Thỏa thuận phạt vi phạm trong hợp đồng thương mại có giới hạn mức trần không? Có bao nhiêu nguyên tắc cơ bản trong hoạt động thương mại?

Nội dung chính

• Thỏa thuận phạt vi phạm trong hợp đồng thương mại có giới hạn mức trần hay không?
• Đã thỏa thuận phạt vi phạm thì có được quyền yêu cầu bồi thường thiệt hại đối với hành vi vi phạm bị phạt không?
• Có bao nhiêu nguyên tắc cơ bản trong hoạt động thương mại theo Luật Thương mại 2005?

Thỏa thuận phạt vi phạm trong hợp đồng thương mại có giới hạn mức trần hay không?

Các loại chế tài trong thương mại được quy định tại Điều 292 Luật Thương mại 2005 gồm:

- Buộc thực hiện đúng hợp đồng.

- Phạt vi phạm.

- Buộc bồi thường thiệt hại.

- Tạm ngừng thực hiện hợp đồng.

- Đình chỉ thực hiện hợp đồng.

- Hủy bỏ hợp đồng.

- Các biện pháp khác do các bên thoả thuận không trái với nguyên tắc cơ bản của pháp luật Việt Nam, điều ước quốc tế mà Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên và tập quán thương mại quốc tế.

Theo đó, phạt vi phạm là một trong những loại chế tài trong thương mại.

Và theo quy định tại Điều 300 Luật Thương mại 2005 thì phạt vi phạm là việc bên bị vi phạm yêu cầu bên vi phạm trả một khoản tiền phạt do vi phạm hợp đồng nếu trong hợp đồng có thoả thuận, trừ các trường hợp miễn trách nhiệm quy định tại Điều 294 Luật Thương mại 2005.

Qua đó, có thể thấy chế tài phạt vi phạm trong thương mại chỉ được áp dụng khi các bên có thỏa thuận trong hợp đồng.

Tại Điều 301 Luật Thương mại 2005 có quy định như sau:

Mức phạt vi phạm

Mức phạt đối với vi phạm nghĩa vụ hợp đồng hoặc tổng mức phạt đối với nhiều vi phạm do các bên thoả thuận trong hợp đồng, nhưng không quá 8% giá trị phần nghĩa vụ hợp đồng bị vi phạm, trừ trường hợp quy định tại Điều 266 của Luật này.

Như vậy, tuy việc phạt vi phạm được áp dụng theo thỏa thuận các bên trong hợp đồng thương mại nhưng pháp luật vẫn quy định giới hạn mức phạt vi phạm không quá % giá trị phần nghĩa vụ hợp đồng bị vi phạm.

Lưu ý: Trường hợp thương nhân kinh doanh dịch vụ giám định cấp chứng thư giám định có kết quả sai do lỗi vô ý của mình thì phải trả tiền phạt cho khách hàng. Mức phạt do các bên thỏa thuận, nhưng không vượt quá mười lần thù lao dịch vụ giám định. (Theo khoản 1 Điều 266 Luật Thương mại 2005)

Thỏa thuận phạt vi phạm trong hợp đồng thương mại có giới hạn mức trần không? Có bao nhiêu nguyên tắc cơ bản trong hoạt động thương mại? (hình từ internet)

Đã thỏa thuận phạt vi phạm thì có được quyền yêu cầu bồi thường thiệt hại đối với hành vi vi phạm bị phạt không?

Theo khoản 1 Điều 302 Luật Thương mại 2005 thì bồi thường thiệt hại trong hợp đồng thương mại là việc bên vi phạm bồi thường những tổn thất do hành vi vi phạm hợp đồng gây ra cho bên bị vi phạm.

Căn cứ theo Điều 307 Luật Thương mại 2005 quy định như sau:

Quan hệ giữa chế tài phạt vi phạm và chế tài bồi thường thiệt hại

1. Trường hợp các bên không có thỏa thuận phạt vi phạm thì bên bị vi phạm chỉ có quyền yêu cầu bồi thường thiệt hại, trừ trường hợp Luật này có quy định khác.

2. Trường hợp các bên có thỏa thuận phạt vi phạm thì bên bị vi phạm có quyền áp dụng cả chế tài phạt vi phạm và buộc bồi thường thiệt hại, trừ trường hợp Luật này có quy định khác.

Như vậy, theo quy định thì trong trường hợp đã thỏa thuận phạt vi phạm thì vẫn được quyền yêu cầu bồi thường thiệt hại đối với hành vi vi phạm đã bị phạt, trừ trường hợp Luật Thương mại 2005 có quy định khác.

Cần lưu ý 03 yếu tố làm căn cứ phát sinh trách nhiệm bồi thường thiệt hại được quy định tại Điều 303 Luật Thương mại 2005 gồm:

- Có hành vi vi phạm hợp đồng;

- Có thiệt hại thực tế;

- Hành vi vi phạm hợp đồng là nguyên nhân trực tiếp gây ra thiệt hại.

Có bao nhiêu nguyên tắc cơ bản trong hoạt động thương mại theo Luật Thương mại 2005?

Căn cứ theo quy định tại Mục 2 Luật Thương mại 2005 thì có 06 nhóm nguyên tắc cơ bản trong hoạt động thương mại hiện nay gồm:

(1) Nguyên tắc bình đẳng trước pháp luật của thương nhân trong hoạt động thương mại

Thương nhân thuộc mọi thành phần kinh tế bình đẳng trước pháp luật trong hoạt động thương mại.

(2) Nguyên tắc tự do, tự nguyện thoả thuận trong hoạt động thương mại

- Các bên có quyền tự do thoả thuận không trái với các quy định của pháp luật, thuần phong mỹ tục và đạo đức xã hội để xác lập các quyền và nghĩa vụ của các bên trong hoạt động thương mại. Nhà nước tôn trọng và bảo hộ các quyền đó.

- Trong hoạt động thương mại, các bên hoàn toàn tự nguyện, không bên nào được thực hiện hành vi áp đặt, cưỡng ép, đe doạ, ngăn cản bên nào.

(3) Nguyên tắc áp dụng thói quen trong hoạt động thương mại được thiết lập giữa các bên

Trừ trường hợp có thoả thuận khác, các bên được coi là mặc nhiên áp dụng thói quen trong hoạt động thương mại đã được thiết lập giữa các bên đó mà các bên đã biết hoặc phải biết nhưng không được trái với quy định của pháp luật.

(4) Nguyên tắc áp dụng tập quán trong hoạt động thương mại

Trường hợp pháp luật không có quy định, các bên không có thoả thuận và không có thói quen đã được thiết lập giữa các bên thì áp dụng tập quán thương mại nhưng không được trái với những nguyên tắc quy định trong Luật Thương mại 2005 và trong Bộ luật dân sự.

(5) Nguyên tắc bảo vệ lợi ích chính đáng của người tiêu dùng

- Thương nhân thực hiện hoạt động thương mại có nghĩa vụ thông tin đầy đủ, trung thực cho người tiêu dùng về hàng hoá và dịch vụ mà mình kinh doanh và phải chịu trách nhiệm về tính chính xác của các thông tin đó.

- Thương nhân thực hiện hoạt động thương mại phải chịu trách nhiệm về chất lượng, tính hợp pháp của hàng hoá, dịch vụ mà mình kinh doanh.

(6) Nguyên tắc thừa nhận giá trị pháp lý của thông điệp dữ liệu trong hoạt động thương mại

Trong hoạt động thương mại, các thông điệp dữ liệu đáp ứng các điều kiện, tiêu chuẩn kỹ thuật theo quy định của pháp luật thì được thừa nhận có giá trị pháp lý tương đương văn bản.