Tính nén lún của đất là gì? Yêu cầu đối với các thiết bị, dụng cụ và vật liệu trong phương pháp xác định tính nén lún của đất xây dựng trong phòng thí nghiệm là gì?

Nội dung chính

• Tính nén lún của đất là gì?
• Yêu cầu đối với các thiết bị, dụng cụ và vật liệu trong phương pháp xác định tính nén lún của đất xây dựng trong phòng thí nghiệm là gì?
• Báo cáo thử nghiệm trong phương pháp xác định tính nén lún của đất xây dựng trong phòng thí nghiệm phải có những thông tin gì?

Tính nén lún của đất là gì?

Căn cứ tại tiểu mục 2.1 Mục 2 Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 4200:2012 về Đất xây dựng - Phương pháp xác định tính nén lún trong phòng thí nghiệm thì:

Tính nén lún của đất (Compressibility) là khả năng giảm thể tích của nó (do giảm độ rỗng, biểu hiện ở sự giảm chiều cao) dưới tác dụng của tải trọng ngoài.

Tính nén lún của đất là gì? (Hình từ Internet)

Yêu cầu đối với các thiết bị, dụng cụ và vật liệu trong phương pháp xác định tính nén lún của đất xây dựng trong phòng thí nghiệm là gì?

Theo quy định tại tiểu mục 4.1 Mục 4 Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 4200:2012 về Đất xây dựng - Phương pháp xác định tính nén lún trong phòng thí nghiệm thì:

Yêu cầu đối với các thiết bị, dụng cụ và vật liệu trong phương pháp xác định tính nén lún của đất xây dựng trong phòng thí nghiệm cụ thể như sau:

(1) Để xác định tính nén lún của mẫu đất trong điều kiện không có nở hông, có thể dùng các loại máy nén khác nhau, nhưng phải bảo đảm các quy định trong Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 4200:2012.

Những bộ phận chủ yếu của máy nén bao gồm:

- Hộp nén;

- Bàn máy;

- Bộ phận tăng tải với hệ thống cánh tay đòn;

- Thiết bị đo biến dạng.

(2) Yêu cầu đối với các thiết bị thí nghiệm

Hộp nén phải có các bộ phận hãm: độ kín khít của máy phải bảo đảm; biến dạng của máy phải ít nhất.

Dao vòng chứa mẫu phải nhẵn và có đường kính trong (d) không nhỏ hơn 70 mm và không lớn hơn đường kính trong của ống lấy mẫu đất; chiều cao dao vòng không nhỏ hơn 20 mm và bề dày từ 0,05d đến 0,04d. Tỷ số giữa chiều cao và đường kính của dao vòng không nhỏ hơn từ 1/3 đến 1/4.

CHÚ THÍCH: Đối với đất không có hạt thô (lớn hơn 2 mm), đường kính trong của dao vòng được phép không nhỏ hơn 50 mm.

(3) Khi tác dụng tải trọng, phải bảo đảm lực truyền xuống tấm nén theo hướng thẳng đứng và đúng tâm mẫu. Đường kính của tấm nén phải nhỏ hơn đường kính trong của dao vòng từ 0,1 mm đến 0,3 mm, chiều dày của tấm nén phải đảm bảo cho lực truyền qua được toàn bộ và phân bố đều trên mặt mẫu.

Đá thấm phải bảo đảm cho nước có thể thoát ra từ mẫu hay thấm vào mẫu một cách dễ dàng. Vật liệu làm đá thấm phải có độ biến dạng riêng rất nhỏ, không đáng kể (chẳng hạn, hợp chất silic-cacbon).

Ở đáy hộp thấm phải có lỗ và lắp ống để dẫn nước có áp lực khi làm bão hoà nước. Ở thành đáy hoặc nắp hộp nén cần có lỗ thoát khí và nước.

Trước khi thí nghiệm phải kiểm tra độ kín khít của hộp nén, độ bằng phẳng của bàn máy, sự cân bằng của bộ phận truyền tải.

Trong quá trình thí nghiệm, máy phải được giữ trong điều kiện yên tĩnh, không bị ảnh hưởng của các lực rung hoặc va đập; giá máy có thể đặt cố định ở nền hay ngàm chặt vào tường.

(4) Mỗi chiếc máy nén phải có bản hiệu chỉnh biến dạng riêng.

Mỗi năm, nên tiến hành hiệu chỉnh biến dạng của từng chiếc máy và các thông số của dao vòng ít nhất hai lần.

CHÚ THÍCH: Để xác định biến dạng của các bộ phận máy, cần thay mẫu đất trong dao vòng bằng một mẫu chuẩn kim loại và đặt trên đó những miếng giấy thấm đã làm ướt, sau đó, tiến hành truyền áp lực theo các cấp giống như khi thí nghiệm đất.

Mỗi cấp áp lực được giữ cho đến khi hoàn toàn không còn biến dạng trong 2 min.

Đối với mỗi chiếc máy cần tiến hành thử ít nhất ba lần; lấy giá trị trung bình cộng của các lần thử làm trị số hiệu chỉnh biến dạng riêng cho máy đó.

(5) Các dụng cụ khác:

- Mẫu chuẩn bằng kim loại;

- Dao gọt đất;

- Dao gạt bằng;

- Dụng cụ ấn mẫu vào dao vòng;

- Tủ sấy điều chỉnh được nhiệt độ;

- Cân kỹ thuật có độ chính xác đến 0,01 g;

- Đồng hồ đo biến dạng có khắc vạch đến 0,01 mm.

Các dụng cụ để làm thí nghiệm lặp (song song) khi xác định độ ẩm, chỉ số dẻo và khối lượng riêng.

Báo cáo thử nghiệm trong phương pháp xác định tính nén lún của đất xây dựng trong phòng thí nghiệm phải có những thông tin gì?

Theo quy định tại tiểu mục 4.5 Mục 4 Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 4200:2012 về Đất xây dựng - Phương pháp xác định tính nén lún trong phòng thí nghiệm thì:

Báo cáo thử nghiệm trong phương pháp xác định tính nén lún của đất xây dựng trong phòng thí nghiệm phải có những thông tin sau:

- Mô tả loại đất thí nghiệm;

- Giá trị độ ẩm tự nhiên, khối lượng thể tích, khối lượng riêng của đất;

- Mẫu được nén ở trạng thái bão hòa hay trạng thái tự nhiên;

- Độ ẩm trước và sau nén;

- Phương pháp nén: nén nhanh hoặc nén chậm;

- Phương pháp xác định hệ số cố kết;

- Kích thước mẫu thí nghiệm;

- Biểu đồ quan hệ giữa hệ số rỗng và áp lực nén (dỡ tải nếu có);

- Biểu đồ quan hệ lún theo thời gian ứng với từng cấp áp lực (nếu có);

- Các thông số đặc trưng cho tính nén lún.