Trường hợp cho vay nặng lãi nhiều lần nhưng tiền thu lợi bất chính của mỗi lần cho vay đều dưới 30.000.0000 đồng thì có bị truy cứu trách nhiệm hình sự không?

Nội dung chính

• Cho vay nặng lãi là gì?
• Trường hợp nào mà hành vi cho vay nặng lãi sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự?
• Trường hợp cho vay nặng lãi nhiều lần nhưng tiền thu lợi bất chính của mỗi lần cho vay đều dưới 30.000.0000 đồng thì có bị truy cứu trách nhiệm hình sự không?

Cho vay nặng lãi là gì?

Theo khoản 1 Điều 2 Nghị quyết 01/2021/NQ-HĐTP hướng dẫn như sau:

“Cho vay lãi nặng” là trường hợp bên cho vay cho bên vay vay tiền với mức lãi suất gấp 05 lần trở lên mức lãi suất cao nhất quy định tại khoản 1 Điều 468 của Bộ luật Dân sự.

Dẫn chiếu đến quy định tại Điều 468 Bộ luật Dân sự 2015 như sau:

"Điều 468. Lãi suất

1. Lãi suất vay do các bên thỏa thuận.

Trường hợp các bên có thỏa thuận về lãi suất thì lãi suất theo thỏa thuận không được vượt quá 20%/năm của khoản tiền vay, trừ trường hợp luật khác có liên quan quy định khác. Căn cứ tình hình thực tế và theo đề xuất của Chính phủ, Ủy ban thường vụ Quốc hội quyết định điều chỉnh mức lãi suất nói trên và báo cáo Quốc hội tại kỳ họp gần nhất.

Trường hợp lãi suất theo thỏa thuận vượt quá lãi suất giới hạn được quy định tại khoản này thì mức lãi suất vượt quá không có hiệu lực.

2. Trường hợp các bên có thỏa thuận về việc trả lãi, nhưng không xác định rõ lãi suất và có tranh chấp về lãi suất thì lãi suất được xác định bằng 50% mức lãi suất giới hạn quy định tại khoản 1 Điều này tại thời điểm trả nợ."

Trường hợp cho vay nặng lãi nhiều lần nhưng tiền thu lợi bất chính của mỗi lần cho vay đều dưới 30.000.0000 đồng thì có bị truy cứu trách nhiệm hình sự không? (Hình từ Internet)

Trường hợp nào mà hành vi cho vay nặng lãi sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự?

Căn cứ Điều 201 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi bởi điểm i khoản 2 Điều 2 Luật sửa đổi Bộ luật Hình sự 2017) quy định về tội cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự như sau:

"Điều 201. Tội cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự

1. Người nào trong giao dịch dân sự mà cho vay với lãi suất gấp 05 lần trở lên của mức lãi suất cao nhất quy định trong Bộ luật dân sự, thu lợi bất chính từ 30.000.000 đồng đến dưới 100.000.000 đồng hoặc đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 200.000.000 đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm.

2. Lãi suất gấp 05 lần trở lên của mức lãi suất cao nhất, thì bị phạt tiền từ 200.000.000 đồng đến 1.000.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm.

3. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm."

Theo đó, người thực hiện hành vi cho vay nặng lã sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự nếu:

- Cho vay với lãi suất gấp 05 lần trở lên của mức lãi suất cao nhất quy định trong Bộ luật dân sự;

- Thu lợi bất chính từ 30.000.000 đồng đến dưới 100.000.000 đồng

- Đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm.

- Cho vay với lãi suất gấp 05 lần trở lên của mức lãi suất cao nhất.

Trường hợp cho vay nặng lãi nhiều lần nhưng tiền thu lợi bất chính của mỗi lần cho vay đều dưới 30.000.0000 đồng thì có bị truy cứu trách nhiệm hình sự không?

Căn cứ Điều 7 Nghị quyết 01/2021/NQ-HĐTP hướng dẫn về việc truy cứu trách nhiệm hình sự trong một số trường hợp cụ thể như sau:

"Điều 7. Truy cứu trách nhiệm hình sự trong một số trường hợp cụ thể

...

2. Trường hợp người thực hiện nhiều lần hành vi cho vay lãi nặng mà các lần thu lợi bất chính đều dưới 30.000.000 đồng nhưng tổng số tiền thu lợi bất chính từ 30.000.000 đồng trở lên và các hành vi này chưa lần nào bị xử phạt vi phạm hành chính, chưa hết thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính, thì bị truy cứu trách nhiệm hình sự với khung hình phạt tương ứng với tổng số tiền thu lợi bất chính của các lần cho vay lãi nặng, không áp dụng tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự “phạm tội 02 lần trở lên” quy định tại điểm g khoản 1 Điều 52 của Bộ luật Hình sự.

..."

Theo hướng dẫn trên thì trường hợp cho vay lãi nặng mà các lần thu lợi bất chính đều dưới 30.000.000 đồng nhưng tổng số tiền thu lợi bất chính từ 30.000.000 đồng trở lên và các hành vi này chưa lần nào bị xử phạt vi phạm hành chính, chưa hết thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính, thì vẫn sẽ truy cứu trách nhiệm hình sự với khung hình phạt tương ứng với tổng số tiền thu lợi bất chính.