Nhập trạch là gì? Mâm lễ cúng nhà mới có gì? Những điều kiêng kỵ trong lễ cúng nhà mới cần biết?

Nội dung chính

• Nhập trạch là gì? Mâm cúng nhà mới có gì?
• Những điều kiêng kỵ trong lễ cúng nhà mới (lễ nhập trạch) cần biết? Cúng nhà mới là tín ngưỡng hay mê tín dị đoan?
• Hành nghề mê tín dị đoan có bị truy cứu trách nhiệm hình sự?

Nhập trạch là gì? Mâm cúng nhà mới có gì?

Lễ nhập trạch hay còn gọi là lễ về nhà mới, là một nghi thức vô cùng quan trọng theo truyền thống dân gian.

Đây là dịp để gia chủ thực hiện lễ cúng, như một lời khai báo với các vị thần linh và quan cai quản vùng đất nơi mình sắp sinh sống.

Lễ nhập trạch không chỉ thể hiện sự tôn kính, mà còn là lời cầu mong các vị thổ địa, thần linh phù hộ cho gia đình được an lành, hạnh phúc và gặp nhiều may mắn, sung túc trong ngôi nhà mới.

Mâm cúng nhà mới (nhập trạch) có gì?

Mâm cúng nhà mới gồm 3 phần chính: ngũ quả, hương hoa và thức ăn.

Gia chủ có thể bày thành 3 mâm nhỏ hoặc một mâm lớn. Quan trọng nhất là lòng thành, không phải giá trị lễ vật.

- Ngũ quả: Chọn 5 loại trái cây tươi ngon theo mùa, có thể thêm hoặc bớt tùy điều kiện.

- Hương hoa: Chọn hoa tươi như hồng, cúc vàng, hoa ly, cùng đèn cầy, nhang, vàng mã, trầu cau và 3 hũ nhỏ đựng muối, gạo, nước.

- Mâm cơm cúng: Gia chủ có thể chọn mâm cúng chay hoặc mặn:

- Mâm chay: Rau củ xào, đậu hũ, xôi đậu, canh rau củ chay...

- Mâm mặn: Thịt luộc, tôm luộc, trứng vịt luộc, có thể thêm gà luộc, heo quay, xôi hoặc các món khác.

*Thông tin chỉ mang tính chất tham khảo

Nhập trạch là gì? Mâm lễ cúng nhà mới có gì? Những điều kiêng kỵ trong lễ cúng nhà mới cần biết? (Hình từ Internet)

Những điều kiêng kỵ trong lễ cúng nhà mới (lễ nhập trạch) cần biết? Cúng nhà mới là tín ngưỡng hay mê tín dị đoan?

(1) Ngày kiêng kỵ

Theo quan niệm dân gian, những ngày đại kỵ sau đây không nên làm lễ vào nhà mới (lễ nhập trạch):

Theo đó, gia chủ không nên thực hiện việc dọn nhà hay làm lễ vào nhà mới vào những ngày Nguyệt kỵ, tức là những ngày có tổng số ngày cộng lại bằng 5, như: ngày 05, ngày 14, ngày 23 của mỗi tháng.

Bên cạnh đó, gia chủ cũng nên tránh ngày Tam Nương sát khi làm lễ. Các ngày Tam Nương sát cụ thể là:

Tam Sơ Tam dữ sơ Thất (ngày 03, 07)

Thập tam Thập bát dương (ngày 13, 18)

Chấp nhị dữ Chấp thất (ngày 22, 27)

(2) Chọn ngày nhập trạch theo hướng nhà

Trong phong thủy, hướng nhà có vai trò quan trọng vì ảnh hưởng đến sự hài hòa giữa các yếu tố tương sinh và tương khắc. Gia chủ nên lựa chọn ngày nhập trạch phù hợp với hướng nhà để mang lại may mắn và tránh xui xẻo. Cụ thể:

Nhà hướng Đông (hệ Mộc): tránh các ngày Dậu, Sửu, Tỵ (hệ Kim).

Nhà hướng Tây (hệ Kim): tránh những ngày Mùi, Hợi, Mão (hệ Mộc).

Nhà hướng Nam (hệ Hỏa): tránh ngày Tý, Thân, Thìn (hệ Thủy).

Nhà hướng Bắc (hệ Thủy): tránh ngày Dần, Ngọ, Tuất (hệ Hỏa).

Việc chọn ngày làm lễ nhập trạch đúng hướng nhà không chỉ giúp gia chủ đón nhận vận may mà còn tránh những điều không may mắn trong cuộc sống.

*Thông tin chỉ mang tính chất tham khảo

Cúng nhà mới là tín ngưỡng hay mê tín dị đoan?

Căn cứ tại khoản 1, 2 Điều 2 Luật Tín ngưỡng, tôn giáo 2016 thì:

- Tín ngưỡng là niềm tin của con người được thể hiện thông qua những lễ nghi gắn liền với phong tục, tập quán truyền thống để mang lại sự bình an về tinh thần cho cá nhân và cộng đồng.

- Hoạt động tín ngưỡng là hoạt động thờ cúng tổ tiên, các biểu tượng linh thiêng; tưởng niệm và tôn vinh người có công với đất nước, với cộng đồng; các lễ nghi dân gian tiêu biểu cho những giá trị lịch sử, văn hóa, đạo đức xã hội.

Theo đó, mọi người có quyền tự do, tín ngưỡng tôn giáo theo quy định tại Điều 6 Luật Tín ngưỡng, tôn giáo 2016, tuy nhiên, không vi phạm điều cấm của pháp luật.

Dựa theo quy định trên, lễ cúng nhà mới được xem là tín ngưỡng, bởi lễ cúng nhà mới (lễ nhập trạch) là lễ nghi gắn liền với phong tục, tập quán truyền thống. Đồng thời, đây cũng không là hoạt động thờ cúng tổ tiên, các biểu tượng linh thiêng; các lễ nghi dân gian tiêu biểu cho những giá trị lịch sử, văn hóa, đạo đức xã hội.

Bên cạnh đó căn cứ tại Thông tư 04/2009/TT-BVHTTDL như sau:

Quy định cấm trong hoạt động văn hoá và kinh doanh dịch vụ văn hoá công cộng

...

4. Hoạt động văn hoá và dịch vụ văn hoá có nội dung mê tín dị đoan quy định tại điểm b khoản 1 Điều 3 Quy chế là những hoạt động có nội dung làm mê hoặc người khác, trái với tự nhiên, gây tác động xấu về nhận thức, bao gồm: Cúng khấn trừ tà ma, chữa bệnh bằng phù phép, lên đồng phán truyền, xem bói, xin xăm, xóc thẻ, truyền bá sấm trạng, phù chú, cầu lợi cho mình gây hại cho người khác bằng cách yểm bùa, đốt đồ mã ở nơi công cộng và các hình thức mê tín dị đoan khác.

Bên cạnh đó, tại điểm b khoản 1 Điều 3 Quy chế hoạt động văn hóa và kinh doanh dịch vụ văn hóa công cộng ban hành kèm theo Nghị định 103/2009/NĐ-CP như sau:

Quy định cấm trong hoạt động văn hóa và kinh doanh dịch vụ văn hóa công cộng

Nghiêm cấm các hoạt động sau đây:

1. Các hoạt động văn hóa và kinh doanh dịch vụ văn hóa có nội dung:

...

b) Kích động bạo lực, tuyên truyền chiến tranh xâm lược, gây hận thù giữa các dân tộc và nhân dân các nước; truyền bá tư tưởng, văn hóa phản động, lối sống dâm ô đồi trụy, các hành vi tội ác, tệ nạn xã hội, mê tín dị đoan, trái với thuần phong mỹ tục, gây hại cho sức khỏe và hủy hoại môi trường sinh thái;

…

Theo đó, nếu hành động cúng nhà mới những tác động tiêu cực đến nhận thức, làm lệch lạc tự nhiên và dẫn đến những hậu quả xấu cho cá nhân, gia đình và cộng đồng như: ảnh hưởng xấu đến sức khỏe, tài sản, thời gian hay tính mạng thì đó sẽ được coi là mê tín dị đoan.

Như vậy, có thể thấy rằng, hành vi cúng nhà mới có thể bị coi là mê tín dị đoan hay không phụ thuộc vào mục đích và cách thức thực hiện. Nếu là mê tín dị đoan, hành vi này sẽ là vi phạm pháp luật.

Hành nghề mê tín dị đoan có bị truy cứu trách nhiệm hình sự?

Căn cứ tại Điều 320 Bộ luật Hình sự 2015 quy định người hành nghề mê tín dị đoan có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội hành nghề mê tín dị đoan với khung hình phạt như sau:

Người nào dùng bói toán, đồng bóng hoặc các hình thức mê tín dị đoan khác đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm.

Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 03 năm đến 10 năm:

- Làm chết người;

- Thu lợi bất chính 200.000.000 đồng trở lên;

- Gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội.

Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng.