Phẫu thuật nối tắt tĩnh mạch chủ điều trị bệnh tim bẩm sinh phức tạp là như thế nào? Phẫu thuật này chỉ định cho người bệnh khi nào?

Nội dung chính

• Phẫu thuật nối tắt tĩnh mạch chủ điều trị bệnh tim bẩm sinh phức tạp là như thế nào?
• Phẫu thuật nối tắt tĩnh mạch chủ điều trị bệnh tim bẩm sinh phức tạp chỉ định cho người bệnh khi nào?
• Người bệnh bị van nhỉ thất hở nặng có được phẫu thuật nối tắt tĩnh mạch chủ điều trị bệnh tim bẩm sinh phức tạp không?

Phẫu thuật nối tắt tĩnh mạch chủ điều trị bệnh tim bẩm sinh phức tạp là như thế nào?

Phẫu thuật nối tắt tĩnh mạch chủ điều trị bệnh tim bẩm sinh phức tạp là một trong 45 quy trình kỹ thuật quy trình kỹ thuật Ngoại khoa, chuyên khoa Phẫu thuật Tim mạch - Lồng ngực” ban hành kèm theo Quyết định 5732/QĐ-BYT năm 2017.

Căn cứ theo Mục I Quy trình kỹ thuật phẫu thuật nối tắt tĩnh mạch chủ điều trị bệnh tim bẩm sinh phức tạp ban hành kèm theo Quyết định 5732/QĐ-BYT năm 2017 như sau:

PHẪU THUẬT NỐI TẮT TĨNH MẠCH CHỦ - ĐỘNG MẠCH PHỔI ĐIỀU TRỊ BỆNH TIM BẨM SINH PHỨC TẠP

I. ĐẠI CƯƠNG

- Bệnh tim bẩm sinh dạng một tâm thất (Single ventricle - SV) là bệnh tim bẩm sinh trong đó chỉ có một tâm thất đủ kích thước và chức năng bơm máu đi nuôi cơ thể. SV được mô tả và phẫu thuật thành công vào những năm 50 của thể kỷ XX, với các phẫu thuật nối tắt tĩnh mạch chủ - động mạch phổi (ĐMP), bao gồm phẫu thuật Glenn năm 1958 và đặc biệt phẫu thuật Fontan năm 1968 đã cải thiện rõ kết quả điều trị bệnh SV. Ngày nay, phẫu thuật Glenn hai hướng như là phẫu thuật độc lập hay là bước chuẩn bị cho phẫu thuật Fontan.

- Các ưu điểm của phẫu thuật Glenn hai hướng: Giảm quá lưu lượng động mạch phổi sớm, giảm các phẫu thuật tạm thời như shunt chủ phổi hoặc thắt hẹp động mạch phổi, đơn giản hóa phẫu thuật Fontan giai đoạn sau.

...

Theo đó, phẫu thuật nối tắt tĩnh mạch chủ điều trị bệnh tim bẩm sinh phức tạp được hiểu như sau:

- Bệnh tim bẩm sinh dạng một tâm thất (Single ventricle - SV) là bệnh tim bẩm sinh trong đó chỉ có một tâm thất đủ kích thước và chức năng bơm máu đi nuôi cơ thể.

SV được mô tả và phẫu thuật thành công vào những năm 50 của thể kỷ XX, với các phẫu thuật nối tắt tĩnh mạch chủ - động mạch phổi (ĐMP), bao gồm phẫu thuật Glenn năm 1958 và đặc biệt phẫu thuật Fontan năm 1968 đã cải thiện rõ kết quả điều trị bệnh SV.

Ngày nay, phẫu thuật Glenn hai hướng như là phẫu thuật độc lập hay là bước chuẩn bị cho phẫu thuật Fontan.

- Các ưu điểm của phẫu thuật Glenn hai hướng: Giảm quá lưu lượng động mạch phổi sớm, giảm các phẫu thuật tạm thời như shunt chủ phổi hoặc thắt hẹp động mạch phổi, đơn giản hóa phẫu thuật Fontan giai đoạn sau.

Phẫu thuật (Hình từ Internet)

Phẫu thuật nối tắt tĩnh mạch chủ điều trị bệnh tim bẩm sinh phức tạp chỉ định cho người bệnh khi nào?

Căn cứ theo Mục II Quy trình kỹ thuật phẫu thuật nối tắt tĩnh mạch chủ điều trị bệnh tim bẩm sinh phức tạp ban hành kèm theo Quyết định 5732/QĐ-BYT năm 2017 như sau:

PHẪU THUẬT NỐI TẮT TĨNH MẠCH CHỦ - ĐỘNG MẠCH PHỔI ĐIỀU TRỊ BỆNH TIM BẨM SINH PHỨC TẠP

...

II. CHỈ ĐỊNH

Trẻ có bệnh tim bẩm sinh dạng có một tâm thất

Điều kiện để phẫu thuật Glenn hai hướng:

- Tuổi: Người bệnh từ 6 tháng tuổi trở lên.

- Áp lực ĐMP trung bình ≤ 15 mm Hg.

- Chỉ số McGoon, Nakato bình thường.

- Van nhỉ thất bình thường không hở hoặc hở nhẹ.

- Kháng lực mạch máu phổi cao > 4 đơn vị Wood

...

Theo đó, các trường hợp chỉ định thực hiện phẫu thuật như sau:

Trẻ có bệnh tim bẩm sinh dạng có một tâm thất

Điều kiện để phẫu thuật Glenn hai hướng:

- Tuổi: Người bệnh từ 6 tháng tuổi trở lên.

- Áp lực ĐMP trung bình ≤ 15 mm Hg.

- Chỉ số McGoon, Nakato bình thường.

- Van nhỉ thất bình thường không hở hoặc hở nhẹ.

- Kháng lực mạch máu phổi cao > 4 đơn vị Wood

Như vậy, có thể thấy rằng phẫu thuật nối tắt tĩnh mạch chủ điều trị bệnh tim bẩm sinh phức tạp chỉ định cho người bệnh khi họ thuộc một trong các trường hợp trên.

Người bệnh bị van nhỉ thất hở nặng có được phẫu thuật nối tắt tĩnh mạch chủ điều trị bệnh tim bẩm sinh phức tạp không?

Căn cứ theo Mục III Quy trình kỹ thuật phẫu thuật nối tắt tĩnh mạch chủ điều trị bệnh tim bẩm sinh phức tạp ban hành kèm theo Quyết định 5732/QĐ-BYT năm 2017 như sau:

PHẪU THUẬT NỐI TẮT TĨNH MẠCH CHỦ - ĐỘNG MẠCH PHỔI ĐIỀU TRỊ BỆNH TIM BẨM SINH PHỨC TẠP

...

III. CHỐNG CHỈ ĐỊNH

- Thiểu sản động mạch phổi nặng

- Giảm chức năng thất trái nặng.

- Van nhỉ thất hở nặng.

...

Theo đó, người bệnh bị van nhỉ thất hở nặng có được phẫu thuật nối tắt tĩnh mạch chủ điều trị bệnh tim bẩm sinh phức tạp sẽ chống chỉ định như:

- Thiểu sản động mạch phổi nặng

- Giảm chức năng thất trái nặng.

- Van nhỉ thất hở nặng.

Như vậy, có thể thấy rằng người bệnh bị van nhỉ thất hở nặng thì có thể không được phẫu thuật nối tắt tĩnh mạch chủ điều trị bệnh tim bẩm sinh phức tạp.