIV theo quy định.

...

Theo đó, việc tư vấn, lấy mẫu xét nghiệm phải thực hiện tại khu vực sạch sẽ, thoải mái, đủ ánh sáng và bảo đảm riêng tư cho khách hàng.