Vụ án hình sự đối với người dưới 18 tuổi chưa kết thúc điều tra thì ai có thẩm quyền yêu cầu Cơ quan điều tra ra quyết định xử lý vụ án?

Nội dung chính

• Người dưới 18 tuổi là người đồng phạm có vai trò không đáng kể trong vụ án thì có được miễn trách nhiệm hình sự không?
• Khi miễn trách nhiệm hình sự cho người dưới 18 tuổi phạm tội mà xét thấy có đủ điều kiện áp dụng biện pháp khiển trách thì ai có thẩm quyền ra quyết định áp dụng biện pháp này?
• Vụ án hình sự đối với người dưới 18 tuổi chưa kết thúc điều tra thì ai có thẩm quyền yêu cầu Cơ quan điều tra ra quyết định xử lý vụ án?

Người dưới 18 tuổi là người đồng phạm có vai trò không đáng kể trong vụ án thì có được miễn trách nhiệm hình sự không?

Căn cứ Điều 91 Bộ luật Hình sự 2015 (Được sửa đổi bởi khoản 14 Điều 1 Luật sửa đổi Bộ luật Hình sự 2017) quy định như sau:

Nguyên tắc xử lý đối với người dưới 18 tuổi phạm tội

...

2. Người dưới 18 tuổi phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây và có nhiều tình tiết giảm nhẹ, tự nguyện khắc phục phần lớn hậu quả, nếu không thuộc trường hợp quy định tại Điều 29 của Bộ luật này, thì có thể được miễn trách nhiệm hình sự và áp dụng một trong các biện pháp quy định tại Mục 2 Chương này:

a) Người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi phạm tội ít nghiêm trọng, phạm tội nghiêm trọng, trừ tội phạm quy định tại các điều 134, 141, 171, 248, 249, 250, 251 và 252 của Bộ luật này;

b) Người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi phạm tội rất nghiêm trọng quy định tại khoản 2 Điều 12 của Bộ luật này, trừ tội phạm quy định tại các điều 123, 134, 141, 142, 144, 150, 151, 168, 171, 248, 249, 250, 251 và 252 của Bộ luật này;

c) Người dưới 18 tuổi là người đồng phạm có vai trò không đáng kể trong vụ án.

...

Chiếu theo quy định này, người dưới 18 tuổi là người đồng phạm có vai trò không đáng kể trong vụ án thì được miễn trách nhiệm hình sự theo quy định của pháp luật nếu vụ án có nhiều tình tiết giảm nhẹ, người dưới 18 tuổi tự nguyện khắc phục phần lớn hậu quả và không thuộc trường hợp quy định tại Điều 29 Bộ luật Hình sự 2015.

Vụ án hình sự đối với người dưới 18 tuổi chưa kết thúc điều tra thì ai có thẩm quyền yêu cầu Cơ quan điều tra ra quyết định xử lý vụ án?

(hình ảnh từ Internet)

Khi miễn trách nhiệm hình sự cho người dưới 18 tuổi phạm tội mà xét thấy có đủ điều kiện áp dụng biện pháp khiển trách thì ai có thẩm quyền ra quyết định áp dụng biện pháp này?

Căn cứ Điều 427 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015 quy định như sau:

Trình tự, thủ tục áp dụng biện pháp khiển trách

1. Khi miễn trách nhiệm hình sự cho người dưới 18 tuổi phạm tội mà xét thấy có đủ điều kiện áp dụng biện pháp khiển trách theo quy định của Bộ luật hình sự thì Thủ trưởng, Phó Thủ trưởng Cơ quan điều tra, Viện trưởng, Phó Viện trưởng Viện kiểm sát, Hội đồng xét xử quyết định áp dụng biện pháp khiển trách đối với người dưới 18 tuổi phạm tội trong vụ án do cơ quan mình thụ lý, giải quyết.

2. Quyết định áp dụng biện pháp khiển trách có các nội dung chính:

a) Số, ngày, tháng, năm; địa điểm ra quyết định;

b) Họ tên, chức vụ, chữ ký của người có thẩm quyền ra quyết định và đóng dấu của cơ quan ra quyết định;

c) Lý do, căn cứ ra quyết định;

d) Họ tên, ngày, tháng, năm sinh, nơi cư trú của bị can, bị cáo;

đ) Tội danh, điểm, khoản, điều của Bộ luật hình sự đã áp dụng;

e) Thời gian thực hiện nghĩa vụ của người bị khiển trách.

3. Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát, Tòa án phải giao ngay quyết định áp dụng biện pháp khiển trách cho người bị khiển trách, cha mẹ hoặc người đại diện của họ.

Chiếu theo quy định này, khi miễn trách nhiệm hình sự cho người dưới 18 tuổi phạm tội mà xét thấy có đủ điều kiện áp dụng biện pháp khiển trách thì một trong các cá nhân/cơ quan sau được quyền ra quyết định áp dụng biện pháp khiển trách đối với người dưới 18 tuổi phạm tội trong vụ án do cơ quan mình thụ lý, giải quyết:

- Thủ trưởng, Phó Thủ trưởng Cơ quan điều tra;

- Viện trưởng, Phó Viện trưởng Viện kiểm sát;

- Hội đồng xét xử.

Vụ án hình sự đối với người dưới 18 tuổi chưa kết thúc điều tra thì ai có thẩm quyền yêu cầu Cơ quan điều tra ra quyết định xử lý vụ án?

Căn cứ khoản 4 Điều 73 Quyết định 111/QĐ-VKSTC năm 2020 quy định như sau:

Thực hành quyền công tố, kiểm sát việc áp dụng thủ tục tố tụng đối với người dưới 18 tuổi

...

4. Nếu phát hiện người dưới 18 tuổi có đủ căn cứ, điều kiện và thuộc trường hợp có thể được miễn trách nhiệm hình sự và áp dụng các biện pháp giám sát, giáo dục theo quy định tại khoản 2 Điều 91, các điều 92, 93, 94 và 95 Bộ luật Hình sự thì Kiểm sát viên báo cáo, đề xuất lãnh đạo đơn vị, lãnh đạo Viện giải quyết như sau:

a) Nếu vụ án chưa kết thúc điều tra thì ra văn bản yêu cầu Cơ quan có thẩm quyền điều tra ra quyết định đình chỉ điều tra hoặc đình chỉ điều tra đối với bị can, miễn trách nhiệm hình sự và áp dụng các biện pháp giám sát, giáo dục theo quy định tại các điều 230, 427, 428 và 429 Bộ luật Tố tụng hình sự;

b) Nếu vụ án đang trong giai đoạn truy tố thì ra quyết định đình chỉ vụ án hoặc đình chỉ vụ án đối với bị can, miễn trách nhiệm hình sự và áp dụng các biện pháp giám sát, giáo dục theo quy định tại các điều 248, 427, 428 và 429 Bộ luật Tố tụng hình sự.

...

Theo quy định trên, nếu vụ án hình sự đối với người dưới 18 tuổi chưa kết thúc điều tra thì lãnh đạo Viện kiểm sát có thẩm quyền được quyền yêu cầu Cơ quan điều tra ra quyết định xử lý vụ án.