Thuế tối thiểu toàn cầu - Một số kiến nghị về giải pháp đối với doanh nghiệp khi áp dụng thuế thu nhập doanh nghiệp bổ sung theo quy định chống xói mòn cơ sở thuế toàn cầu?

Nội dung chính

• Các doanh nghiệp bị ảnh hưởng có được bảo đảm ưu đãi đầu tư khi Việt Nam áp dụng thuế tối thiểu toàn cầu?
• Một số những đề xuất giải pháp cho Việt Nam để bù đắp cho các doanh nghiệp khi dụng thuế tối thiểu toàn cầu?
• Việt Nam có những chính sách gì về đầu tư kinh doanh?

Các doanh nghiệp bị ảnh hưởng có được bảo đảm ưu đãi đầu tư khi Việt Nam áp dụng thuế tối thiểu toàn cầu?

Vào ngày 29/11/2023, Quốc hội đã chính thức ban hành Nghị quyết 107/2023/QH15 về áp dụng thuế thu nhập doanh nghiệp bổ sung theo quy định chống xói mòn cơ sở thuế toàn cầu.

Nghị quyết áp dụng từ năm tài chính 2024.

Căn cứ tại Quyết định 29/2021/QĐ-TTg về chính sách ưu đãi đầu tư đặc biệt đối với các dự án đầu tư quy định tại khoản 2 Điều 20 Luật Đầu tư 2020; cụ thể như sau:

Có thể thấy, đối tượng chịu ảnh hưởng bởi chính sách thuế tối thiểu toàn cầu tại Việt Nam là các công ty thành viên của các tập đoàn đa quốc gia.

Mặc khác, một trong những nội dung cơ bản của thuế tối thuế toàn cầu chính là việc bảo đảm thu nhập của các công ty đa quốc gia phải chịu mức thuế suất tối thiểu 15%.

Đồng thời, từ bảng trên có thể thấy được rằng hiện nay các doanh nghiệp FDI đang hưởng mức ưu đãi thuế do Việt Nam ban hành thấp hơn thuế tối thuế toàn cầu.

Vậy khi chính sách thuế tối thiểu toàn cầu tại Việt Nam được kích hoạt thì các ưu đãi về thuế hầu như không tác dụng đối với các doanh nghiệp này.

Vậy các doanh nghiệp có được bảo đảm ưu đãi đầu tư khi Việt Nam áp dụng thuế tối thiểu toàn cầu hay không?

Theo quy định tại khoản 2 Điều 13 Luật Đầu tư 2020, bảo đảm đầu tư kinh doanh trong trường hợp thay đổi pháp luật:

Bảo đảm đầu tư kinh doanh trong trường hợp thay đổi pháp luật

...

2. Trường hợp văn bản pháp luật mới được ban hành quy định ưu đãi đầu tư thấp hơn ưu đãi đầu tư mà nhà đầu tư được hưởng trước đó thì nhà đầu tư được tiếp tục áp dụng ưu đãi đầu tư theo quy định trước đó cho thời gian hưởng ưu đãi còn lại của dự án đầu tư.

Hiện nay, các cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam vẫn đang trong quá trình khẩn trương hoàn thiện các chính sách liên quan khi áp dụng thuế tối thiểu toàn cầu.

Vì vậy, đây là một lưu ý khá quan trọng cho các nhà làm luật trong quá trình xây dựng để có những hướng xử lý phù hợp, tránh làm phát sinh tranh chấp giữa nhà đầu tư nước ngoài và cơ quan Nhà nước trong hoạt động đầu tư.

Các doanh nghiệp bị ảnh hưởng có được bảo đảm ưu đãi đầu tư khi Việt Nam áp dụng thuế tối thiểu toàn cầu? (Hình từ Internet)

Một số những đề xuất giải pháp cho Việt Nam để bù đắp cho các doanh nghiệp khi dụng thuế tối thiểu toàn cầu?

Căn cứ tại Điều 18 Luật Đầu tư 2020 quy định về hình thức hỗ trợ đầu tư:

Theo đó, để bù đắp cho các doanh nghiệp khi dụng thuế tối thiểu toàn cầu đồng thời tăng sức cạnh tranh, thu hút được dòng vốn FDI thì các cơ quan nhà nước có thể quan tâm đến các hình thức hỗ trợ đầu tư như sau:

- Hỗ trợ phát triển hệ thống kết cấu hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội trong và ngoài hàng rào dự án đầu tư;

- Hỗ trợ đào tạo, phát triển nguồn nhân lực;

- Hỗ trợ tín dụng;

- Hỗ trợ tiếp cận mặt bằng sản xuất, kinh doanh; hỗ trợ cơ sở sản xuất, kinh doanh di dời theo quyết định của cơ quan nhà nước;

- Hỗ trợ khoa học, kỹ thuật, chuyển giao công nghệ;

- Hỗ trợ phát triển thị trường, cung cấp thông tin;

- Hỗ trợ nghiên cứu và phát triển.

Ngoài ra, căn cứ định hướng phát triển kinh tế - xã hội và khả năng cân đối ngân sách nhà nước trong từng thời kỳ, Chính phủ quy định chi tiết các hình thức hỗ trợ đầu tư quy định tại khoản 1 Điều 18 Luật Đầu tư 2020 đối với doanh nghiệp công nghệ cao, doanh nghiệp khoa học và công nghệ, tổ chức khoa học và công nghệ, doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn, doanh nghiệp đầu tư vào giáo dục, phổ biến pháp luật và các đối tượng khác.

Việt Nam có những chính sách gì về đầu tư kinh doanh?

Theo quy định tại Điều 5 Luật Đầu tư 2020 về chính sách về đầu tư kinh doanh như sau:

- Nhà đầu tư có quyền thực hiện hoạt động đầu tư kinh doanh trong các ngành, nghề mà Luật Đầu tư 2020 không cấm.

Đối với ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện thì nhà đầu tư phải đáp ứng các điều kiện đầu tư kinh doanh theo quy định của pháp luật.

- Nhà đầu tư được tự quyết định và tự chịu trách nhiệm về hoạt động đầu tư kinh doanh theo quy định của Luật Đầu tư 2020 và quy định khác của pháp luật có liên quan; được tiếp cận, sử dụng các nguồn vốn tín dụng, quỹ hỗ trợ, sử dụng đất đai và tài nguyên khác theo quy định của pháp luật.

- Nhà đầu tư bị đình chỉ, ngừng, chấm dứt hoạt động đầu tư kinh doanh nếu hoạt động này gây phương hại hoặc có nguy cơ gây phương hại đến quốc phòng, an ninh quốc gia.

- Nhà nước công nhận và bảo hộ quyền sở hữu về tài sản, vốn đầu tư, thu nhập và các quyền, lợi ích hợp pháp khác của nhà đầu tư.

- Nhà nước đối xử bình đẳng giữa các nhà đầu tư; có chính sách khuyến khích và tạo điều kiện thuận lợi để nhà đầu tư thực hiện hoạt động đầu tư kinh doanh, phát triển bền vững các ngành kinh tế.

- Nhà nước tôn trọng và thực hiện các điều ước quốc tế về đầu tư mà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên.